Varkenshouder wil opkoop in heel Nederland

Aan het Nieuwe Oogst Opiniepanel over de warme sanering van de varkenshouderij namen 386 Nederlandse varkenshouders deel. Varkensboeren reageerden op vragen over de saneringsregeling, de impact van verkleining van de varkensstapel, investeringen in innovatie en hun eigen toekomst. Hieronder een samenvatting van de belangrijkste bevindingen.

Het actieplan Vitalisering Varkenshouderij heeft tot doel de sector structureel gezond te maken. Dragen de 200 miljoen euro van LNV in het kader van de Warme Sanering Varkenshouderij hier voldoende aan bij?
Deze vraag beantwoordt 61 procent bevestigend. Alle beetjes helpen, is de teneur van de meeste reacties. 'Als dit bedrag maar niet op gaat aan beleidsmedewerkers en daadwerkelijk gebruikt wordt om op leeftijd zijnde agrariërs de mogelijkheid te geven om te kunnen stoppen', schrijft een varkenshouder.

'Veel te weinig', zegt een ander. 'Van de 200 miljoen komt op z'n hoogst 120 miljoen bij de sector terecht.' Meer dan eens wordt ook de suggestie gedaan om met het budget meer varkensrechten op te kopen.

Varkenshouders vinden een financiële regeling voor de sloop van locaties het belangrijkste aandachtspunt (40 procent), gevolgd door doorstart (27 procent), herbestemming (19 procent) en mestverwerking (10 procent).

Opkoopregeling warme sanering moet landelijk gelden

In 2017 waren er 12,4 miljoen varkens. Moet de varkensstapel krimpen?
Iets minder dan de helft van de varkenshouders (47 procent) steunt een krimp van de eigen bedrijfstak. Een kleine meerderheid vindt inkrimping geen goede zaak.

Steun voor krimp per provincie

Vleesvarkens- en vermeerderingsbedrijven blijken minder moeite met reductie van de varkensstapel te hebben dan gesloten bedrijven (zie grafiek hieronder). Bedrijfsomvang en leeftijd van de varkenshouder hebben weinig invloed op standpunten op dit onderwerp.

De reacties van boeren op deze vraag zijn heel divers. Sommige ondernemers hopen op een betere prijs door de inkrimping, maar anderen zeggen er zeker van te zijn dat de ingeleverde productie door het (verre) buitenland wordt overgenomen, omdat de varkensmarkt een wereldmarkt is.

Minder overlast in gebieden waar burgers grote overlast ervaren van de intensieve veehouderij, is voor mij wel bespreekbaar.
Maar liefst 80 procent reageert bevestigend. Ongeacht leeftijd, type bedrijf of aantal varkens. Maar in de toelichting die de deelnemers geven op de vraag, volgt de relativering: 'Wat voor de een stinkt, stinkt voor de ander niet.' En: 'Burgers maken zich druk om iedere scheet van een ander, maar ze kijken niet naar zichzelf.'

Overweegt u om deel te nemen aan de opkoopregeling in het kader van de warme sanering?
Op deze vraag antwoordt ruim 33 procent bevestigend. Een ruime meerderheid van de deelnemers is van mening dat deze regeling niet alleen in Noord-Brabant, maar in heel Nederland van kracht moet worden.

Buiten de overschotgebieden staat 79 procent daar achter. In de overschotgebieden is dat 56 procent. Hoe groter het bedrijf, hoe kleiner het percentage dat graag in heel Nederland een opkoopregeling ziet.

Vindt u het belangrijk dat het fosfaatplafond beschikbaar blijft voor de varkenshouderij?
Iets meer dan een derde, 34 procent, vindt dit niet belangrijk. Daarentegen hecht 66 procent van de deelnemers aan het Opiniepanel wel degelijk waarde aan behoud van het fosfaatplafond van 39,7 miljoen kilo fosfaat.

Moeten varkensrechten uitwisselbaar worden gemaakt met andere sectoren?
Bijna de helft (45 procent) is het ermee eens dat het mogelijk wordt voor melkveehouders of andere veehouders om varkensrechten te kopen. Hierbij moet worden aangetekend dat 40 procent van de deelnemers aan het Opiniepanel ouder is dan 55 jaar.

'Al is het maar voor 20 procent van het totaal. Dan krijgen we in ieder geval een warme sanering die over heel Nederland zijn beslag krijgt', merkt een varkenshouder op. Zeer stellig zijn de tegenstemmers: 'Absoluut niet!' Of: 'Alleen de vraag al.'

Er blijkt een duidelijk verband te bestaan met leeftijd. Hoe ouder de deelnemende varkenshouder, hoe hoger het percentage voorstanders van uitwisselbaarheid. Ook de omvang van het bedrijf speelt een duidelijke rol. Hoe kleiner het bedrijf, hoe vaker de deelnemer voor uitwisselbaarheid is.

Wat zijn uw plannen voor de komende tien jaar?
Slechts 17 procent heeft plannen voor uitbreiding. Dit percentage ligt hoger in de categorie bedrijven met meer dan vijfhonderd zeugen en duizend vleesvarkens dan bij kleinere bedrijven. Een kwart (25 procent) gaat stoppen binnen tien jaar. 44 procent verwacht de huidige bedrijfsomvang te handhaven. Ruim 5 procent wil overschakelen op een ander marktsegment, zoals biologische varkenshouderij.

Mede-auteur: Ilona Lesscher