Meulenbroeks wil geen extra rechtenstelsel

Het gaat vooral over ammoniak en stikstof tijdens de najaarsvergaderingen van LTO-vakgroep Melkveehouderij, die eind oktober beginnen. 'De stikstofimpasse heeft een enorme impact op de melkveehouderij. Je zou bijna vergeten dat er nog andere thema's zijn waar we druk mee bezig zijn', zegt vakgroepvoorzitter Wim Meulenbroeks.

Met opkopen van ammoniak door anderen zet je de veehouderij in de etalage

Wil Meulenbroeks, voorzitter LTO-vakgroep Melkveehouderij

Gingen de alarmbellen van de vakgroep direct rinkelen na de uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS)?

'Ja, we voorzagen direct dat het moeilijk zou worden om een drempelwaarde door te voeren en dat het niet eenvoudig zou zijn om een oplossing te zoeken voor bemesten en beweiden. Ook het feit dat er nu sprake is van omgekeerde bewijslast, dus eerst aantonen dat je voor minder ammoniak zorgt voordat er een vergunning komt, is ongekend. Dat kenden we voorheen alleen uit de fiscale wereld.'

We zijn een half jaar verder. Wat is het stikstofstandpunt van de vakgroep dat u uit zult dragen tijdens de bijeenkomsten?

'We hebben al een fosfaatrechtenstelsel in de melkveehouderij waarmee we het volume van de sector kunnen sturen. Daar past geen extra ammoniakrechtenstelstel naast. Ten tweede moeten we naar een gebiedsgerichte aanpak in samenhang met mestbeleid en klimaat. We moeten ervoor zorgen dat we bedrijven op de juiste plek krijgen. Daar moet de overheid in investeren. Daarnaast geloven we dat er technisch nog veel kan. Ook daarin moet worden geïnvesteerd, zowel financieel als qua regelgeving.'

Die gebiedsgerichte aanpak, hoe ziet u die voor zich?

'Uitkopen kan in onze ogen alleen vrijwillig. We zien al een autonome ontwikkeling dat ieder jaar 3 tot 4 procent van de melkveehouders stopt. Die vrijkomende grond moet niet worden omgezet in natuur, maar beschikbaar blijven voor de melkveehouderij en de verbetering van de bedrijfsstructuur in de sector. Zo kunnen we werken aan meer grondgebondenheid. Laten we er dus voor zorgen dat we bedrijven op de plek krijgen waar ze het beste passen, slim nadenken over bedrijfsverplaatsingen en dat faciliteren.

'We geloven niet in het leegmaken van zones rondom Natura 2000-gebieden. Daar ligt vaak grond die uitstekend geschikt is voor het telen van gras. Daar zou je een schil met extensieve of natuurinclusieve bedrijven kunnen hebben. Onze kracht is een diverse melkveehouderij. Ik geloof dus meer in herschikken dan in uitkopen. Beschikbaar budget kunnen we beter besteden aan innovatie.'

Wat kan er op dat gebied nog?

'Ik denk veel. Nieuwe systemen en innovaties verdienen financiële steun en snelheid. Zorg als overheid ook voor experimenteerruimte en zorg via wet- en regelgeving dat die systemen sneller op de RAV-lijsten komen. Dan kan er veel in het kader van intern salderen.'

En extern salderen?

'We moeten inzetten op die gebiedsgerichte aanpak en op intern salderen. Dus het zo organiseren dat extern salderen niet nodig is. Als ammoniak wordt opgekocht door de industrie en andere sectoren, dan zet je de veehouderij in de etalage. Dat is voor ons echt onacceptabel. We we nemen onze verantwoordelijkheid, maar we offeren onze sector niet op voor andere sectoren.'

Hoe zijn de verhoudingen tussen de vakgroep en landbouwminister Carola Schouten? Krijgt u wat voor elkaar?

'Ja en nee. Een voorbeeld waarbij we moeizaam verder komen, is de Kringloopwijzer. Die willen we graag doorontwikkelen en breder gebruiken, zodat boeren ook beloond kunnen worden op hun bedrijfsprestaties. Daarvoor zijn pilots nodig. Bijvoorbeeld om te zien hoe een en ander uitpakt voor bedrijven met een ander veeslag of een afwijkende bedrijfsvoering en om de Kringloopwijzer beter te kunnen borgen.

'Ook willen we de vastlegging van CO2 in blijvend grasland erbij betrekken. Daarvoor zouden we graag steun van de minister willen hebben, zodat je een werkbaar systeem krijgt dat je zelfs als gidsland ook internationaal uit kunt rollen.'

Hoe staat het met de voortgang van het mestbeleid?

'We hebben daar voor de zomer met onze leden over gesproken. We willen dat boeren zelf kunnen kiezen hoe ze dierlijke meststoffen zo inzetten dat ze de gewassen en de bodem zo goed mogelijk voeden.

'Het eerste pakket is generiek en eenvoudig met een stikstofgebruiksnorm van dierlijke mest van 170 kilo per hectare zonder veel aanvullende boekhouding. Een tweede mogelijkheid biedt de gelegenheid 300 kilo stikstof uit dierlijke mest van eigen bedrijf aan te wenden op grasland, waarmee een deel van het kunstmeststikstofgebruik vervalt. Een derde en laatste keuzemogelijkheid is een bedrijfsspecifieke aanpak.'

Hoe stonden de leden daarin?

'Ze zijn positief over de keuzemogelijkheid. Er zijn weinig boeren die kiezen voor de eerste mogelijkheid. De andere twee mogelijkheden scoren fiftyfifty.'

Wanneer komt er meer duidelijkheid vanuit het ministerie voor uw voorstel?

'We verwachten dit jaar nog meer duidelijkheid te krijgen. We hopen op een samenhangend beleid. Je kunt mestbeleid, klimaat en stikstof niet los van elkaar zien.

'We denken dat onze melkveehouders inzien dat je met een integrale aanpak ook voordeel kunt behalen. Minder aankoop van voer en kunstmest. Dat levert uiteindelijk ook geld op.'