Landbouw positief over berekeningen veenweide

In de Maatschappelijke Kosten en Batenanalyse (MKBA) - 'Remming bodemdaling Friese veenweidegebied' hebben de provinciale overheden vijf alternatieven onderzocht. Het landbouwvoorstel van de zeven Friese landbouwpartijen en het initiatiefvoorstel van zes fracties in Provinciale Staten komen hierbij als beste uit de bus, geven gedeputeerde Douwe Hoogland en Wetterskip-bestuurder Jan van Weperen aan.

Daar waar het initiatiefvoorstel vooral meer wil vernatten en de verdienmodellen voor de boer wil veranderen, stelt de landbouw voor om drainage aan te leggen en de verdienmodellen voor de landbouw te behouden. Het zijn twee uiteenlopende voorstellen, geeft gedeputeerde Douwe Hoogland toe. 'Per gebied bekijken we welke maatregelen het beste uitpakken. Het gaat om maatwerk. We willen boerderijen zoveel mogelijk in stand houden. Boeren moeten een goed stukje brood kunnen verdienen', verzekert hij.

Peilverhoging

Provincie en Wetterskip willen een start maken met de veenweide-aanpak in de Hegewarren en Aldeboarn-De Deelen door de peilen te verhogen. In andere kansrijke gebieden worden pilots gedaan. Dit gebeurt in de Groote Veenpolder, Idsegea, Brekkenpolder, en Grouster Leechlân.

Hier worden proeven gedaan met grondwatergestuurd peilbeheer, het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en het experimenteren met andere vormen van landbouw. Deze proeven moeten meer inzicht geven in de effectiviteit van bepaalde maatregelen. Provinciale Staten besluiten hier 8 januari over.

Onzekerheden

De bestuurders stellen dat aan het onderzoek nog veel en soms aanzienlijke onzekerheden zitten. Daar moet meer onderzoek naar gedaan worden. Zo zijn er verschillen tussen eerder berekende en recent gemeten CO2-emissies. Ook zijn er twijfels over de effectiviteit van onderwaterdrainage, zo zou onderwaterdrainage leiden tot minder CO2-uitstoot dan aanvankelijk werd gedacht.

Mogelijkheden voor inkomsten uit alternatieve teelten zijn nog sterk speculatief, stelt de provincie. 'Of melkprijzen voor natuurinclusieve en kringloopbedrijfsvormen in de landbouw hoger blijven als ze grootschalig toegepast worden, is onzeker.' Verder moet er meer onderzoek gedaan worden naar stikstofmaatregelen in het gebied.

Gebiedsontwikkeling

De opgave in het veenweidegebied is complex, stelt Wetterskip-bestuurder Van Weperen. 'Het is een heel ander proces dan de gebiedsontwikkeling in Franekeradeel-Harlingen waar de bodem daalt door zoutwinning. In het veenweidegebied gaat het om onder meer bodemdaling, CO2-uitstoot, stikstof, hierbij vormt het verdienmodel van de boer een belangrijk onderdeel.'

Vier verdienmodellen voor een gemiddeld agrarisch bedrijf van 70 hectare werden onderzocht, gangbaar, grondgebonden, natuurinclusieve en circulaire landbouw. Voor gangbare landbouw komt de bedrijfswinst uit op 110.000 euro per jaar voor grondgebonden op 103.000 euro per jaar, voor natuuurinclusieve landbouw op 66.000 euro per jaar en voor circulaire landbouw, volledig gebaseerd op natte teelten en regionale samenwerking met akkerbouw, 64.000 euro per jaar.

Landbouwvoorstel

Voorzitter Geart Beneductus van de stuurgroep van de zeven agrarische belangenorganisaties reageert voorzichtig positief op het plan . 'We zijn blij dat ons landbouwvoorstel er goed is in verwerkt. Het plan houdt er rekening mee dat de boer iets moet kunnen verdienen. Eerdere berekeningen van bijvoorbeeld Places of Hope gingen uit van een meerprijs van 12 cent op een kilo melk. Maar dat is natuurlijk niet realistisch. Die berekeningen zijn feilloos gefileerd door de accountant.'

Dat vindt LTO Noord-regiobestuurder Peet Sterkenburgh ook. 'De berekeningen waren tot dusver vrij futuristisch. De landbouw is daar bovenop gesprongen. Countus heeft doorgerekend. We staan nu weer met de voeten op de grond.'

Stokpaardjes

Ook noemt Benedictus het positief dat verdienmodellen voor recreatie in het veenweidegebied zijn geschrapt. 'Dat waren de stokpaardjes van de natuurorganisaties. Zij wilden dit soort zaken op geld zetten. Maar dat kan niet, want dat zijn aannames. Het is een feitelijk, goed onderbouwd plan geworden.'

Benedictus ziet het onderzoek als bouwsteen voor het uitvoeringsprogramma van de veenweide 2020-2030. Want uiteindelijk moet er naast de 35 miljoen euro nogal wat geld bij om komen om te blijven boeren in het veenweidegebied, stelt de voorzitter. Ook het oprichten van een grondbank is hierbij van groot belang. 'Alleen al in de Hegewarren willen zes boeren worden uitgekocht. Daar moeten potjes voor komen.'