Bos en bodem nemen minder CO2 op door ontwatering

Bossen en andere vegetatie leggen jaarlijks bijna 3,6 megaton co2 vanuit de atmosfeer vast in biomassa. Zo wordt 2 procent van de jaarlijkse Nederlandse co2-uitstoot gecompenseerd. Echter, door voortdurende ontwatering van veengebieden, voornamelijk voor de landbouw, stoten deze gebieden jaarlijks bijna 7 megaton co2, vrijwel het dubbele, uit.

Dit blijkt uit een experimentele studie van het CBS en de Wageningen Universiteit die in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu de Nederlandse koolstofhuishouding in kaart hebben gebracht in de Natuurlijk Kapitaalrekeningen.

Grasland

Deze rekeningen laten zien dat in Nederlandse bossen ongeveer 60 procent van alle koolstof wordt vastgelegd. Landbouwbodems, met name grasland, zijn goed voor 20 procent van de totale koolstofvastlegging. De vastlegging van co2 per hectare landbouwgrond is wel veel lager dan in bossen.

Koolstofvastlegging per ecosysteemtype, afgezet tegen het areaal van dit ecosysteemtype, en de koolstofvastlegging per hectare (2013). De grootte van de bollen is recht evenredig met het aandeel in de totale vastlegging in Nederland.

Akkerland

De meeste koolstof wordt vastgelegd in Gelderland (22 procent) en Noord-Brabant (17 procent), provincies met relatief veel bos. In Zeeland, Flevoland en Groningen wordt het minste koolstof vastgelegd, minder dan 4 procent per provincie. Deze provincies hebben relatief veel akkerland en weinig bos.

In Nederland is de CO2-uitstoot uit veengebieden bijna twee keer zo groot als de vastlegging van koolstof in alle ecosysteem samen. Door het verlagen van de grondwaterstand verdroogt en oxideert het veen, waardoor broeikasgassen vrijkomen. De emissies zijn het hoogst in de provincies met de meeste veenweidegebieden: Friesland (24 procent), Drenthe (22 procent) en Zuid-Holland (15 procent).

Drainage

De uitstoot hangt sterk af van de drainagediepte van het veen. Hoe dieper de grondwaterstand, hoe meer CO2 wordt uitgestoten. In Friesland en Drenthe zijn de venen relatief diep gedraineerd en is de uitstoot verhoudingsgewijs hoog, oplopend tot ruim 40 ton CO2 per hectare per jaar. Gemiddeld genomen komt de uitstoot van een hectare Nederlands veen overeen met de jaarlijkse CO2-uitstoot van ruim drie huishoudens.

Gevolgen voor klimaatakkoord van Parijs

Recent heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) uitgerekend wat voor Nederland de mogelijke gevolgen zijn van het klimaatakkoord van Parijs. Om de mondiale opwarming tot 2°C te beperken, resteert voor Nederland een beperkt koolstofbudget. Vastlegging van CO2, en vermindering van de uitstoot door ecosystemen zijn twee opties die bij kunnen dragen om binnen dit budget te blijven.