Tuinders meten zelf water rond hun bedrijf

Het project 'Samen Meten' is een vervolg op de gebiedsgerichte aanpak, waarbij Hoogheemraadschap van Delfland polder voor polder af gaat om verontreiniging van oppervlaktewater in glastuinbouwgebieden tegen te gaan. Het stoppen en voorkomen van lozingen van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen is cruciaal voor de waterkwaliteit in een gebied en het behoud van middelen voor de sector.

Bij de gebiedsgerichte aanpak licht Delfland een polder helemaal door, bezoekt alle glastuinbouwbedrijven, meet 24/7 de waterkwaliteit, geeft voorlichting en brengt lozingen en lekstromen in kaart. Samen met de ondernemers lost het waterschap de knelpunten op.

Nazorg

Na het startjaar volgen nog twee jaren van nazorg. De monitoring blijft dan regelmatig, maar minder intensief plaatsvinden. Als het waterschap de polder na drie jaar verlaat, is deze dus helemaal 'op orde', zo luidt de planning.

'Als we weer weg zijn, hebben we alleen nog de metingen op hoofdpunten in die polder. Wat er in de haarvaten van het watersysteem gebeurt, zien we dan niet meer', zegt Jos de Bijl, adviseur waterkwaliteit & ecologie van Hoogheemraadschap van Delfland. Hiervoor is het project 'Samen Meten' opgezet.

Twee groepen

De pilot loopt nu bij twee groepen van vijf tot zes telers in de Oranjebuitenpolder in Maasdijk en in de Heen- en Geestvaartpolder in 's-Gravenzande. Vanaf mei meten de telers iedere twee weken in de sloten rondom hun bedrijf het nitraatgehalte en de EC-waarde.

Verhoogde waardes kunnen wijzen op lekstromen en verontreiniging met gewasbeschermingsmiddelen. De nieuw ontwikkelde EC-meters en kleurstripjes voor het nitraatgehalte zijn beschikbaar gesteld door Delfland.

App

Om de verkleuring van een stripje te bepalen, hebben de ondernemers een app op hun mobiele telefoon. De meetgegevens zijn direct op een speciaal onlineplatform te uploaden.

'Dat werkt snel en je bent direct klaar. Je hoeft niet naar de computer om de meetdata erin te zetten', zegt pot- en perkplantenteler Gerard Spaans van Spaloo Plant in 's-Gravenzande.

Snel handelen

Spaans doet mee aan de pilot en meet op twee punten in de sloot. Op de door Acacia Water ontwikkelde website kan de teler ook de metingen van de andere groepsleden zien. Hierdoor heeft de groep online een actueel inzicht in de waterkwaliteit en kunnen zij snel handelen.

Spaans en zijn compagnon Senno Looije hebben in 2009 de kwekerij van 1,6 hectare overgenomen. De oude eigenaren hebben hun verteld waar de leidingen lopen en die zijn in kaart gebracht, waardoor ze de leidingen naar de sloot hebben kunnen afdoppen.

Circulatie

De pot- en perkplantenteelt vindt op een gesloten teeltvloer plaats en het water wordt voor 100 procent gerecirculeerd.

'We moeten naar schoner water en laten zien dat we duurzaam bezig zijn. Dat kan met de data van de metingen', aldus Spaans.

Transparanter

De teler verwacht een positief effect van dit project. 'We moeten transparanter zijn in de dingen die we doen, zeker naar de consument toe. Want we kunnen wel vertellen dat we schoon bezig zijn, maar moeten dat ook bewijzen met de vastgelegde metingen.'

In november vindt een evaluatiebijeenkomst van de pilot plaats en krijgen de deelnemende telers uitleg over hoe de metingen zijn te duiden en wat ermee te doen valt. Verder wil Delfland weten of de metingen veel tijd kosten of dat het goed is in te passen in de bedrijfswerkzaamheden.

Lage concentraties

'In de twee pilotgebieden gaat het over het algemeen vrij goed, met lage concentraties in het oppervlaktewater. Een paar sloten wijken iets af en daar willen we extra metingen doen om te onderzoeken hoe dat kan en hoe we het samen kunnen oplossen', vertelt De Bijl.

Doel van het project is om vanuit gedeelde kennis de waterkwaliteit gezamenlijk te verbeteren. Niet om ondernemers te bestraffen. Goede waterkwaliteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Imago

'In de glastuinbouwgebieden zijn de telers nodig om de waterkwaliteit goed te houden en daar waar nodig te verbeteren. Vanuit hun eigen bedrijf kunnen de ondernemers zelf veel doen om de waterkwaliteit goed te houden. Dat is ook in hun eigen belang: voor het behoud van middelen en het imago van de sector', zegt de adviseur waterkwaliteit & ecologie.

Volgend jaar wordt in de Dorppolder in De Lier, een polder waar zowel grasland als glastuinbouw aanwezig is, een project 'Samen Meten' opgezet. Dit om een objectieve dataset te krijgen over de waterkwaliteit in beide delen.

Zwemplas

Ook rond de zwemplas Prinsenbos in Naaldwijk wordt een project gestart, onder meer omdat de plas gevoelig is voor blauwalg, een bacterie die het vooral goed doet in water waarin veel voedingsstoffen voorkomen.

Om de zwemwaterkwaliteit te verbeteren, is in het verleden fors geïnvesteerd in een betere doorstroming en herinrichting van de plas.

Verbetering

'Dat heeft geleid tot verbetering, maar echt in orde is het pas als er geen meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen in de plas terechtkomen', meldt De Bijl.

'Om te weten wat de kwaliteit van het water is dat naar de plas stroomt, gaan we daarom samen met de telers meten.'