'Kaasstop kan stijgende productie remmen'

'De productie en omzet van Boerenkaas en Kaas van de Boerderij is misschien wel 40 tot 50 procent hoger dan acht jaar geleden', aldus kaasboer Ruud van Schie. Hij is vice-voorzitter van de noteringscommissie die elke maand de noteringen (adviesprijzen) bepaalt.

De laatste vijf jaar is er belangstelling voor Boerenkaas. Consumenten zijn zich bewuster van de herkomst en smaak van levensmiddelen. Van Schie: 'Streekproducten zijn bijvoorbeeld heel populair. Verder zijn supermarkten er ook mee bezig en ze hebben soms acties rond Boerenkaas.'

Hogere Boerenkaasnotering

De aantrekkende vraag zorgt voor een hogere Boerenkaasnotering. In 2018 lag die dan ook 1,15 euro hoger dan tien jaar geleden. In 2009 was de gemiddelde notering van eerste kwaliteit Boerenkaas van 16 kilo 3,81 euro per kilo exclusief btw, in 2018 ligt het gemiddelde op 4,96 euro.

Het dieptepunt van de noteringen in de afgelopen tien jaar lag in 2009 en 2010. Toen kwam de notering maandenlang niet boven de 3,70 euro per kilo. Daarna trokken de vraag én de prijs aan, met december 2013 als hoogtepunt. Toen noteerde de kaas 5,15 euro per kilo.

• Lees ook: Boerenkaas maken populaire cursus

Kaasstop

Het is de vraag of de boerenkaassector deze hoge kaasprijzen kan blijven vasthouden. Door de ruime voorraad en het groeiende aanbod daalde de boerenkaasprijs in januari naar 4,85 euro per kilo.

De gunstige prijsstelling van de afgelopen jaren zorgde ervoor dat kaasbereiders hun productie gingen opschalen. Verder droeg de afschaffing van het melkquotum in 2015 eraan bij dat nieuwe kaasmakers zich aandienden.

Volgens voorzitter Theo Dekker van de Bond van Boerderij-Zuivelbereiders zou het goed zijn als er een kaasstop kon worden ingesteld. 'Die term is in ons bestuur al gevallen. Het zou de toenemende productie kunnen afremmen. Maar natuurlijk kunnen we dat niet doen.'

Waarschuwing

Wel wil Dekker ondernemers waarschuwen. Hij zegt dat ze de kaasproductie niet zomaar moeten opschroeven, of niet moeten starten met kaasmaken. 'Bedenk goed hoe je de afzet regelt. We moeten de markt niet overvoeren. De kaasprijs is nu goed, laten we dat zo houden.'

Volgens Dekker is de boerenkaasproductie ook toegenomen doordat sommige melkveehouders kaas zijn gaan maken, omdat ze dan een forfaitaire melkproductie van 7.500 kilo per koe kunnen hanteren plus bijbehorende fosfaatproductie. 'Dat is een maas in de wet en het zorgt voor oneerlijke concurrentie.' En die nieuwe kaasbereider zijn volgens hem niet altijd kleintjes.

'Razendsnelle opschaling'

Die trend constateert ook Van Schie. 'De opschaling is razendsnel gegaan. Zeker bij de boeren die hun melk niet rauw verwerken, maar verwarmen. Dit zijn niet de traditionele kaasbereiders. Het zijn bedrijven waar soms zelfs twee keer per dag kaas wordt gemaakt en die vijftig tot honderd kazen per dag produceren. Soms gaat het om melkveebedrijven met tweehonderd koeien, waar alle melk wordt verkaasd.'

Van Schie vraagt zich af of de handel deze toestroom aan Boerenkaas, of Kaas van de Boerderij (gemaakt van verwarmde melk), kwijt kan. 'Het is zorgelijk.'

• Bekijk de marktprijzen van zuivel