Effectief spuiten kan goed met grove druppel

Als er iemand niet bang is voor verlies van effectiviteit bij bespuitingen met grovere druppels, dan is het agrometeorologisch specialist Erno Bouma wel. 'We zijn vanuit het verleden opgevoed met het idee dat je voor een optimaal effect van een bespuiting een zo goed mogelijke bedekking nodig hebt. Tot in de jaren negentig was dat ook zo. De bedekkingsgraad was ons enige wapen. En zo is de voorliefde voor veel fijne druppeltjes ontstaan', begint hij zijn betoog.

'Maar er zijn sindsdien enorme stappen gezet bij de formulering van gewasbeschermingsmiddelen. Ze werken al lang niet meer alleen op de plek waar ze terechtkomen. Ze herverdelen zich onder invloed van dauw en neerslag; (lokaal) systemische middelen verplaatsen zich ook nog eens in en door de plant. Dat gaat net zo goed met grove druppels.'

Om die reden is Bouma terughoudend over het gebruik van watergevoelig papier. 'Een nat plekje op zo'n papiertje zegt niets over de biologische effectiviteit. Er is meer dan wat het oog ziet.'

Uitzonderingen

Overigens maakt Bouma voor een paar typen bespuitingen een uitzondering; fijne druppels zijn volgens hem functioneel bij bespuitingen met contactfungiciden in uien en bij LDS-bespuitingen met contactherbiciden in gewassen waar je doorgaans maar één keer doorheen gaat met de veldspuit, zoals mais.

Het lijstje met uitzonderingen van Luc Remijn van Delphy Zuidwest is iets langer. 'Mijn ervaring is dat je in suikerbieten vaker moet terugkomen als je de LDS-bespuitingen met grove druppels doet. Voor contact fungiciden in steil opgaande gewassen vraagt de bedekking extra aandacht; dan hebben we met het druppelspectrum van een 75 procent-dop de grens wel bereikt. Maar voor systemische fungiciden is het geen enkel probleem.'

De spuittechniekdeskundige heeft ook nog een belangrijke relativerende opmerking over de hedendaagse grove druppels. 'Vaak zijn die druppels gevuld met lucht, zoals bij venturispleetdoppen. Als zo'n druppel het blad raakt, spat hij uiteen in kleinere druppels. De formulering doet de rest. Maar bij een steile bladstand blijft er een verhoogd risico op afketsen.'

Uitgebreid onderzoek

Van alle bespuitingen zijn die met fungiciden in aardappelen de meest voorkomende in ons land. Aan het begin van deze eeuw heeft een zeer uitgebreid onderzoek plaatsgevonden naar verschillen in effectiviteit van phytophthorabespuitingen met alle toen voorkomende driftreductieklassen (50, 75 en 90 procent) en een aantal hulptechnieken, zoals sleepdoek en luchtondersteuning.

'De belangrijkste conclusie was dat we binnen de doseringstrappen geen verschillen vonden in effectiviteit tussen de verschillende doppen, maar ook niet tussen de doppen en andere technieken', stelt Huub Schepers van Wageningen University & Research.

'We vonden ook geen verschillen in effectiviteit tussen contactfungiciden en systemische of lokaalsystemische middelen als we spoten met de verschillende doppen en technieken.' De conclusies van toen zijn volgens Schepers ook anno 2018 nog geldig.

Driftarme technieken

Voor technieken als luchtondersteuning, sleepdoek en Wingssprayer geldt dat ze een erkenning hebben als driftarm (95 procent of meer), zonder dat daarbij driftreducerende doppen verplicht zijn.

'Voor wie toch met fijne druppels wil werken vanwege bedekking of indringing, zijn dit prima technieken', stelt de Wageningse onderzoeker Jan van de Zande. 'Bovendien kun je omlaag met de hoeveelheid water.'

In het onderzoek naar de effectiviteit van spuittechnieken is vastgesteld dat de bedekking bij gebruik van luchtondersteuning zo'n 15 procent beter is dan bij de conventionele technieken.

'Maar het was niet genoeg om een lagere doseringstrap te rechtvaardigen', bevestigt Van der Zande de eerdere uitspraak van Schepers. 'Een driekwartsdosering met luchtondersteuning gaf niet dezelfde bescherming als een volle dosering met conventionele technieken.'

Andere suggestie

Voor wie het zoekt in de spuittechniek heeft van de Zande nog wel een andere suggestie. 'Bij de meeste merken veldspuiten kun je een uitvoering kopen met het dubbele aantal doppen en een aanbevolen boomhoogte van 30 centimeter. Dat kan prima met de moderne balanceringssystemen. Zo'n uitvoering geldt als een 90 procent driftreducerende techniek bij gebruik van 50 procent driftarme doppen.'

Spuiten met minimale emissieEffectief spuiten met minimale emissie vraagt een goede voorbereiding. Bedenk altijd goed wat u met een bespuiting wilt bereiken en welk middel, welke dop en welke hoeveelheid water daarbij hoort. Lees het etiket; elk jaar veranderen er dingen. Gebruik spuitdoppen bij de voorgeschreven druk en bedenk dat die druk geldt ter hoogte van de spuitdop. Bij de manometer mag de druk 0,2 à 0,3 bar hoger zijn. Spuit bij weersomstandigheden die een goede werking van het middel bevorderen. Zet de veldspuit altijd onder een dak als u hem niet gebruikt. Doe de uitwendige reiniging op het veld (5 meter van de sloot). Een spuitlans is een goedkoop en zeer effectief accessoire. Leg spuitroutes zo aan, dat u de laatste slag naar voren kunt gebruiken voor inwendige reiniging en verspuiten van de verdunde spuitvloeistof. Op de website www.helpdeskwater.nl staat alles over doppen, spuittechnieken en driftreductie.