Rapport linkt geitenhouderij aan longproblemen

Recent is in opdracht van het Rijk een nieuw onderzoek Veehouderij en Gezondheid Omwonenden (VGO 3) gedaan op basis van huisartsengegevens. Het doel was om na te gaan of de eerder gevonden associatie tussen longproblemen en het wonen in de omgeving van geiten- en pluimveehouderijen kan worden aangetoond.

De resultaten zijn deze week bekendgemaakt door de ministers Bruno Bruins (Medische Zorg en Sport) en Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). Het onderzoek richt zich op de periode 2014 tot en met 2016. Eerder onderzoek liep van 2009 tot en met 2013.

Rondom pluimveehouderijen hebben mensen geen grotere kans op een longontsteking, blijkt nu. De eerder gevonden relatie tussen geitenhouderijen en longproblemen is wel bevestigd.

Pluimveehouderij

LTO/NOP Pluimveehouderij is verheugd over de positieve uitkomst van het onderzoek voor de pluimveehouders. 'Die dalende trend was al eerder ingezet en nu bevestigd', zegt voorzitter Eric Hubers. Maar volgens Hubers betekent dat niet dat de sector nu achterover kan leunen.

'Er zullen best pluimveehouders zijn die zeggen: zie je wel, niks aan de hand. Dat kan zo zijn, maar we gaan wel verder op de ingeslagen weg om de impact op de omgeving te verlagen. We zetten in op minder geur-, fijnstof- en ammoniakemissies. Dat doen we met maatregelen in de stal die niet alleen goed zijn voor de omgeving, maar die ook gunstig zijn voor het stalklimaat en dus voor de dieren, de pluimveehouder en het personeel.'

Hubers benadrukt daarbij dat de sector streeft naar haalbare en betaalbare maatregelen. 'We hopen wel dat dit onderzoek ertoe leidt dat taakstellende en dwingende maatregelen niet nodig zijn.'

• Lees ook: Kans op longontsteking niet groter bij pluimveehouderijen

Kopzorgen voor geitenhouders

Het nieuwe onderzoek bezorgt de geitenhouderij wel de nodige kopzorgen. De eerder gevonden associatie tussen het wonen in de nabijheid van een geitenhouderij en het voorkomen van longontstekingen binnen een reikwijdte van 2 kilometer, wordt met dit onderzoek bevestigd voor de periode 2014-2016. Bijzonder daarbij is dat aandoeningen als astma en hooikoorts minder vaak voorkomen rond veebedrijven.

Jos Tolboom, voorzitter van vakgroep Melkgeiten van LTO Nederland, heeft geen verklaring voor beide uitkomsten. Zelf had hij jarenlang last van astma, maar sinds 2002 niet meer. 'Laatst vond ik bij toeval het laatste doosje met medicijnen die ik destijds slikte. Het dateerde uit 2002, precies de periode dat we met melkgeiten begonnen. Toeval of niet, zeg het maar.'

Ook de onderzoeksinstituten tasten nog in het duister rondom het feit dat er minder astma en meer longontsteking in de buurt van geitenhouderijen is aangetoond. Al zijn daar wat betreft de longontsteking wel theorieën over.

• Lees ook: Geitensector staat voor flinke uitdaging

Verschillende theorieën

'De ene theorie is onderzoekstechnisch', zegt Tolboom. 'Het VGO-onderzoek heeft plaatsgevonden in Noordwest-Limburg en Oost-Brabant. Het gebied waar ook Q-koorts is geweest. Daar leven emoties en stappen mensen wellicht eerder naar de dokter. Daarom komt er vergelijkbaar onderzoek elders in het land, om te zien of we daar dezelfde uitkomsten aantreffen.'

Een andere theorie is dat er sprake is van een zoönose. Welke is nog de vraag. Een derde theorie is dat er ziekteverwekkers vrijkomen bij de compostering van geitenmest. Maar ook hier moet nader onderzoek uitsluitsel geven. Dat komt er als de financiën rond zijn. Het onderzoek zal worden uitgevoerd door een consortium van Universteit Utrecht, Wageningen University & Research, RIVM en het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg.

'De sector is bereid om aan de verschillende onderzoeken mee te werken.' stelt Tolboom. 'Ook nemen we graag maatregelen waar mogelijk en waar nodig. Maar dat kan nu nog niet, omdat uit het VGO-onderzoek niet duidelijk is waardoor de gezondheidseffecten ontstaan.'