Weidegang komt in de knel door kleine huiskavels

In de melkveehouderij nemen de koppelgroottes toe, terwijl de huiskavels vaak niet groter worden. Daarmee gaat weidegang knellen.

'Als we in Nederland meters willen maken in weidegang en duurzaamheid, dan moet er meer aandacht komen voor kavelruil', zegt Bert Philipsen, onderzoeker bij Wageningen Livestock Research.

Topprioriteit

Maatregelen die de verkavelingsstructuur verbeteren, hebben volgens Philipsen topprioriteit. Grofweg 15 tot 30 procent van de melkveehouders komt in de knel met weidegang vanwege een versnipperde verkaveling. 'De ontsluiting en verkaveling van weidepercelen is een ondergeschoven kindje.'

Kavelruil kan een oplossing zijn, maar veehouders zijn er vaak niet voor te porren. 'Ik zie dat het moeizame en jarenlange trajecten zijn.'

Soepeler

Die projecten kunnen volgens de onderzoeker soepeler. Alle bestuurslagen moeten meer middelen en menskracht inzetten om de verkavelingsstructuur van de melkveehouderij te verbeteren.

'Zuivelondernemingen, LTO, provincies, gemeenten en de landelijke overheid moeten het op de agenda zetten. Zo kan er meer gras als weidegras worden benut en haal je veel landbouwtransport van de weg.'

Worstelen

Ook Stan Gloudemans, projectleider vrijwillige kavelruil bij Optifield, ziet boeren soms worstelen met hun verkaveling. 'Voorheen kozen boeren met slechte huiskavels vaak voor zomerstalvoedering. Hun bedrijf was daarop ingericht. Maar toen kwam de weidepremie.'

Gloudemans constateert dat het percentage huiskavels zakt door de groei op afstand. 'Er ontstaan dan veel veldkavels waarmee je ruiltjes kunt gaan proberen.'

Kostenbesparing

De kostenbesparing van de afstandsverkorting is aanzienlijk. Bij een flinke verkaveling kan het voordeel oplopen tot boven de 10.000 euro per boer per jaar. Een kleinere verkaveling levert een veehouder een kostenbesparing van 3.000 à 4.000 euro per jaar op. 'En als je door de verkaveling plots kunt weiden en weidepremie ontvangt, dan lopen die voordelen verder op.'

De projectleider verwacht in de toekomst veel overdruk- en onderdrukzones. In de overdrukzones zitten veel groeiers met opvolgers en jonge stallen. Hun huiskavels plakken tegen elkaar. In een onderdrukgebied zijn meer stoppers en/of veldkavels. 'Dit probleem los je alleen op met bedrijfsverplaatsingen van overdruk- naar onderdrukgebieden.'