Nertsenhouders op zoek naar een inkomen

Het is niet voor het eerst dat Piet (67) en Adrie Blanken op zoek zijn naar een nieuwe bron van inkomsten. Piet Blanken is slager van beroep. Hij had een goedlopend bedrijf in een winkelcentrum in Lekkerkerk, maar deed dat ruim twintig jaar geleden van de hand. 'Het consumptiepatroon en aankoopgedrag van consumenten veranderde. Ik zag daar voor ons geen toekomst meer in', legt hij uit.

Na wat omzwervingen kocht de familie een locatie in Rinsumageest met bestemming kalverhouderij. De bestemmingswijziging had wat voeten in de aarde, maar ruim een jaar later konden ze los. Misschien wat naïef', zegt Blanken over die stap.

'We wisten wel dat nertsenhouderij gevoelig lag, maar we hadden niet verwacht dat de sector zo door de mangel zouden worden gehaald. En wat steekt, is dat er EU-geld wordt geïnvesteerd in nieuw te stichten bedrijven in landen als Griekenland en IJsland', zegt Blanken. 'Het is oneerlijk verdeeld.'

Bijkomende bepalingen

'De boosheid over dat een overheid je kan maken of breken, zijn we wel voorbij', laat Blanken weten. 'Maar ze hadden onze sector netjes schadeloos moeten stellen.' Volgens de regeling zoals die er nu ligt, zou de familie aanspraak kunnen maken op 93.000 euro. Er zijn echter zoveel bijkomende bepalingen, dat volgens Blanken eigenlijk geen enkel bedrijf daaraan kan voldoen. Hij noemt dat stuitend.

Over het terugverdienen van de investeringen die in de loop der jaren zijn gedaan - nog een half miljoen in 2014 om aan de laatste welzijnseisen te voldoen - zijn ze in Rinsumageest op dit moment ook niet optimistisch. De prijzen van de vellen, ongeacht de kleurslag, liggen al sinds 2013 onder de kostprijs. Er wordt op dit moment niet echt verdiend.

'De bank stond al heel snel na het fokverbod bij ons op de stoep om te praten over hoe de financiering in de resterende tien jaar zou worden afgelost. Alles wat hier staat is er niet vanzelf gekomen.' Wanneer de verwachtingen uitkomen, is de restschuld verwaarloosbaar. Maar veel startkapitaal om iets nieuws op te zetten, is er dan niet.

Boterham verdienen

De belangrijkste reden om voor nertsen te kiezen, was volgens Adrie en Piet Blanken het feit dat in de sector een boterham werd verdiend. 'Dat zagen we bij de meeste andere takken niet.' Nu is de zoektocht opnieuw begonnen, met het verschil dat het anno 2018 ook gaat om de broodwinning van zoon Jan Willem (32) en dochter Paulien (40).

Anderhalf jaar geleden stortte de familie zich vol goede moed op de oriëntatie van een alternatief voor de nertsen. Alpaca's, Bonte Bentheimers, jongveeopfok, schapen, geiten en varkens, gangbaar en biologisch. Geen tak waarvan de mogelijkheden niet werden onderzocht.

Gaandeweg kwam de familie tot de conclusie dat elke sector zijn eigen beperkingen heeft. Het ontbreken van een duurzaam verdienmodel, een te grote kapitaalbehoefte of een leveringsstop. Overal is wel wat.

Emigreren geen optie

Verhuizen naar het buitenland is ook geen optie. Om sociale en maatschappelijke redenen blijft de familie liever in Nederland. Daarnaast is de situatie in het buitenland ook instabiel; onder andere in Noorwegen, België en Polen dreigt onder politieke druk ook een fokverbod voor nertsen.

'Door je ervaringen met de overheid word je kopschuw in het ondernemen. Die negativiteit belemmert je in het nemen van beslissingen en het zien van kansen', zegt Blanken. Dat speelde de familie parten, met name ruim een half jaar geleden. In november 2017 besliste het Europese Hof dat het fokverbod van de Nederlandse Hoge Raad rechtsgeldig was. 'Toen waren we echt even helemaal van het padje', vertelt Paulien Blanken.

Tot dat moment was er nog de stille hoop op een 'rechtvaardig oordeel'. Jan Willem Blanken: 'We zijn met z'n vieren. Als je niet oppast, trek je elkaar de verkeerde kant op.' Er gaat geen dag voorbij waarop de situatie waarin ze zitten en het toekomstperspectief niet op tafel komen, geven de familieleden aan.

Ritme van alledag

Maar gelukkig is daar ook het ritme van alledag. De 6.000 teven hebben in april gejongd. Er is nu volop reuring op het bedrijf met veel zorg voor de pups. Piet, Adrie, Paulien en Jan Willem Blanken hebben samen met twee medewerkers hun handen meer dan vol.

De intentie van de familie is om tot 2024 door te gaan, afhankelijk van of en wanneer de markt voor bont zich herstelt. Wat het daarna wordt? 'We kunnen best gelukkig worden met andere dieren', zegt Piet Blanken. 'We willen met elkaar verder en dat gaat ook zeker gebeuren', vult Paulien Blanken strijdvaardig aan.