Vavi wil nieuwe inkoopvoorwaarden fritesaardappelen

De tegenvallende aardappelopbrengsten hebben ook gevolgen voor de Nederlandse fritesfabrikanten. Secretaris Hylke Brunt van de Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (Vavi) geeft een toelichting op de situatie. Ook vertelt hij over de wens om te komen tot nieuwe inkoopvoorwaarden voor fritesaardappelen.

We moeten in de aardappelsector klimaatslimmer worden

Hylke Brunt, secretaris Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie

Hoe staat het op dit moment met de aanvoer van grondstoffen voor de fritesindustrie?

'De aanvoer van fritesaardappelen valt niet tegen. We gaan nu uit van 10 tot 15 procent minder. In augustus was de paniek groter en was er sprake van een 30 procent kleinere aanvoer. Gelukkig heeft de aardappelsector alles uit de kast gehaald voor een nog redelijke oogst. Verder gaat de industrie efficiënt om met alle aardappelen die binnenkomen.'

Heeft dit uiteindelijk gevolgen voor het verwerkingsvolume?

'De kleine oogst geldt voor heel Noordwest-Europa. Voor aanvoer van extra grondstof zijn er weinig alternatieven. De droogte heeft daardoor allicht effect op het verwerkingsvolume en dus het aanbod van eindproduct. Dat laatste is deels afhankelijk van de afzonderlijke voorraadstrategieën van de fabrikanten.'

In hoeverre is er sprake van schade bij de industrie?

'Vanwege het tekort aan contractaardappelen moeten fabrikanten elders grondstoffen bijkopen om aan hun verplichtingen te kunnen voldoen. Soms moeten ze 15 euro per 100 kilo meer betalen. Bij grote volumes lopen meerkosten op tot vele miljoenen euro's.'

Maken telers veel gebruik van de overmachtsclausule voor het niet kunnen leveren van contractaardappelen?

'Wij beschikken niet over cijfers, maar weten wel dat het aantal telers dat zich beroept op overmacht significant is. Het is goed dat veel telers de fabrikanten in een vroeg stadium op de hoogte hebben gesteld van leveringsproblemen. Hoe de zaken worden afgehandeld, verschilt per fabrikant. Soms wordt voor het vaststellen van de schuldvraag voor onderlevering een extern bureau ingeschakeld.'

Wat kan de aardappelsector doen om de leveringszekerheid van grondstoffen te verbeteren?

'We moeten klimaatslimmer worden. In de teelt gaat het om de mogelijkheid van wel of niet beregenen of het maken van een verstandige perceelskeuze. Als we verder vooruitkijken, dan is winst te boeken met rassen die meer stressbestendig zijn. Verder moet de sector bekijken wat mogelijk is op het gebied van slimmer water geven, slimmer bemesten en precisielandbouw.'

Hoe lopen de onderhandelingen over nieuwe inkoopvoorwaarden voor fritesaardappelen?

'Dit zijn geen onderhandelingen. Het is een open gesprek met onder meer LTO als vertegenwoordiger van de aardappeltelers. Ons gezamenlijk doel is te komen tot afspraken voor een toekomstbestendige aardappelketen. Daar is uiteindelijk iedereen bij gebaat.'

Wanneer kunnen we hiervan resultaten verwachten?

'Het is een complex onderwerp waarvoor een speciale werkgroep de tijd wil nemen. Voor de oogst van volgend jaar zullen er zeker nog geen nieuwe inkoopvoorwaarden zijn. Hopelijk komen er in 2020 concrete voorstellen voor aanpassingen. Uiteindelijk zoeken we naar contractvormen waarbij risico's eerlijk worden verdeeld en die aansluiten op de individuele wensen van aardappeltelers. Het is de vraag hoe we dat collectief kunnen inrichten.'