Vijf vragen over waterschapsverkiezingen

Wat doen de waterschappen?

Sinds 1 januari 2005 gaan alle waterschappen over zowel de kwantiteit als de kwaliteit van water. Het gaat dus om schoon, maar ook voldoende water. Daarnaast is in sommige regio's het beheer van duinen en dijken een belangrijke taak.

In Zeeland komt daar het onderhoud van wegen bij. Sinds 1 augustus 2018 kent Nederland 21 waterschappen. In Zuid-Nederland gaat het om de waterschappen Limburg, De Dommel, Aa en Maas, Brabantse Delta, Rivierenland, Scheldestromen en Hollandse Delta.

Wat valt er te kiezen? En wat niet?

Elk waterschap heeft, naast een dagelijks bestuur, een algemeen bestuur. In het algemeen bestuur zitten achttien tot dertig leden, van wie de ingezetenen direct gekozen kunnen worden. In elk waterschapsbestuur zijn de belangen van agrariërs, natuur en bedrijfsleven vertegenwoordigd via geborgde zetels. Deze worden niet gekozen via verkiezingen.

Zo hebben ZLTO en de Kamer van Koophandel bij Waterschap Aa en Maas elk drie zetels en heeft de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren één zetel in het algemeen bestuur. In Limburg heeft de LLTB vier zetels te verdelen. Bij Waterschap Scheldestromen heeft ZLTO drie zetels.

Wat doet het algemeen bestuur van een waterschap?

De leden van het algemeen bestuur stellen het beleid van het waterschap op en controleren het dagelijks bestuur dat het beleid uitvoert. De dijk- of watergraaf leidt beide besturen. Deze rolverdeling is vergelijkbaar met een gemeenteraad en een college van burgemeester en wethouders.

Wie doen er mee met de stembusgang?

In principe kunnen alle politieke groeperingen, na inschrijving, deelnemen aan de waterschapsverkiezingen. Ze moeten zich eenmalig registreren bij de betreffende waterschappen en op tijd geldige kandidatenlijsten aanleveren.

Naast landelijke politieke partijen zijn er partijen die speciaal voor de waterschapsverkiezingen zijn opgericht, zoals de Algemene Waterschapspartij, de Waterschapspartij Zeeuws-Vlaanderen en Water Natuurlijk. Die laatste partij was bij de verkiezingen in 2015 de grootste, gevolgd door het CDA en de VVD. De opkomst was toen ruim 43 procent.

Hoe vaak zijn de waterschapsverkiezingen?

In 2014 zijn de Kieswet en de Waterschapswet zo aangepast dat elke vier jaar de verkiezingen van waterschap en Provinciale Staten op dezelfde dag zijn.