Monitoringsplan moet rode knop zijn in rietproef

Over de peilproef in het Lauwersmeer is de laatste jaren veel te doen geweest. Al enkele keren werd de proef afgeblazen. Boeren zijn tegen een proef, omdat zij schade vrezen door de peilverhoging van 40 centimeter. Zij maakten bezwaar tegen de watervergunning bij de rechtbank in Groningen. De rechter wilde dat het monitoringsplan voor eventuele schade apart werd behandeld. Dat gebeurde woensdag in een hoorzitting.

Duur

Volgens LTO Noord ontbreekt het in het monitoringsplan aan een goede nulmeting op perceelsniveau. De juristen van het waterschap Noorderzijlvest weerspreken dat een goede meting noodzakelijk is.

'Om op ieder perceel een peilbuis te plaatsen is exorbitant duur en volstrekt overbodig, omdat we nauwelijks schade verwachten', zei advocaat Rens Snel van waterschap Noorderzijlvest woensdagmiddag in het waterschapshuis in Groningen.

Verschil van mening was er vooral over de uitspraak van de rechtbank, waar de partijen 11 januari tegenover elkaar stonden over de watervergunning voor de peilproef.

Goed meetwerk

De boeren stellen dat de rechter heeft verklaard dat goed meetwerk noodzakelijk is om bij dreigende schade de proef af te breken. De rechter heeft dat echter niet zo bedoeld, wierp waterschap Noorderzijlvest tegen.

'Het monitoringsplan moet de rode knop zijn om de proef mee af te breken', vindt jurist Jewan de Goede die namens recreatiebedrijven in Lauwersmeer en enkele akkerbouwers sprak.
'Het belang van zo'n plan moet niet worden onderschat. Om de proef af te breken bij dreigende schade, heb je goed meetwerk nodig. Maar het waterschap wil eerst ambtelijk overleg, dan weer overleg met een manager.

Het houdt meer van polderen en wil niet adequaat ingrijpen wanneer dat nodig is.'

Volgens Noorderzijlvest heeft de rechter dat niet op die manier heeft gezegd. 'Niet bij alle overschrijdingen van de waardes hoeft de proef te worden afgeblazen.
'Overschrijdingen kunnen ook andere oorzaken hebben dan de rietproef. Bovendien helpt afbreken van de proef niet om de schade te beperken; verzilting treedt heel langzaam op', gaf Snel aan.

'Een nulmeting hoort bij een goede ijking. Als het hard regent en de waarden veranderen, waren die dan ook veranderd als er geen rietproef was geweest? Dat toon je aan door een goede nulmeting te doen', vindt hydroloog Maarten Waterloo van Acacia Water.

Aantal peilbuizen

Het aantal peilbuizen dat is geplaatst was een twistpunt. 'Op kaarten lijkt het alsof er een indrukwekkend systeem is aan peilbuizen. Maar deze zijn op een hand te tellen. Dat is onvoldoende representatief om uitspraken te doen', stelde De Goede.

'Daar ben ik het niet mee eens. Tellen de andere 50 peilbuizen niet mee?', reageerde Snel.

'En als er al meetgegevens voorhanden zijn, wat zeggen ze dan?', vroeg akkerbouwer Sigrid Arends zich af. 'Ik heb nog steeds niets om te vergelijken.'
'Iemand van het waterschap heeft gezegd dat als er geen goed monitoringsplan ligt, ik plat voor de deur van het waterschapshuis moet gaan liggen.' Niet nodig, volgens de jurist van het waterschap. 'De angst dat het waterschap er een potje van maakt, is irreëel.'

Advies

De hoorzittingscommissie verwacht minimaal vier weken nodig te hebben om met een advies te komen richting het dagelijks bestuur van het waterschap.

De Stuurgroep Lauwersmeer, waarin onder andere de provincies, waterschappen en gemeenten zitten, neemt volgende week een beslissing of de rietproef dit jaar wel of niet doorgaat. De instanties hadden half februari met de zes weken durende proef willen beginnen.