'Club van 100 is ijzersterke formule'

De ooit zo sterk georganiseerde gemeenschappelijke basis voor kennisontwikkeling in de glastuinbouw liep een zware deuk op door het wegvallen van het Productschap Tuinbouw. Na een verlies van miljoenen euro's in het budget moest het onderzoekscentrum Wageningen University & Research Glastuinbouw fors reorganiseren.

'Een kwart van het personeel ging eruit. Daarmee heb je nog geen nieuw budget vanuit het bedrijfsleven dat het gat van 4 miljoen euro dicht', vertelt facilitair manager Jan Willem de Vries van het onderzoeksinstituut in Bleiswijk.

Reddingsscenario's

Diverse reddingsscenario's werden bedacht. Het werd uiteindelijk de Club van 100, afgekeken van gangbare sponsoracties bij sportverenigingen.

'Eerst hebben wij onze huisleveranciers benaderd en daar zijn we verder gegroeid naar 66 leden. Er zitten grote, competitieve toeleverende bedrijven bij die internationaal actief zijn in de glastuinbouw.'

Vragen uit de markt

Met de vorming van het fonds werd meteen werk gemaakt van een vraag uit het bedrijfsleven om meer directe onderzoeksvragen uit de markt te beantwoorden. 'Elk lid legt twee keer 7.500 euro in. Daarnaast vragen we om twee jaar commitment. De helft van het geld is beschikbaar voor 'knipkaartonderzoek', eigen onderzoeksvragen dus', vertelt De Vries.

'De andere helft besteden we aan precompetitief onderzoek. Dat gaat naar toegepast, strategisch on-derzoek. We willen daarvoor projecten met een kop en een staart, gericht op nieuwe kennis die verder weg ligt dan de dag van morgen.'

Topsectorenbeleid

De onderzoeksvragen van de Club van 100 moeten aansluiten bij het topsectorenbeleid van het rijk, die zorgt voor cofinanciering. 'Bij drie projecten is zo het bedrag verdubbeld. Het is een ijzersterke formule', stelt De Vries.

'Als je als toeleverancier niet meedoet, ga je achterlopen. Veel van de opgebouwde kennis blijft voor de leden, indien zij dat wensen.'

Resultaten

Het gat dat het Productschap Tuinbouw achterliet, wordt lang niet gevuld met de Club van 100, maar nu het fonds twee jaar bestaat, worden wel de eerste concrete resultaten zichtbaar.

Uit de tientallen ingediende wensen voor precompetitief onderzoek rolden vier thema's: Energie, Licht en groei, Weerbare systemen en Water, nutriënten en emissie.

Uitstralingsapp

'Om het effect van uitstraling op de gewastemperatuur en het energieverlies van de kas duidelijk te krijgen, hebben we de uitstralingsapp ontwikkeld. Die is inmiddels beschikbaar.'

In het tweede thema is onderzocht hoe de lichtkleur, bijvoorbeeld blauw licht, de groei van potplanten onderdrukt, zodat deze compact blijven.

Beslismodel

Het project 'Bemestingsadvies 2.0' moet een nieuw gebruiksvriendelijk beslismodel opleveren om emissieloos te kunnen telen op substraat. Deze vervangt het oude bemestingsadvies uit de jaren ne-gentig.

Het project 'De weerbare plant als basis voor een weerbaar systeem' is gericht op optimale afweerbaarheid van planten, zodat de afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen sterk daalt.

Daglichtloze ruimte

De Vries: 'Er liggen alweer nieuwe vragen te wachten. Een thema waar veel ogen op gericht zijn, is het telen in een daglichtloze ruimte. Daarom willen we een IDC Vertical Farming starten om te onderzoeken hoe je in bijvoorbeeld gebouwen meer dan sla en kruiden goed kan telen.' Dat is nodig om de toekomstige megacities te voeden.

De Club van 100 verzamelt geen geld van tuinders zelf. 'Er is wel een selecte groep telers die onder de noemer Inno 20 zoekt naar nieuwe teelten. Nedervanille wordt al in de praktijk getest. Verder zijn hop, cannabis en specerijen als saffraan in beeld. De glastuinbouw is hard op zoek naar iets nieuws.'

Tuinbouwkennisland

Om Nederland als tuinbouwkennisland overeind te houden, is dringend meer onderzoeksgeld nodig, stelt De Vries. 'Positief is dat de ondernemers dat zelf ook zo zien, wat bleek uit de recente ondernemerspeiling Kennis in je Kas.'

Uit die peiling van LTO Glaskracht gaf 90 procent van de respondenten aan mee te willen betalen aan kennisontwikkeling.