Boeren willen bomen in agrarische bedrijfsvoering

Agrobosbouw is een verzamelnaam voor landgebruik waarbij houtige meerjarige planten bewust worden gecombineerd met landbouwgewassen of veehouderij. Het is goed voor de portemonnee van de landeigenaar en goed voor het milieu, stelt de International Council for Research in Agroforestry.

De belangstelling voor agrobosbouw groeit wereldwijd, als voornaamste antwoord op ontbossing. In Europa loopt in december het vierjarig EU-project 'Agforward' (Agroforestry that will advance rural development) af. Europa kent ruim 15 miljoen hectare agrobosbouw, ongeveer 6,5 procent van alle voor landbouw gebruikte grond. Griekenland en Portugal lopen voorop.

In Nederland staat agrobosbouw als volwaardig onderdeel van de bedrijfsvoering pas enkele jaren in de schijnwerpers. Het gaat om veehouders die fruit- en nootbomen planten tussen de varkens of kippen, melkveehouders die boomsingels aanplanten voor houtproductie en akkerbouwers die mais of tarwe combineren met bomen of bosschages.

Makelen

Een van de spelers die dit landbouwsysteem aan de man willen brengen, is Coöperatie Agrobosbouw NL, aangevoerd door René van Druenen, Esther Schippers en Peter Nilwik. Hun eerste agendapunt noemen ze 'makelen': geschikte grond koppelen aan boeren die het duurzaam kunnen bewerken. Daarvoor starten ze met zo'n twintig boeren, uitgewaaierd over het land, proefprojecten.

Ook provincies en gemeentes hebben interesse. Zo heeft de coöperatie de beschikking over 10 hectare ten noorden van Maastricht. 'Maar ook landgoederen en bouwbedrijven stellen gronden beschikbaar', constateert Van Druenen. 'Zoals bouwbedrijf Heijmans. Op korte termijn kan op braakliggend terrein stadslandbouw plaatsvinden en op lange termijn agrobosbouw.'

Vallen en opstaan

Als voormalig wijnboer en adviseur is de ondernemer de afgelopen jaren met vallen en opstaan wijs geworden. Een belangrijke les? 'Bij het verwerven van gronden moet zowel het juridisch als economisch eigendom goed zijn vastgelegd. In Maastricht liepen we tegen onduidelijkheid aan', vertelt hij.

'Daarnaast willen we een gesloten keten inrichten voor agrobosbouw, de afzet organiseren en dan pas de productie opschalen', schetst Van Druenen.

Voldoende opbrengst

'We willen dat er voor de boer voldoende opbrengst overblijft. Neem een product als shiitake op eikenhout gekweekt, daar is vraag naar. Maar als alle agrobosbouwers het gaan telen, zal de prijs zakken. Dat zien we nu met seizoensproducten uit de stadslandbouw: het leidt in de zomer tot overschotten en verspilling van voedsel. Daar zit niemand op te wachten.'

De coöperatie rekent dat agrobosbouw op termijn een 30 tot 50 procent hogere opbrengst kan opleveren dan gangbare landbouw, allereerst doordat een boer op dezelfde hectare meerdere gewassen heeft. 'Daarnaast leidt een goede bodemvruchtbaarheid door biodiversiteit ook tot betere opbrengsten', aldus Van Druenen.

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst