Ruim 13 miljoen euro schade door Ralstonia in rozenteelt

In de periode 2016 -2017 hebben negen telers en vermeerderaars een zogeheten verzoek tot nadeelcompensatie ingediend in verband met een uitbraak van Ralstonia of bruinrot op hun bedrijf. Dit verzoek is mogelijk op basis van artikel 4 van de Plantenziektenwet. De bacterieziekte Ralstonia solanacearum was tot 2016 onbekend in de rozenteelt en telers stellen daarom dat zij hier niet op konden anticiperen.

• Lees ook: Rozentelers doen uiterste poging voor compensatie

In bijna alle gemelde gevallen is een taxatierapport van de schade bijgevoegd. De schade die verzoekers op grond van deze rapporten claimen, bedroeg meer dan 13 miljoen euro. Het is aannemelijk dat de werkelijke schade hoger is, omdat niet alle getroffen telers een schaderapport hebben ingediend. De schade werd niet uitgekeerd.

Europese steun

Financiële compensatie met Europees geld behoort ook niet tot de mogelijkheden. De Europese regelgeving biedt weliswaar de mogelijkheid tot het verlenen van financiële steun door een lidstaat aan ondernemers die verliezen hebben geleden, veroorzaakt door plantenziekten, mits wordt voldaan aan een aantal voorwaarden. Dan nog is het een nationale beleidsafweging of van deze mogelijkheid gebruik wordt gemaakt.

Nederland heeft gekozen om geen gebruik van de Europese regeling te maken. Schouten blijft van mening dat in dit geval sprake is van omstandigheden die tot het normale bedrijfsrisico behoren. De kans op steun is daarmee definitief verkeken. De steunregeling volgens de Europese regelgeving moet binnen drie jaar na uitbraak van de plaag of ziekte worden ingesteld. Die termijn is nu nagenoeg verstreken.

Meldplicht

Bij een Ralstonia-uitbraak moet een kas op last van de NVWA worden geruimd en gereinigd. Dit betekent, gezien de antwoorden van de minister, een financiële strop voor tuinders. Kamerlid Von Martels heeft Schouten gevraagd welke beweegredenen telers dan nog hebben om Ralstonia te melden, als zij helemaal niet geholpen worden.

Schouten vindt het de professionele verantwoordelijkheid en de wettelijke plicht van een ondernemer om een schadelijk organisme te melden bij de NVWA. 'Deze meldplicht is verankerd in artikel 3 van de Regeling bestrijding schadelijke organismen en is gebaseerd op Europese regelgeving', aldus de minister.

Risicoafdekking

Schouten zegt bereid te zijn de plantaardige sector te helpen in een door de sector zelf in te richten en te financieren fonds of andere vorm van risicoafdekking. 'Het is aan de plantaardige sector te bepalen hoe de risicoafdekking vorm krijgt. Vanuit het ministerie geen financiering beschikbaar worden gesteld.

In het licht van het bovenstaande loopt er op dit moment onderzoek naar de ruimte binnen het kabinetsbeleid, en met name naar de ruimte binnen Europese en nationale wet- en regelgeving, om de sector de mogelijkheden te bieden zelf een risicoafdekking te realiseren voor schade als gevolg van plantenziekten. Schouten wil samen met de sector in Brussel het gesprek over de mogelijkheden te gaan voeren.

Eerder dit jaar vond opnieuw een Ralstonia-uitbraak plaats bij een van de eerder getroffen bedrijven. Dit bedrijf heeft inmiddels de deuren moeten sluiten.