Onkruid martelt cichorei op lichte grond

'Het werkingsperspectief van de bestaande middelen past niet altijd bij de lichte gronden. Tegelijk moeten we met steeds lagere doseringen werken. We hebben daardoor niet de mogelijkheid om melde en melganzevoet goed aan te pakken', zegt Harbert ten Have uit Eerste Exloërmond.

Hij teelt cichorei in de Veenkoloniën en is regiovoorzitter van de Telersvereniging Inulinecichorei Noord-Nederland. 'De teelt is goed voor de vruchtwisseling en geeft een goed financieel rendement. De afzet en de mechanisatie zijn er bij cichorei. De onkruidbestrijding is echter een proces vol kwellingen en problemen.'

Bonalan

Bij gebrek aan goede contactmiddelen gebruikt Ten Have nu een jaar of drie Bonalan, een bodemherbicide die goed werkt op zavel- en kleigronden. 'Op de Veenkoloniale gronden is het organische stofgehalte te hoog voor een goede werking. Bonalan werkt, maar het stelt niet veel voor.'

Het afgelopen jaar paste de akkerbouwer het middel Bonalan 's nachts toe, dit voor zo goed mogelijke omstandigheden. 'Maar je krijgt toch een zee aan melde en dat hindert de groei van cichorei. Daar komt bij dat de melde ook problemen geeft in de volgteelt en je dan meer moet spuiten.'

Organische stof

Ook op proefboerderij 't Kompas in Valthermond hebben ze problemen met onkruidbeheersing in cichorei. 'Vooral bij droge omstandigheden werken Bonalan en ook de andere bodemherbiciden slecht', zegt bedrijfsleider Gerard Hoekzema. 'Omdat je Bonalan in de bodem moet inwerken, vergroot je op de lichte gronden de kans op stuifschade. Een ander nadeel is dat het middel ook werkt op de gerst die je inzaait tegen stuiven.'

Op de proefboerderij telen ze sinds 2002-2003 cichorei. 'De combinatie van middelen die we toen gebruikten, zetten we nu nog steeds in. In al die jaren is de onkruidbestrijding in cichorei niet veel beter geworden. We martelen verder en moeten om de 4 à 5 dagen spuiten volgens een strak schema. We missen middelen met contactwerking.'

Blijven maaien

Op de lichte gronden ziet Hoekzema met enige regelmaat percelen cichorei met veel melde. 'Op een gegeven moment kun je met mechanische onkruidbestrijding niets meer doen en moet je maaien. Door de onkruidbestrijding is de melde gedrongen, komt daardoor onvoldoende boven het gewas uit, blijft er kans op zaadvorming en moet je blijven maaien.'

Vorig jaar ging het op de proefboerderij mis met de onkruidbestrijding in cichorei, geeft Hoekzema toe. 'Een jaar later hebben we in zetmeelaardappelen op het scherpst van de snede moeten spuiten om de melde te bestrijden. Dat soort ervaringen speelt ook bij akkerbouwers. Met extra werk in de nateelt wordt de puzzel steeds lastiger.'

Vrijstelling in België

Volgens Hoekzema en Ten Have is er behoefte aan een nieuw onkruidbestrijdingsmiddel dat in België vier jaar is onderzocht en daar inmiddels is toegelaten. Het heeft in België, na een onderzoekperiode, een vrijstelling voor toepassing. In Nederland is het inmiddels ook vier jaar in onderzoek.

Ten Have: 'Het zou mooi zijn als we in Nederland dezelfde mogelijkheden krijgen als in België. Met dat nieuwe middel kun je meer afwisselen van chemische middelen met verschillende werkingswijzen, kunnen we het onkruid beter aan en is er meer mogelijk met mechanische onkruidbestrijding en teeltrotatie.'

Wiedeg

De akkerbouwer heeft zelf een wiedeg van Treffler aangeschaft tegen de melde. 'Het werkt wel, maar je hebt goede omstandigheden nodig. Met verkeerd weer kan het snel de verkeerde kant op gaan met het onkruid. Bij goede middelen voor onkruidbestrijding zou je meer mechanisch kunnen doen.'

Mechanische onkruidbestrijding vraagt om een droge bovengrond die los moet blijven. Dat sluit niet aan bij het gebruik van bodemherbiciden, die vragen om natte en liefst onbewerkte grond. Een goede contactherbicide zou het probleem kunnen oplossen.

Gezonde toekomst

Ten Have wijst erop dat cichorei met de aandacht voor gezonder leven toekomst heeft. 'Het zou het jammer zijn als telers vanwege de moeilijke onkruidbestrijding met de teelt zouden stoppen.' Hoekzema vult aan: 'Cichorei is een gewas met mogelijkheden, maar telers moeten ook de mogelijkheden hebben om het goed te kunnen telen.'