Robuust gewas is meer dan alleen genetica

Robuust en weerbaar zijn gangbare termen bij de veredeling van groentegewassen. Dat bleek deze week tijdens de internationale open dagen van de zaadfirma's in Noord-Holland. Onder meer Syngenta presenteerde op het demoveld in Wervershoof een kampioenenteam van enkele nieuwe rassen voor de teelt van wittekool die extra sterk zijn onder droge groeiomstandigheden.

'De rassen Agressor, Succesor en Professor hebben we naast de gebruikelijk resistenties tegen trips en fusarium speciaal geselecteerd op hun tolerantie tegen droogte', vertelt hoofdveredelaar brassica's Zsolt Galli. 'Op deze eigenschap selecteren we zowel de afzonderlijke ouderlijnen als de hybriden die ontstaan na het kruisen van die ouderlijnen.'

Wittekool en bloemkool

Galli is verbonden aan het veredelingsstation van Syngenta in Hongarije. Hij legt uit dat de focus op droogtestress in eerste instantie vooral is gericht op wittekool en ook op bloemkool voor teeltgebieden met een landklimaat. 'Maar er zitten ook rassen bij die interessant kunnen zijn voor teelt in Nederland.'

Droogtetolerantie is volgens Galli voorlopig vooral een kwestie van goed selecteren. Hij zegt wel dat de veredelaars van Syngenta vooral voor bloemkool aanwijzingen hebben dat bepaalde genen verantwoordelijk zijn voor de droogtegevoeligheid. 'Hiermee kunnen we in de toekomst misschien gericht kruisingen uitvoeren.'

Teeltomstandigheden

Bij Hazera in Warmenhuizen verklaart Vissers dat genetica vooral een belofte is. 'De genetica, verpakt in het zaad, heeft de juiste teeltomstandigheden nodig om het gewenste eindresultaat te behalen.'

Het gaat om het totale plaatje benadrukt de salesmanager, waarbij Hazera meer samen wil optrekken met telers om naast het leveren van het juiste zaad mee te denken over het robuuster maken van teeltsystemen.

Bestrijdingsmiddelen

'De beschikbaarheid van bestrijdingsmiddelen wordt steeds beperkter waardoor de vraag naar sterke of resistente rassen toeneemt. Als veredelaars werken we hard aan het inkruisen van de gewenste resistenties, maar dat is een langdurig proces.'

Om daarnaast betere groeiomstandigheden te realiseren, heeft Hazera volgens Vissers contacten met specialisten die zich bezighouden met het stimuleren van de weerbaarheid van gewassen en gezondheid van de bodem.

'Onze samenwerking met een bedrijf als Koppert Biological Systems is daarvan een voorbeeld. Daarnaast is er binnen ons moederbedrijf Limagrain bijvoorbeeld veel kennis beschikbaar over groenbemesters.'

Weerbaarheid

'In de veredeling ligt de nadruk nu meer op groeikracht en vitaliteit en minder op hoge producties', verzekert salesmanager Robert Schilder van Bejo Zaden. 'Het gaat om weerbaarheid, minder gevoelig zijn voor stress en sterker tegen ziekten en plagen. In de robuuste teeltsystemen die we nastreven, is geen ruimte voor juffertjes ofwel variëteiten die kwetsbaar zijn.'

De veredeling en de ontwikkeling van de genetica zijn een nooit eindigend verhaal, stelt Schilder. Bejo gebruikt ook dit jaar weer de open dagen in Warmenhuizen om nieuwe rassen in diverse gewassen met nieuwe resistenties of toleranties onder de aandacht te brengen.

Schilder noemt het ras Paloma voor de teelt van peterselie en het plantuienras Boga als voorbeelden. Beide nieuwe rassen hebben een hoge tolerantie of sterke resistentie tegen valse meeldauw.

Ziek en zeer verzamelen

'Wij zijn in de veredeling altijd bezig om wereldwijd te bekijken wat bedreigingen zijn voor de gewassen die wij veredelen', vertelt de salesmanager. 'Van al het ziek en zeer dat we verzamelen, gaan we ook steeds op zoek naar de genenbronnen om de gewassen vanuit de veredeling weerbaarder te maken.'

Behalve op de genetica wijst Schilder op het belang van de kwaliteit van het zaaizaad. Hij noemt onder andere het terugbrengen van de balans op de zaadhuid na een niet-chemische behandeling.

Andere technieken

'Wij vinden de juiste zaadbehandelingen essentieel om onze zaden optimaal te laten presteren. Daarbij gebruiken we steeds vaker technieken zonder chemische hulpmiddelen, zoals ontsmetten met warm water of via stoomvacuüm of door een lichtbehandeling. In de pijplijn zitten nog diverse andere technieken.'