Voorraad graszaad bij zaadfirma's krimpt

Voor de teelt van graszaad geldt dat de zaadfirma's het graag laten telen in de buurt van de afzet. Daarom is er teelt in Nieuw-Zeeland, in de VS en Canada en in Noordwest-Europa. Op de Europese markt is volgens de zaadfirma's ruimte voor grofweg 150.000 tot 180.000 ton graszaad.

Drie landen nemen ongeveer 95 procent van de teelt voor hun rekening: Denemarken, Duitsland en Nederland. De teelt is sinds de eeuwwisseling gekrompen in Europa, maar dat gebeurde het meeste in Engeland, Frankrijk en België.

Nederland

Ook in Nederland kromp de graszaadteelt. Toch willen de zaadfirma's altijd areaal in ons land behouden. De reden: de teler hier kan als laatste besluiten te telen of niet. Zaaien kan tot half oktober. De bulk komt uit Denemarken en Duitsland en de fijne afstemming op de marktvraag gebeurt in Nederland.

Directeur Bert-Jan van Dinter van Vandinter Semo is net terug van een internationale ontmoeting van de graszaadbranche. 'Op de jaarlijkse bijeenkomst vroeg iedereen of je nog graszaad beschikbaar hebt. Ze weten niet dat het overal zo nat is. De herfstinzaai gaat moeilijk en de oogst viel sterk tegen.'

Amerika

Van Dinter praatte met Amerikanen die graag wat willen kopen en in eigen land ook te maken hebben met kleinere oogsten. 'Daar is de staat Oregon het graszaadteeltgebied. Maar andere teelten verdringen het graszaad. Het gevolg is dat het opschuift naar minder productieve gebieden, the Midwest of Canada.'

Overigens zou bij een overproductie in Amerika de bedreiging voor de Europese teelt gering zijn. De wisselkoers voor de euro en dollar valt negatief uit voor de exportmogelijkheden van de Amerikanen.

Prijs

Is krapte op de markt misschien gunstig voor de prijs van graszaad? Daarover zegt Van Dinter dat boeren er op korte termijn weinig van zullen profiteren. De zaadfirma's kunnen soms een deel van de betere prijs als nabetaling of betere prijs aan de telers doorgeven. Liefst hebben de zaadfirma's wat meer product, maar dat zit er met de kleine oogst van 2017 niet in.

En het areaal komt er ook niet. In deze natte herfst wordt er misschien bijna tot november gezaaid, maar telers die de aardappelen laten rooien, kiezen vaak voor wintertarwe. Graszaad moet genoeg geworteld de winter in. Bij vroege vorst is de schade groot aan deze teelt. Dan maar tarwe, zegt de boer, vanwege het risico.

15.000 hectare

Volgens Jeroen Giesen van DSV (Eurograss) hadden de zaadbedrijven graag 15.000 hectare graszaad bij boeren gecontracteerd. Het lijkt erop dat het areaal in 2018 rond de 13.300 hectare van 2017 blijft steken. Giesen noemt het 'in de modder blijven steken', want dat is de oorzaak.
De zaadbedrijven spreken de voorraden aan en zien voor bepaalde soorten veldbeemd en rietzwenk dat de voorraad op is. Ze compenseren dat met andere soorten.

Giesen is voorzitter van de Werkgroep Graszaden en Graszoden (WGG). Naast DSV en Vandinter Semo zitten daarin Joordens, DLF en Barenbrug en vertegenwoordigers van de telers. De werkgroep noemde de graszaadmarkt begin september 'gezond', de graszaadvoorraden 'op redelijk niveau' en het aanbod van buiten de Europese Unie 'van beperkte betekenis'.

Engels raaigras

Volgens Giesen zat bij de grootste teelt Engels raaigras de opbrengst op 80 procent van het vijfjarig gemiddelde. Droogte is daarvan de oorzaak. Vroegere graszaden presteerden beter, latere leverden bij het dorsen minder zaad en meer stof op.

Veel van de teelt staat in het zuidwesten van het land. Daar was de opbrengst sterk wisselend, zegt Giesen. 'In Zeeuws-Vlaanderen varieerde de oogst tussen 800 en 2.800 kilo per hectare. Daar waar de grond meer vocht vasthoudt, was het beter. Als het vocht bij de zaadzetting op was, werd het weinig.'

In Denemarken zaaien de telers het graszaad onder dekvrucht. Bij de oogst van het graan was het erg nat geweest in dit land. Gevolg is dat het ondergezaaide graszaad zware schade opliep en vaak ondergeploegd moest worden. Ook in Duitsland kwam dit voor.

Risico's

Giesen zegt dat de graszaadoogst in Nederland de afgelopen zeven jaar steeds meer saldo had dan graan, maar hij zegt ook dat de teelt preciezer komt. Vooral bij zaaien en dorsen moet de teler snel reageren of een loonwerker in de starblokken hebben. Met 1,25 euro per kilo graszaad en 1.800 kilo per hectare brengt graszaad een plus op graan, maar er zijn risico's bij.

Aantrekkende vraag bij veehouders en aantrekkende belangstelling bij de consument voor gazongras ziet Giesen zeker. 'De melkveehouderij staat er iets rooskleuriger bij en de markt voor gazongras is conjunctuurgevoelig. Nu de economie aantrekt, verwacht ik vraaggroei.'