Ammoniaklobby krijgt steuntje in de rug

De wetenschappers Jaap Hanekamp, Marcel Crok en Matt Briggs uitten begin dit jaar in het rapport 'Ammoniakbeleid in Nederland, enkele kritische wetenschappelijke kanttekeningen' forse kritiek op de rekenmethodiek achter het Nederlandse ammoniakbeleid.

Ze onderzochten de meetgegevens die ten grondslag liggen aan het beleid en concludeerden dat de onzekerheidsmarges dermate hoog zijn dat er geen verschil is aan te tonen tussen de verschillende bemestingsmethodes.

Tientallen procenten lager

De onderzoekers stellen dat de ammoniakconcentratie in Nederland in werkelijkheid tientallen procenten lager ligt dan de overheid in de afgelopen 25 jaar heeft gerapporteerd. Ze pleiten voor nieuw onderzoek en modernisering van de rekenmodellen. Volgens hen is met de huidige systematiek de ammoniakemissie van een mestmethode zoals de sleepvoet niet nauwkeurig vast te stellen.

Het onderzoek van Hanekamp en zijn collega's werd begin juni onderschreven door het wetenschappelijke tijdschrift 'Soil Use and Management', een uitgave van de Britse Maatschappij voor Bodemwetenschappen.

Met deze steun wil de NH3 Coalitie, bestaande uit onder meer de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) en het Mestdag Zuivelfonds, het debat over het ammoniakbeleid nieuw leven in blazen.

'Op deze veel te hoog ingeschatte gegevens wordt het hele Nederlandse mestbeleid gebaseerd', zegt NMV-bestuurslid Henny Verhoeven namens de coalitie. 'Boeren in Nederland hebben door dit falende beleid tientallen miljoenen euro's moeten investeren in technieken om de ammoniakuitstoot te beteugelen. Nu blijkt dat deze investeringen zijn gedaan op basis van een rammelend ammoniakbeleid.'

Herzien

De NH3 Coalitie roept op tot een wetenschappelijke herziening van het beleid. 'Het wordt tijd dat de overheid onder ogen ziet dat ze niet op de juiste weg zit. Het ammoniakbeleid móet worden herzien en de meetmethoden en berekeningen moeten worden aangepast. Teven eisen wij dat er geen nieuwe wetgeving wordt geïmplementeerd, of aanscherping van maatregelen komt, zolang het fundament omtrent stikstofbeleid discutabel is', aldus Verhoeven.

Beleidscoördinator Gerbrand van 't Klooster van LTO Noord zegt dat het nog te vroeg is om beleidsconclusies te trekken. 'Het debat krijgt door de Britse publicatie weer een impuls. Maar het zal nog wel even duren voordat we conclusies - mogelijk - in regelgeving terugzien. Er is een groot verschil tussen de wetenschappelijke en juridische werkelijkheid. Met dat laatste moeten we het nu in onze bedrijfsvoering doen.'

Dat het rapport van Hanekamp en zijn collega's is overgenomen door het Britse tijdschrift geeft volgens Van 't Klooster aan dat het aan de wetenschappelijke standaarden voldoet. 'Het onderzoek werd in januari met scepsis ontvangen. Kennelijk is het toch van waarde en legt het inzichten neer die wetenschappelijk onderbouwd zijn.'

Lange termijn

Staatssecretaris Martijn van Dam (EZ) legde het rapport destijds naast zich neer. Volgens hem richt de kritiek zich met name op de statistische verwerking van de onderzoeksresultaten. In een brief aan de Tweede Kamer schreef hij in februari al dat dat onderzoekers van Wageningen UR en RIVM de conclusies verwerpen.

Wel gaf hij aan dat de kwestie om een nadere wetenschappelijke discussie vraagt. Hij erkende in de brief dat de ammoniakconcentratie in de lucht de laatste jaren niet meer afneemt, maar dat dit wel het geval was direct na de introductie van de verplichting tot emissiearme mestaanwending.

In overleg

De NH3 Coalitie wil zo snel mogelijk in overleg treden met de betrokken ministeries over dit onderzoek en de te zetten stappen om het ammoniakbeleid in Nederland aan te passen.

Van 't Klooster verwacht geen snelle verandering van het beleid. 'Je moet de lange en korte termijn niet door elkaar halen, anders staan we straks stil onze ontwikkeling. Wat als straks de conclusie is dat er meer maatregelen nodig zijn omdat de emissie niet daalt? Willen we dat?'