Huitema wil tweede termijn in Europees Parlement

'Vandaag heeft de bedrijfsleider vrij, daarom mag ik weer melken. Heerlijk!' Dat twitterde VVD-Europarlementariër Jan Huitema afgelopen weekeinde. Bijna vijf jaar Europees Parlement heeft hem duidelijk niet losgemaakt van het melkveebedrijf dat hij in maatschap met zijn vader voert in het Friese Makkinga.

Ondernemers moeten zelf kunnen beslissen hoe zij doelen gaan bereiken

Jan Huitema, melkveehouder en kandidaat voor het Europees Parlement

'Ik ben ontzettend blij dat het gelukt is het bedrijf aan te houden. De eerste jaren werkte mijn vader nog volop mee. Vervolgens hebben we een bedrijfsleider ingeschakeld. Die woont nu op de boerderij. Om het weekend is hij vrij en dan melk ik zelf. Dan sta ik weer onder de koeien. Dat wil ik echt niet kwijt. Dit is het beste van twee werelden', aldus Huitema.

Vijf jaar geleden voerde u campagne met de slogan dat u het 'gezonde boerenverstand' wilde laten horen in Brussel. Hoe hebt u dat gedaan?

'Het gezonde boerenverstand laten horen, betekent voor mij logischer nadenken en pragmatischer met dingen omgaan. Dat heb ik in het Europees Parlement willen uitdragen. En dat is volgens mij ook gelukt.

'Als mijn grootste succes zie ik de erkenning dat kunstmestvervangers buiten de gebruiksnorm voor dierlijke mest gebracht kunnen worden. Daar praten we in Nederland al decennia over en het is me gelukt hiervoor voldoende steun te krijgen in de Landbouwcommissie van het Europees Parlement. Het resultaat is dat het er nu echt van gaat komen. De Europese Commissie komt nog dit jaar met criteria waaraan die kunstmestvervangers moeten voldoen.'

Wat hebt u nog meer kunnen bereiken?

'Ik heb kunnen tegenhouden dat er een methaanplafond komt voor de agrarische sector. En wat betreft het Europese handelssysteem voor CO2, daar heb ik de flexibiliteit tussen sectoren in kunnen fietsen. Dat stelt de agrarische sector in staat om de CO2-vastlegging in de bodem te verkopen aan bijvoorbeeld de transportsector.

'Een andere zaak is het patent op groente- en fruitgewassen die zijn ontwikkeld met behulp van klassieke veredeling. Twee multinationals probeerden daarvoor de biotechwetgeving te misbruiken. Ik heb daarvoor een resolutie opgesteld die bijna unaniem is aangenomen. Daardoor is geen patent mogelijk op gewassen die zijn verkregen met klassieke veredeling.

'Als enkele partijen zo een monopolie zouden krijgen op ons voedsel, zou dat de innovatie schaden. Er zou een gevaarlijke situatie ontstaan: als je maar een paar soorten hebt, is dat riskant bij de uitbraak van ziekten.'

Kiest u altijd bewust de onderwerpen uit waarvoor u zich sterk maakt in Brussel?

'Er zijn veel zaken die gewoon gebeuren, waarvoor je dan in actie komt. Neem de ophokplicht wegens dreigende vogelgriep en het als gevolg daarvan na enige tijd vervallen van de status van vrije-uitloopeieren. We hebben de periode dat ze nog als vrije-uitloopeieren verkocht mogen worden, kunnen verlengen. En zo zijn er nog veel meer zaken, bijvoorbeeld afgelopen jaar rond de droogte en eerder de fipronil-affaire en de door Rusland afgekondigde importstop.'

U was als onderhandelaar namens het Europees Parlement betrokken bij de kwestie rond oneerlijke handelspraktijken. Wat heeft dat opgeleverd?

'We hebben nu voor het eerst een echte Europese definitie en aanpak. Daarmee is duidelijk wat wel en wat niet wordt verstaan onder oneerlijke handelspraktijken. Lidstaten moeten zich daaraan houden. Dit geeft onze ACM betere handvatten om ongewenste situaties aan te pakken. En het voorkomt het omzeilen van nationale regels door contracten op te stellen en aan te bieden vanuit landen met zwakke regels. Dat kan niet meer.

'Het is jammer dat de afspraken alleen gelden voor bedrijven met een omzet van maximaal 350 miljoen euro. Ik had liever gezien dat alle bedrijven in de voedselketen eronder zouden vallen. Dat kregen we niet voor elkaar omdat het niet stand zou houden voor de rechter. '

U bent 34 jaar en daarmee een van de jongere Europarlementariërs. Wat betekent dat voor uw politieke inbreng?

'Ik benadruk dat de wereld verandert en dat we niet in het verleden moeten blijven hangen. We moeten naar voren kijken. Voor de land- en tuinbouw betekent dat dat we ons moeten afvragen hoe we onze bedrijven op de toekomst kunnen voorbereiden.

'Naast het behalen van een goed rendement is ruimte in wet- en regelgeving daarbij belangrijk, zodat het voor de jonge generatie weer aantrekkelijk wordt om te boeren. Veel opvolgers willen aan de gang met uitdagingen, maar worden daarin belemmerd door wet- en regelgeving. Mijn standpunt is: laat het doel leidend zijn en zorg dat de ondernemers zelf kunnen beslissen hoe ze dat gaan bereiken. Daar ga ik voor in Europa.

'Daarnaast is de waardering voor de boeren een punt van zorg. Ik zie dat veel mensen het goed willen doen, maar dat door regelgeving en slechte prijzen niet altijd kunnen en dat dan ook nog de waardering ontbreekt. Dat moeten we doorbreken, zodat het weer sexy wordt om boer te zijn.'

Hoe kan Europa meer ruimte bieden om te ondernemen?

'Dat kan bijvoorbeeld door in het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid de vergroening anders in te vullen. Nu is de directe inkomenssteun verbonden aan nauwkeurig omschreven vergroeningsmaatregelen waarbij niet wordt gekeken naar de resultaten. We moeten dat omkeren. Laat de boer zelf de maatregelen bepalen en meet vervolgens de resultaten daarvan. Ik krijg steeds meer steun voor dat standpunt, ook van Phil Hogan.'