Varkenshouder moet niet weer dokken voor stikstof

Sinds de jaren negentig reduceerde de varkenshouderij de ammoniakuitstoot met ruim 80 procent. Het laaghangend fruit is inmiddels wel geplukt, zegt voorzitter Linda Janssen van Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV). Ze verwacht dat de warme sanering en het inzetten van brongerichte maatregelen de komende jaren nog eens een reductie opleveren van 6 tot 8 miljoen kilo stikstof.

Janssen reageert op de brief die landbouwminister Carola Schouten vrijdag 13 september naar de Kamer stuurde. Daarin schrijft de bewindsvrouw dat de totale stikstofdepositie blijvend omlaag moet en hiervoor geen gemakkelijke oplossingen zijn. 'De inkt onder Programma Vitalisering Varkenshouderij is nog niet droog of er wordt al weer een beroep op onze sector gedaan.'

Rekenmodellen

De POV staat op het standpunt dat er eerst een deugdelijk alternatief moet komen voor de rekenmodellen die nu ten grondslag liggen aan het PAS. In de week van 27 september komt commissie Remkes met een eerste stikstofadvies. Het advies voor hoe op de langere termijn het stikstofbeleid kan worden vormgegeven, wordt mei 2020 verwacht.

Nadat de Raad van State eind mei het PAS afschoot, werd al snel duidelijk dat dit ook consequenties heeft voor diverse grote (bouw)projecten en industrieën. Voor de stikstofruimte die zij nodig hebben, wordt vooral naar de landbouw gekeken. Omdat deze partijen veelal kapitaalkrachtiger zijn dan de veehouderijen, vreest POV voor een 'uitverkoop' van de landbouw.

'Wij zouden graag zien dat afspraken worden gemaakt over de hoeveelheid stikstof die minimaal noodzakelijk is als ontwikkelruimte voor een duurzame circulaire landbouw', geeft Janssen aan. 'Het introduceren van een nieuw emissierechtensysteem, zoals het stelsel van dierrechten, vinden wij onnodige ballast.'

3 mol per hectare

Nu het PAS van tafel is, is extern salderen weer mogelijk. Commissie Remkes komt binnenkort met een advies over de spelregels. De POV pleitte verder bij de commissie voor het verhogen van de drempelwaarde voor depositie naar 3 mol per hectare. De drempelwaarde sluit daarmee aan bij de drempelwaarde die Duitsland en België hanteren.

Wordt de drempelwaarde verhoogd dan kan een deel van de ondernemers die nu op slot zit weer voorruit. De POV geeft daarnaast aan dat dit ook beter aansluit bij België en Duitsland. In Nederland was de drempelwaarde ten tijde van het PAS 0,05 mol voor de PAS-meldingen en 1 mol voor de PAS-vergunning.

Aerius biedt geen uitkomst

Voor bedrijven waar geen toename is van ammoniak moet volgens de POV zo snel mogelijk ontwikkelruimte komen. Een overweging daarbij is om 'tijdelijk' terug te keren naar het pre-PAS-tijdperk, wat is geaccepteerd door de Raad van State.

De verwachting was dat de nieuwe versie van het rekenmodel Aerius-calculator weer ontwikkelingsruimte zou bieden voor bedrijven waar geen toename is van ammoniak. 'Maar we zijn blij gemaakt met een dooie mus', zegt Janssen. Het lijkt erop dat deze aangepaste versie van Aerius niet geschikt is om de ammoniakdepositie van stallen te berekenen.

Stikstofuitstoot

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat Nederland in 2018 503,5 miljoen kilo stikstof produceerde; met een plafond van 504,4 miljoen kilo. De uitstoot van de varkenshouderij bedroeg in 2018 96,8 miljoen kilo; met een plafond van 99,1 miljoen kilo stikstof. De stikstofuitscheiding in de melkveesector daalde in 2018 door krimp van de veestapel van 303,5 miljoen kilo naar 289,9 miljoen kilo. Het productieplafond voor de melkveehouderij ligt op 281,8 miljoen kilogram.