FrieslandCampina moet huiswerk overdoen

FrieslandCampina heeft de afgelopen jaren mooie financiële resultaten laten zien, maar is ondertussen het doel waarvoor de coöperatie is opgericht wel uit het oog verloren. Er is volop geïnvesteerd in lucratieve projecten in verre buitenlanden, maar de verwerking en verwaarding van de eigen ledenmelk is men vergeten.

Afgelopen tijd waren er al de nodige maatregelen om de melkaanvoer af te remmen vanwege een tekort aan verwerkingscapaciteit. De regeling is dus een volgende noodgreep om de consequenties van gevoerd wanbeleid op de leden af te wentelen.

Voorlopig blijft het de vraag of het stelsel van fosfaatrechten de aanvoer van melk al niet afdoende zal reguleren. Zelfs al stijgt de aanvoer met enkele procenten, dan is het nog de vraag of dit een dergelijk rigide voorstel legitimeert. Elk bedrijf wordt voor jaren vastgezet met een historisch vergelijkingsvolume, gewoon een quotum dus. Jaarlijks 1,5 procent verruiming hiervan klinkt best aardig, maar zet bedrijfsontwikkeling volkomen op slot.

Verdienpotentie

De meeste nieuwbouw van stallen wordt gecombineerd met vergroting van de veestapel. De mogelijkheid om jaarlijks slechts 1,5 procent meer koeien te houden, geeft weinig verdienpotentie door vergroting. Extra melk afleveren met een afslag van 10 cent per kilo is al helemaal niet recht te rekenen.

Door de regeling worden leden die recent hun bedrijf hebben ontwikkeld nog het meest geraakt. Nogal wat nieuwe stallen konden door de aankondiging van het fosfaatrechtenstelsel, de melkreducerende maatregelen en het fosfaatreductieplan nooit volledig worden benut. Het vergelijkingsvolume is daardoor gewoon een pijnlijke stapeling van referenties.

De nieuwe regeling is een kopie van de voorwaardelijke standstill voor dit eerste half jaar van 2018. Het bestuur heeft de uitwerking van de regeling hierdoor goed in het zicht. Het is dus geen verrassing dat deze bedrijven met de vingers tussen de deur komen; wel de financiële lasten, niet de mogelijkheid deze terug te verdienen met de levering van extra melk.

In het nauw

Het feit dat voor deze problemen in de regeling geen oplossing wordt geboden, geeft aan dat die intentie er ook niet is. Ik verdenk het bestuur ervan deze bedrijven moedwillig zo in het nauw te brengen, dat voor hen weinig anders overblijft dan een vertrek door de achterdeur.

Na een min of meer gedwongen vertrek van deze leden zal er voor de overblijvende leden zoveel ruimte komen, dat de regeling nooit in werking zal hoeven treden. Niet sjiek richting de vertrekkers, maar op het eerste gezicht goed voor de coöperatie en het merendeel van de leden.

Maar de coöperatie is opgericht om de leden te dienen en samen sterker te staan in de markt. Het bestuur stelt de belangen van de coöperatie nu boven dat van de leden en offert zelfs leden op, zogenaamd in het belang van het grote geheel.

Leden en ledenraad zullen moeten aangeven dat de coöperatieve grondbeginselen op deze manier met voeten worden getreden en het bestuur zal het huiswerk over moeten doen.