Van Gogh Nationaal Park biedt kansen voor boeren

Achtergrond Noord-Brabant Gerben van den Broek 03 jun 2019 om 10:10uur

De vele natuurlandschappen in Midden-Brabant vormen de kern van het Van Gogh Nationaal Park in oprichting. Volgens relatiebeheerder Hidde Hoetink van ZLTO biedt dit kansen voor boerenbedrijven in deze regio. 'Dan moeten zij wel de regie durven te pakken.'

Van+Gogh+Nationaal+Park+biedt+kansen+voor+boeren

Noord-Brabant is het thuisland van Vincent van Gogh. Hij is hier geboren en opgegroeid en heeft er een kwart van al zijn werk geschilderd. Van Gogh liet zich graag inspireren door de Brabantse landschappen die nog altijd aanwezig zijn en het hart vormen van het Van Gogh Nationaal Park in oprichting.

Daarnaast is Noord-Brabant in de afgelopen decennia uitgegroeid tot de tweede economische regio van Nederland, waarin volop wordt geïnvesteerd in kennis en innovatie.

Verbindende schakels

Het beoogde Nationaal Park omvat een mozaïek van bijzondere natuurgebieden en landschappen die in elkaar overlopen met fraaie boerderijen en akkers en weiden als verbindende schakels; van de Oostelijke Langstraat en de Loonse en Drunense Duinen tot Het Groene Woud, met de Oisterwijkse Vennen, de Kampina en De Mortelen.

Op korte termijn moeten er nieuwe verdienmodellen worden ontwikkeld of moet er beleidsruimte worden gegeven, waarmee boeren een fatsoenlijke boterham kunnen verdienen

Hidde Hoetink, relatiebeheerder ZLTO

Al deze gebieden trekken gezamenlijk jaarlijks miljoenen bezoekers. Daarmee is de aantrekkingskracht van Van Gogh Nationaal Park gigantisch. Dit biedt enorme kansen voor de boeren in dit gebied. Zowel voor boeren die zich richten op multifunctionele landbouw, maar vooral ook voor gangbare boeren en tuinders.

In de tang

'Veel boeren in Midden-Brabant zitten in de tang. Er wordt van hen verwacht dat zij gaan voldoen aan de eisen van de provincie en voor 2022 hun stallen aanpassen om de uitstoot van stikstof te verminderen. Maar een aantal boeren heeft nu al moeite om financieel rond te komen, laat staan dat zij extra kunnen investeren in vernieuwing van hun stallen', zegt relatiebeheerder Hidde Hoetink van ZLTO.

'Belangrijk is nu de vraag: hoe kunnen we ervoor zorgen dat deze boeren niet stoppen met hun bedrijf, maar doorgaan? Daarvoor moeten er nieuwe verdienmodellen worden ontwikkeld of moet er beleidsruimte worden gegeven, waarmee boeren een fatsoenlijke boterham kunnen verdienen.'

Trots en waardering

Hoetink zegt dat de ontwikkeling van het Van Gogh Nationaal Park niet alleen gericht is op het behoud van natuur en landschap en versterking van het vestigingsklimaat, maar dat het juist gaat om het totale gebied waarin de trots en waardering voor de boer zowel financieel als beleidsmatig moet terugkomen.

'Boeren zijn voortdurend bezig met bodem, water, landschap en biodiversiteit. Deze onderdelen zijn ook van wezenlijk belang voor het behoud van natuur- en landschap en erfgoed in het beoogde Van Gogh Nationaal Park. Daarom is het noodzakelijk dat alle neuzen van de belanghebbende partijen dezelfde kant op staan en zij een gezamenlijke trots uitstralen om het gebied naar een hoger plan te tillen.'

Samen op verkenning

Voor de realisatie van het Van Gogh Nationaal Park hebben Van Gogh Heritage, VisitBrabant, Waterschap De Dommel, Brabants Landschap, Natuurmonumenten, provincie Noord-Brabant, Nationaal Landschap Het Groene Woud, Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen, Regio Hart van Brabant, Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat, de betrokken gemeenten en ZLTO de handen ineengeslagen om de groene ruimte en de positie van de boerenbedrijven in het gebied te versterken. Het Van Gogh Nationaal Park moet een belangrijke bijdrage leveren aan de instandhouding van de historische landschappen waar de schilder heeft gewerkt, gewandeld en over heeft geschreven. In het gebied wordt oud land gekoesterd en zorgt nieuwe economie voor aantrekkelijke recreatie. De plannen zijn nog volop in ontwikkeling. Op dit moment worden ideeën verzameld, waarna later dit jaar wordt gestart om een gedragen plan te maken. Daarom is het belangrijk dat ZLTO-leden meedenken over de ontwikkeling en invulling van agrarische ondernemerskansen in dit gebied. Begin 2020 moet dit plan worden voorgelegd aan het ministerie van LNV. De bedoeling is dat eind 2020 de plannen bij de Landschapstriënnale in Noord-Brabant worden gepresenteerd.

Meedenken

Hoetink roept ZLTO-leden in Midden-Brabant op om mee te denken over de invulling van het gebied. 'Hierover zijn al gesprekken gevoerd met de voorzitters van de ZLTO-afdelingen in Midden-Brabant', vertelt hij.

'De plannen voor het Van Gogh Nationaal Park zitten nog in de ontwikkelingsfase. Wij willen onze leden daarom graag de kans geven om hierover mee te praten', zegt de relatiebeheerder.

Ideeën

'Wat voor ideeën hebben zij op het gebied van bodemverbetering, waterberging, landschapsbeheer en bevorderen van biodiversiteit? Welke producten of maatregelen zijn hiervoor nodig of welke gronden moet zij hiervoor in gebruik krijgen? Welke beleidsruimte is nodig op het gebied van beregening? En wat zijn mogelijke afzetkanalen voor producten of diensten die zij wellicht willen gaan aanbieden?' somt Hoetink op.

'Boeren moeten zelf keuzes maken en de regie nemen in dit proces, zodat andere partijen het boerenverhaal mee kunnen vertellen. Het Van Gogh Nationaal Park kan boeren een alternatief bieden en ruimte geven om nieuwe ideeën uit te werken, waar zij een goed inkomen mee kunnen verdienen.'

Project 'Brabant Bodem'

In heel Nederland en ook in het Van Gogh Nationaal Park staat het inkomen van boeren flink onder druk. Zij staan met hun bedrijf voor een belangrijke keuze: het bedrijf beëindigen, doorgroeien en produceren voor de wereldmarkt of kiezen voor een lokale of West-Europese kwaliteitsmarkt. De transitie van de landbouw is een van de hoofdpijlers in de ontwikkeling van het Van Gogh Nationaal Park. Het project 'Brabant Bodem' geeft invulling aan deze pijler. De stuurgroep van 'Brabant Bodem' bestaat uit: Waterschap De Dommel, gemeente Tilburg, provincie Noord-Brabant, Collectief Agrarisch Natuurbeheer Midden-Brabant, ZLTO, Brabants Landschap, Brabantse Milieufederatie, Van Gogh Nationaal Park, Agrifood Capital, Rabobank en Louis Bolk Instituut. Zij hebben een gezamenlijke ambitie en focus: er samen voor zorgen dat ondernemende agrariërs daadwerkelijk een keuze hebben. De keuze is om vanuit een gezonde bedrijfsvoering voedsel voor een robuuste markt te kunnen produceren en te combineren met een bijdrage aan biodiversiteit en landschap, passend bij het bedrijf en de uitstraling van het Van Gogh Nationaal Park. Meer informatie over het Van Gogh Nationaal Park is verkrijgbaar bij relatiebeheerder Hidde Hoetink van ZLTO via hidde.hoetink@zlto.nl.