Mooie start Nationale Proeftuin Precisielandbouw

Achtergrond Akkerbouw Han Reindsen 16 jan 2019 om 11:34uur

Precisielandbouw levert een groot voordeel op als het gaat om verduurzaming. In het eerste jaar van het project 'Nationale Proeftuin Precisielandbouw' (NPPL) werd een kwart op gewasbeschermingsmiddelen en stikstof bespaard. Financieel voordeel was door het droge weer moeilijk aan te tonen.

Mooie+start+Nationale+Proeftuin+Precisielandbouw

Projectleider Corné Kempenaar heeft de uitkomsten van het eerste jaar van het NPPL-project op een rij gezet. Het doel van het project is verduurzaming van de landbouw te stimuleren door versnelling van adoptie van precisielandbouw.

In 2018 ging het om zes precisielandbouwtoepassingen op zes akkerbouwbedrijven: variabel bekalken, aardappelen poten, onkruidbestrijding, aardappelen bemesten, aaltjesbestrijding en loofdoding. De ondernemers kregen bij de inzet van deze technieken ondersteuning van deskundigen.

16 februari 2018

De kick-off van NPPL was op 16 februari 2018. Op deze dag kwamen de eerste zes deelnemers met de NPPL-projectpartners voor het eerst bij elkaar. Onder tijdsdruk zijn daarna snel plannen en voorbereidingen per deelnemer gemaakt voor het eerste jaar.

De extra tijd die je erin stopt, wordt niet zomaar vergoed

Corné Kempenaar, projectleider 'Nationale Proeftuin Precisielandbouw'

De resultaten van het eerste jaar worden langzaam maar zeker helder: betere verdeling van uitgangsmateriaal, een kwart minder aan gewasbeschermingsmiddelengebruik, kosten en baten een kleine plus tot nul. Duidelijk werd dat de toepassingen investeringen en tijd vergen. Door droogte waren er geen opbrengsteffecten.

Kaarten

Van de zes toepassingen was bekend dat ze voldoende ver ontwikkeld en getest waren voor toepassing op de bedrijven. Veel data werden vertaald in bodem- en gewaskaarten die informatie geven over de variatie binnen een perceel. Met moderne machines kunnen met taakkaarten de werkzaamheden plaatsspecifiek worden uitgevoerd.

Gemiddeld zijn er meer dan twee precisielandbouwtoepassingen per deelnemer uitgevoerd. Alleen plaatsspecifiek bekalken kon qua tijd op de bedrijven nog niet worden ingepland en komt in 2019. Een variabele plantafstand bij aardappelen werkte goed bij een van de twee deelnemers.

Besparing middelen

Qua inzet van gewasbeschermingsmiddelen (bodemherbiciden, bestrijding van aardappelcystenaaltjes en loofdoding) was de besparing op middelen gemiddeld 23 procent, met een variatie van 10 tot 80 procent. De besparing op stikstof was in één geval 10 procent en werd in een ander geval vanwege droogte niet uitgevoerd.

Het financiële voordeel (kosten minus baten) was licht positief tot nul, afhankelijk van de situatie. Zo wogen de kosten van een dronebeeld niet op tegen de besparing aan loofdoodmiddel. Werkten telers met satellietbeelden, dan was er wel een positief resultaat bij loofdoding.

Financiële voordelen

'De deelnemers merkten op dat ze er extra tijd in moeten stoppen en dat wordt niet zomaar vergoed', zegt Kempenaar. 'Jammer genoeg konden we door het droge weer geen opbrengsteffecten aan variabel doseren toeschrijven, waardoor we duidelijke financiële voordelen niet konden aantonen in 2018.'

Een groot voordeel ligt er wel op het gebied van verduurzaming: globaal werd een kwart bespaard op gewasbeschermingsmiddelen en stikstof. De referentie daarbij was datgene wat de deelnemer zou doen zonder de precisietechnologie. 'Het gaat hier dus om besparingen via inspelen op ruimtelijke variatie binnen het perceel of gewas', legt de projectleider uit.

Ondersteuning

Alle zes toepassingen waren uitvoerbaar op de bedrijven. Daarbij moet worden aangetekend dat het de meeste aandacht vergde om de machine het digitale advies (van advieskaart naar uitvoeren van de taakkaart op de machine) te laten toepassen. Soms was ondersteuning vanuit de leveranciers nodig.

De deelnemers onderstrepen het belang van kwaliteit van data, de behoefte aan onafhankelijke en gevalideerde beslisregels, en betere plug-en-playsystemen.

Vragen

Een van de vragen waar de deelnemers mee kwamen, is welke bodemkaart ze het beste kunnen gebruiken. In augustus is daarom vanuit NPPL een bodemsensorenvergelijkingsproef gedaan. Op het NPPL-bedrijf in Ens zijn bodemkaarten van vijf systemen vergeleken. Het rapport met de resultaten wordt binnenkort gepubliceerd. De teler herkent patronen in de kaarten.

Kempenaar: 'Het blijft lastig te stellen welke kaart het beste is. Het is afhankelijk van de situatie. De proef wordt daarom in 2019 herhaald op een perceel met meer ruimtelijke variatie in organische stof en lutum dan op het perceel in Ens. De foutenmarge in de analyse komt in buurt van de variatie die er op het perceel aanwezig is en dan kun je alleen maar de grote verschillen meten met de bodemsensoren.'

Zes nieuwe toepassingen precisielandbouw in 2019

In september 2018 is begonnen met uitbreiding en werving van nieuwe deelnemers aan het project 'Nationale Proeftuin Precisielandbouw' (NPPL) voor 2019. Vanaf dit jaar gaan tien nieuwe deelnemers meedoen in NPPL, onder wie drie melkveehouders, twee bloembollentelers en een vollegrondsgroenteteler. Er zijn zes nieuwe toepassingen bij gekomen: precisiebemesting grasland, onkruiddetectie, beregening op maat, variabel doseren van fungiciden, vogelnestenbescherming en rijpadenplanning. De nieuwe deelnemers kunnen ook voor de toepassingen uit 2018 kiezen. De bedoeling is dat elke deelnemer met één of twee toepassingen goed aan slag gaat. Voor 2019 waren er ruim vijftig inschrijvingen in NPPL en moest er een keuze worden gemaakt uit de vele goede kandidaten. Goede verspreiding over het land was ook een doel. De deelnemers van vorig jaar gaan ook nog minimaal een jaar door.