Mycoplasma bovis snel door hele veestapel

Het bedrijf van Marinus en Erica de Vries uit Garrelsweer is een van de twintig melkveebedrijven dat vorig jaar aan het onderzoek heeft meegedaan. Op het bedrijf met (toen nog) 140 melkkoeien werd in februari vorig jaar een geval van Mycoplasma bovis geconstateerd. Eigenlijk per toeval, vertelt De Vries.

Melkmonster

'Bij de bespreking van het bedrijfsbehandelplan met de dierenarts kwam naar voren dat we meerdere koeien met terugkerende uierontsteking hadden. Bacteriologisch onderzoek leverde niets op. Toen we een paar dagen later een ernstig zieke koe hadden, besloten we een melkmonster op te sturen naar de GD en daar kwam de diagnose Mycoplasma (M.) bovis uit.'

Met die wetenschap konden ze ook de koe met de longontsteking die eerder al was afgevoerd verklaren, evenals enkele kalfjes met een gewrichtsontsteking. 'In november 2016 waren er enkele koeien met een oogontsteking en de dierenarts zei dat dit op meerdere bedrijven voorkwam, maar het is niet duidelijk dat het ook het gevolg van M. bovis is', vertelt de melkveehouder.

Deelname aan veldstudie

De GD was in die tijd op zoek naar deelnemers aan de veldstudie en vroeg De Vries om daaraan deel te nemen. Hiervoor werden vijf keer bloed- en melkmonsters en oogswabs genomen met iedere keer een tussenpose van drie weken.

De monsters werden genomen van een selecte groep kalveren tot een half jaar, het jongvee van een half tot 2 jaar en de melkkoeien. Ook werden omgevingsmonsters genomen.

Doorschuiven van kalveren

Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de bacterie zich al over de hele veestapel had verspreid. Het oudere jongvee dat in een externe stal is gehuisvest, was eerst nog vrij. Maar dit vee bleek later ook te zijn besmet met het doorschuiven van de jongere kalveren. Zieke dieren heeft hij na de uitbraak in februari vorig jaar niet meer gehad.

'Toen hadden we twee zieke koeien die niet reageerden op antibiotica en die hebben we op advies van de dierenarts naar buiten gedaan. Daar knapten ze op.' Achteraf gezien is dat apart zetten een goede stap geweest, realiseert de melkveehouder zich nu. 'Afvoeren was nog beter geweest, maar op dat moment wisten we nog niet wat er aan de hand was.'

Aanbevelingen voor M. bovis

De aanbevelingen die voor M. bovis gelden, werden door het onderzoek nog eens bevestigd: zorg voor een goede hygiëne en een gesloten bedrijfsvoering en voorkom overdracht tussen diergroepen. Ook een goede weerstand is belangrijk.

De Vries voerde enkele koeien af die besmet bleken te zijn met M. bovis en stelde na de diagnose de krachtvoergift bij. 'Het is belangrijk dat de koeien in goede conditie zijn en blijven. Normaliter let ik tijdens de weideperiode scherp op de voerkosten, maar dat heb ik de afgelopen zomer iets losgelaten', zegt hij.

Raadsel rondom verspreiding

'Al was de weerstand het probleem niet, want de koe die ziek werd, zag er eerst goed uit en produceerde goed. Dat maakt het ook zo ongrijpbaar. De kalveren krijgen alleen biest van de moeder en er gaat nooit melk vanuit de melkstal naar de kalveren. We voeren geen vee aan, we werken hygiënisch en het jongvee wordt apart gehuisvest. Hoe kan de bacterie zich dan toch zo over de veestapel verspreiden? Dat is nog steeds een raadsel.'

Na de besmetting van vorig jaar is De Vries alerter geworden op uierontsteking. 'Ik laat nu eerder een monster door de GD onderzoeken, maar tot nu toe was de uitslag negatief.' Dit is geen garantie, weet hij nu. 'Het tankmelkonderzoek is altijd negatief geweest, terwijl de bacterie wel aanwezig was.'