Unitip geeft aanbevelingen over bietenteelt

Manager Agrarische Zaken Pieter Brooijmans van Suiker Unie stelde vorig jaar in het Cosun-ledenblad dat suikerbietendata geschikt zijn om te gebruiken in de teelt. Bietentelers kunnen gaan profiteren van de data.

Al jaren vult een grote groep telers teeltgegevens in in het systeem Unitip. Vorig jaar was dat 70 procent en dit jaar doen alle telers verplicht mee aan Unitip. Suiker Unie maakt direct werk van de mogelijkheden om telers perceelsspecifieke adviezen te gaan geven.

Ras kiezen

Data genoeg, stelt woordvoerder Jurgen Maassen van suikerbieteninstituut IRS. 'Het begint bij het kiezen van een goed suikerbietenras. Daarin is de resistentieaanbeveling het eerste waar we wat mee kunnen. Op basis van bodemkaarten, teelthistorie, gewaswaarnemingen, de regio en de kennis bij ons kan alles gekoppeld worden in één advies.'

Maassen geeft als voorbeeld de keuze voor een rhizoctoniaresistent ras na meerdere teelten mais en gras. Bij veel bieten in een bouwplan is een bietencysteaaltjesresistentie voor de hand liggend.

Advies opvolgen

Het advies is een hulpmiddel. De teler neemt zelf altijd het definitieve besluit. Toch is het advies opvolgen een verstandige keuze, zegt de IRS-woordvoerder.

'Het voorkomt fouten. Kiezen tussen suikerbietenrassen wordt niet eenvoudiger met zoveel resistenties in de rassen en snelle verandering van het rassenaanbod. Het loont om de omstandigheden goed af te wegen. Een verkeerd ras kan je opbrengst kosten en je kunt met de juiste keuze misteelten voorkomen. Rhizoctonia door de teelt van waardgewassen als gras en mais kan een teler in een extreem geval een complete teelt kosten.'

Buitendienst

Behalve de gegevens die een teler zelf bijhoudt en in Unitip stopt, verzamelt de buitendienst van Suiker Unie data, onder meer bij inspecties van bietenhopen. Hoe beter de registratie van teler en andere partners in de suikerketen, hoe meer uit de data is te halen. 'Zie je bijvoorbeeld veel blinkers, leg dat dan ook vast.'

Telers kunnen nu de vroegbestellingen indienen van suikerbietenzaad voor 2019. Arjen Buijze van de Agrarische Dienst van Suiker Unie zegt dat bij de bietenzaadbestelling de belangrijkste verandering is dat de aanbevolen resistentie (rhizoctonia, bietencysteaaltjes of doorbraak rhizomanie) en insecticide per perceel specifiek in beeld komen.

Grondsoort

'Eerst houdt het systeem rekening met de grondsoort op basis van een bodemkaart van Alterra en daarmee het risico op bietencysteaaltjes en rhizoctonia. Vervolgens is het aantal waardplanten in de rotatie de afgelopen tien jaar bepalend voor de aanbevolen resistentie', zegt Buijze.

'Ook worden waarnemingen van onze buitendienst in de aanbeveling meegenomen. De aanbeveling wordt gegeven na het aanklikken van percelen vanuit een 'Google Mapsachtige' omgeving. Daarin staat ter oriëntatie het gewas van dit jaar en geef je aan waar je de bieten volgend jaar gaat telen.'

Clusters

Als een teler meerdere percelen heeft met dezelfde benodigde resistentie, maakt het systeem er clusters van. Zijn er verschillende resistenties nodig, dan helpt een bestelbevestiging door aan te geven waarom die keuze is gemaakt en op welk perceel de teler volgend jaar moet zaaien met dit zaad.

Ook Buijze raadt aan de aanbeveling goed te wegen. Er zijn nog steeds praktijkvoorbeelden van afgekeurde bieten door een onjuiste resistentiekeuze, doordat de teler zich onvoldoende bewust is van waardplanten in zijn rotatie. Door deze aanbevelingen kan Suiker Unie helpen deze fouten te voorkomen.

Teeltadviesapplicatie

Op de achtergrond werkt de Agrarische Dienst aan een uitgebreidere teeltadviesapplicatie, die perceelsspecifieke aanbevelingen geeft op basis van grondsoort, rotatie, waarnemingen of sensorwaarden. Zo is er na grasland een groter risico op emelten, die in het voorjaar aan de jonge bietenplantjes vreten. Hier zal Unitip inzet van insecticiden aanbevelen.

Buijze noemt andere aanbevelingen zoals bemesting met bijvoorbeeld borium, natrium of bekalking op de gronden waar een hoog risico op een gebrek of te lage pH is. 'Het tijdstip van de aanbeveling is verschillend. Borium en natrium kunnen bijvoorbeeld tijdens de teelt, bekalken moet ervoor', licht hij toe.

'Een volgende mogelijkheid is informatie over infectiekansen van bladschimmels. Hierin wordt een netwerk van sensoren aan infectiekansen voor stemphylium of cercospora gekoppeld', zegt Buijze. 'Zo werken we nu aan vier toepassingen: resistentiekeuze, bemesting, insectenschade en bladschimmels. Verdere uitbreiding zal later volgen.'

Vroeg bestellen

Telers kunnen geheel of gedeeltelijk hun bietenzaad voor 2019 met vroegbestelkorting bestellen voor 5 september. Zeker als in een resistentiecategorie geen nieuwe, beter presterende rassen worden verwacht, loont het om vroeg te bestellen.

Alleen in de categorieën bietencysteaaltjes en standaardrhizomanie worden nieuwe, beter presterende rassen verwacht. Deze rassen zijn pas in december te bestellen, slechts twee jaar onderzocht en kunnen beperkt beschikbaar zijn. Daarom raadt Buijze aan ook in deze categorieën (deels) vroeg te bestellen.