De boel bij elkaar houden in Europa

De 28ste lidstaat, het Verenigd Koninkrijk, is de weg naar Brexit ingeslagen. De onderhandelingen zullen eind september, na de Duitse verkiezingen, pas echt gaan starten. Het wordt niet leuk en de gewone burger schiet er niets mee op.

De rest van Europa vertoont ook breuklijnen. De verdeeldheid wordt van harte gestimuleerd door leiders in landen rondom Europa die zelf kampen met instabiliteit. Een zwak Europa is voor hen goed nieuws. Voor ons is het slecht.

Donald Tusk maakte in Rome indruk door dicht bij zichzelf te blijven. De eerste helft van zijn leven, hij is ook zestig, bracht hij door achter het IJzeren Gordijn. Cynisch: 'Ja, toen hadden we echt een Europa van twee snelheden.' Daarmee gaf hij zijn mening over plannen om een kerngroep te maken van EU-lidstaten.

Dit is een van de vijf mogelijke scenario's voor Europese samenwerking die op 1 maart door Jean-Claude Juncker zijn gepresenteerd. Kennelijk een wens die in Duitsland leeft. Maar een 'multi-speed' Europa zou in de praktijk betekenen: een groep koplopers en een groep tweederangsstaten. Niemand wil natuurlijk in de tweede groep. Op 25 maart in Rome was de tekst al danig afgezwakt naar (ik vertaal maar even): 'We modderen door (zoals gewoonlijk).'

Een verdeeld Europa is een zwak Europa. Geen goede optie voor het toekomstig Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). We weten dat lidstaten als Frankrijk en Polen hun landbouw dan sterk gaan subsidiëren en mogelijk afschermen. Dat is slecht voor onze export.

Ja, nu gaat 38 procent van het EU-budget naar landbouw. Landbouw met al haar maatschappelijke functies, als Europees motorblok en bindmiddel voor Europese samenwerking. Er is sinds 1957 niet zo veel veranderd. Hopelijk ziet de nieuwe Nederlandse regering dat straks ook, en op tijd.