Vaststellen diagnose Gumboro moeilijker

Berichten in de media over een nieuwe variant van het Gumboro-virus lijken volgens pluimveedierenarts Gerwin Bouwhuis van het Gezondheidscentrum voor Pluimvee (GvP) in Emmen enigszins overtrokken. 'We zien de afgelopen twintig jaar een geleidelijke verandering van het ziektebeeld dat Gumboro veroorzaakt', vertelt hij.

'Opvallend is dat er steeds minder dieren doodgaan, terwijl het klassieke beeld van Gumboro zich juist kenmerkt door veel uitval. In het verleden zagen we soms wel 2.000 dode dieren in een stal. Acute hoge uitval zien we nu nauwelijks meer.'

Weerstand vermindert

Wel veroorzaakt Gumboro in toenemende mate immunosuppressie. Dat wil zeggen dat de weerstand van de dieren vermindert, allerlei – soms vage – klachten kunnen optreden en dat de resultaten verslechteren. 'Deze ontwikkeling maakt dat het stellen van de diagnose Gumboro er niet makkelijker op is geworden', aldus Bouwhuis.

De ziekte van Gumboro wordt ook wel infectieuze bursitis of infectious bursal disease (IBD) genoemd en wordt veroorzaakt door het Gumboro-virus. Insleep van de ziekte gaat vooral via mest, maar kan ook door stof, personen, dieren en materieel gebeuren.

Het virus vermeerdert zich in de bursa van Fabricius, een belangrijk orgaan voor de aanmaak van B-lymfocyten, waardoor het immuunapparaat van het pluimvee wordt aangetast. De ziekte kan zowel klinisch als subklinisch verlopen en veroorzaakt in beide gevallen schade.

Gumboro vaakst op vleeskuikenbedrijven

Problemen met Gumboro doen zich het vaakst voor op vleeskuikenbedrijven, al kan Gumboro ook bij andere typen pluimveebedrijven opduiken.

In alle monsters die de afgelopen jaren door de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) zijn onderzocht, is steeds het veldvirus DV86 gevonden. De in Nederland geregistreerde vaccins bieden voldoende bescherming tegen deze stam, mits de vaccinatie goed is uitgevoerd.

'Het lijkt erop dat we in Nederland nog steeds alleen met de 'klassieke stammen' te maken hebben. Als er onverhoopt andere stammen een rol gaan spelen, zoals die bijvoorbeeld voorkomen in Noord-Amerika, dan krijgen we met andere ziektebeelden te maken. En dan hebben we ook andere vaccins nodig', aldus Bouwhuis.

Vaccinatiestrategie

Volgens de GvP-dierenarts in Emmen is het toepassen van een goede vaccinatiestrategie essentieel bij het voorkomen van uitbraken van de ziekte van Gumboro op vleeskuikenbedrijven.

'Een belangrijk onderdeel daarvan is het bepalen van het juiste vaccinatiemoment. Je wilt kuikens zo vroeg mogelijk in hun leven beschermen tegen het Gumboro-virus. Maar als je te vroeg vaccineert, kan de maternale immuniteit het effect van een enting teniet doen', legt Bouwhuis uit.

Bloedonderzoek

Bloedonderzoek in de eerste levensweek van vleeskuikens verschaft duidelijkheid over het niveau van de maternale immuniteit. 'Met behulp van gegevens over de halfwaardetijd, kun je dan het beste vaccinatiemoment bepalen.'

De afgelopen jaren hebben vleeskuikenhouders met kuikens van trager groeiende rassen ervaren dat de maternale immuniteit bij de traaggroeiers minder snel afneemt dan bij gangbare kuikens. Het gewenste vaccinatiemoment bij traaggroeiers is daardoor door de bank genomen iets later. Bouwhuis ziet in de praktijk dat niet alle vleeskuikenhouders met behulp van bloedonderzoek de optimale Gumboro-vaccinatiedag laten bepalen. 'Ongeveer 70 tot 80 procent van de klanten volgt onze adviezen op dit punt.'

De dierenarts benadrukt dat het voorkomen van Gumboro-problemen begint met een goede bedrijfshygiëne. 'Je kunt vaccineren wat je wil, maar als je niet met een lage infectiedruk begint aan een nieuwe ronde, is het dweilen met de kraan open.'

Desinfecteren

Grondig reinigen en desinfecteren na het vertrek van zware kuikens is het devies. Een schone stal met een zo laag mogelijke infectiedruk draagt bij aan het minimaliseren van het risico in de kritieke periode tussen het wegvallen van de maternale immuniteit en het opbouwen van bescherming door vaccinatie.

'En bij de start van een nieuwe ronde horen maatregelen om insleep van het virus via mensen en materialen te voorkomen. Geïnfecteerde dieren scheiden het virus vooral uit via de mest. Daarom is het zaak te voorkomen dat mogelijk besmette mestdeeltjes in de stallen komen, op welke manier dan ook. Praktisch gezien kunnen mestdeeltjes ook als stof via de lucht verspreid worden', zegt Bouwhuis.