Agro Vertrouwensindex op laagste punt sinds 2013

De breedgedragen sectorindex daalde met 4,2 punten en staat nu op een kleine 6 punten. Hoewel niet eerder zo'n lage index gemeten is sinds de start in 2013, zijn nog altijd meer boeren en tuinders positief dan negatief gestemd.

De AVI is een initiatief van LTO Nederland, Flynth adviseurs en accountants en het ministerie van LNV in samenwerking met Wageningen Economic Research en peilt naast de huidige stemming ook de toekomstverwachting in de sector.

Boven nul

Melkveehouders hadden nog niet eerder zo weinig vertrouwen in hun onderneming, al bleef de index net boven het nulpunt. Bij glastuinders is het vertrouwen, ondanks de daling, nog altijd goed te noemen. Pluimvee- en varkenshouders waren iets positiever dan een kwartaal geleden.

De stemmingsindex voor de land- en tuinbouwbedrijven is in het derde kwartaal van 2019 met 2,5 punten gedaald en staat nu op 16. Dit getal geeft de huidige stemming van de ondernemers weer. Alleen onder varkenshouders steeg de index met 14 punten ten opzichte van een kwartaal geleden.

Akkerbouw en algemeen

Bij akkerbouwers blijft de stemming gelijk en bij andere sectoren is er sprake van een relatief beperkte daling van 2 tot 6 punten. De algemene index over de verwachte toekomstige situatie op het bedrijf daalde voor het eerst sinds het begin van de metingen (begin 2013) onder het nulpunt.

Meer ondernemers oordelen negatief over hun bedrijfssituatie voor over twee à drie jaar dan positief. De index daalde opnieuw met 6 punten en staat na het derde kwartaal op -3 punten. Varkenshouders, melkveehouders en glastuinders werden een stuk negatiever over de middellange termijn.

Pluimvee

Voor deze drie sectoren daalde de index tussen de 10 en 12 punten. Ook akkerbouwers waren somberder (-4 punten). Pluimveehouders waren, na een sterke daling bij de vorige meting, weer iets positiever (+5 punten). Opengrondstuinders hadden een nagenoeg gelijke mening over de middellange termijnverwachting voor hun bedrijf. Elk jaar wordt, in het derde kwartaal, een extra vraag gesteld in de enquête voor de Agro Vertrouwensindex.

Dit jaar was de stelling: 'De EU en Nederland willen een klimaatneutrale economie in 2050. Dit biedt mijn bedrijf kansen.' Uiteraard is 2050 nog ver weg, maar uit de antwoorden van ondernemers blijkt dat genuanceerd over deze stelling wordt gedacht. Zo'n 39 procent ziet belemmeringen voor hun bedrijf bij het toewerken naar een klimaatneutrale economie.

Koffiedik

Ruim 33 procent van de ondernemers staat neutraal tegenover de stelling en 28 procent van de bedrijven ziet juist ook kansen. Hiervan ziet slechts 9 procent van de ondernemers veel kansen tegen 19 die beperkt kansen ziet. Het percentage ondernemers dat veel belemmeringen en beperkt belemmeringen ziet richting de klimaatneutrale doelstelling in 2050, is bijna even groot. Nog even koffiedik kijken dus…

EU-beleid

Beleidsmakers en politici zijn geïnteresseerd in de stemming van ondernemers in de land- en tuinbouw en volgen de AVI-enquête daarom met interesse. Het onderzoek wordt – met steun van de de Topsector Agro&Food - sinds 2013 viermaal per jaar gehouden.

De respons was dit kwartaal 520 ondernemers. Nederland sluit hiermee aan bij agrarische barometers uit andere EU-landen. Zo ontstaat een Europese stemmingsmeting onder coördinatie van de Europese koepelorganisatie Copa-Cogeca.

Op slot

LTO Nederland ziet in de index een afspiegeling van de recente ontwikkelingen. Marc Calon, voorzitter van LTO Nederland: 'Het vertrouwen in de toekomst was nog nooit zo laag als het afgelopen kwartaal. De oorzaak laat zich raden: de stikstofcrisis. Niet alleen de boeren en tuinders, maar heel Nederland zit op slot. We maken ons zorgen over de toekomst van ons bedrijf en onze manier van leven. Ook door het gepolariseerde politieke debat.'

'Tegelijkertijd kregen we massale steun van de Nederlandse bevolking bij de demonstraties in oktober. Dat geeft moed. Ik hoop dat we bij de volgende vertrouwensindex een stijging zien. Omdat we ons gesterkt voelen door de maatschappelijke steun, en omdat de politiek tegen die tijd de oplossingen van het landbouwcollectief kan hebben geïmplementeerd', zegt Calon.