'Inbreng bedrijf maakt onderwijs rijker'

'Zo, dat draait.' Hendrik Schouwenaar heeft even tijd voor koffie. Hij heeft net twee groepen leerlingen uit de startblokken geholpen die op het Aeres Praktijkcentrum in Dronten het programma van CIV Akkerbouw volgen. CIV staat voor Centrum voor Innovatief Vakmanschap. CIV Akkerbouw verzorgt een aanvullend lesprogramma voor akkerbouwleerlingen van MAS-opleidingen uit het hele land.

De trefwoorden van het CIV zijn actualiteit en innovatie. Vandaag staan sprekers van Agrometius en PRP Technologies voor de klas om te vertellen over precisielandbouw en bodem- en plantversterkers. Het programma omvat elk winterseizoen tien volle lesdagen. Afgelopen winter zat er ook een tweedaagse excursie naar het Europarlement en het Belgische ILVO-instituut bij.

Vreselijk leuke klus

Schouwenaar is in het dagelijkse leven docent Akkerbouw op agrarisch opleidingcentrum Groenhorst Emmeloord. Eén dag per week is hij vrijgemaakt voor de organisatie en uitvoering van de activiteiten van het CIV. 'Dit is een vreselijk leuke klus', glundert hij. 'Het is elke keer weer een uitdaging om een interessant lesprogramma samen te stellen.'

Uit enquêtes en persoonlijke contacten blijkt dat hij daar goed in slaagt. 'Als ik mijn leerlingen de volgende dag weer in de les spreek, zijn ze vrijwel altijd enthousiast.'

Hoogste aantal

Het lesprogramma van CIV Akkerbouw is een standaardonderdeel van het tweede- of derdejaars programma van niveau 4-leerlingen van de MAS-opleidingen van het Terra Collega (Groningen/Drenthe), het Nordwin College (Friesland), Groenhorst Emmeloord (Flevoland) en Edudelta (Zuidwest-Nederland). 'Dit jaar volgen 64 leerlingen het programma', meldt Schouwenaar. 'Het hoogste aantal in jaren.'

Dat CIV-akkerbouw goed loopt, beaamt ook Arry Verhage, projectleider van CIV Agri & Food in Ede. Onder deze koepel functioneren CIV's voor verschillende sectoren en vakgebieden in de landbouw en voedselindustrie.

Samen optrekken

Het CIV-initiatief stamt uit 2012 en is min of meer ontstaan uit onvrede. 'We zaten in een situatie dat iedereen naar elkaar wees', vertelt Verhage. 'Het bedrijfsleven was ontevreden over het niveau van het onderwijs. En het onderwijs vond dat het bedrijfsleven niet wist wat ze wilde.' Langzaam groeide het besef dat je alleen goede vakmensen kunt opleiden als je samen optrekt. 'Het onderwijs is goed in het overbrengen van basiskennis en de omgang met jongeren. Het bedrijfsleven is sterk in innovatie.'

Ook het politieke tij zat mee. 'Het Topsectorenbeleid stond in de steigers', verklaart Verhage. 'Overheid en bedrijfsleven realiseerden zich dat je moet investeren in scholing voor behoud van je toppositie. De overheid heeft toen geld beschikbaar gesteld voor de inrichting van de CIV's. Om die landelijk te laten functioneren werd de uitvoering bij de AOC's neergelegd.'

Gezichtsveld verbreden

Naast het overbrengen van actuele en innovatieve kennis heeft CIV Akkerbouw nog twee andere doelen. 'Niet alle cursisten zijn beoogd opvolger op het bedrijf thuis', vertelt Schouwenaar. 'In het CIV-programma komen ze in aanraking met interessante bedrijven in de periferie van de akkerbouw. Dat verbreedt hun gezichtsveld.'

Als laatste noemt hij het maken van lesmateriaal. 'Alle CIV-colleges worden gefilmd. De opnames worden beschikbaar gesteld aan de scholen.'

Elk CIV heeft een stuurgroep (Meeting Point) waar de betrokken scholen, LTO Nederland en de deelnemende bedrijven het onderwijsplan voor het komende jaar vaststellen. Ook kijken de partners naar mogelijkheden om het CIV-initiatief voort te zetten na afloop van de subsidieperiode in 2017.

Binnen CIV Akkerbouw bestaat een breed draagvlak voor voortzetting van de activiteiten, weet Schouwenaar. Hierin participeren al meer dan twintig onderwijsinstellingen en bedrijven.

Idealisme

Aardappelhandelshuis Agrico in Emmeloord was een van de eerste bedrijven die betrokken raakte bij CIV Akkerbouw. Naast idealisme speelden ook zakelijke overwegingen daarbij een rol.

'We hebben mensen nodig die goed op de hoogte zijn van de agrarische sector. En die vijver werd te klein', vertelt Henk van der Woude, manager Operations bij Agrico. 'Wij hadden al intensieve contacten met de Aeres Hogeschool in Dronten. Maar we zagen dat er meer nodig was. En we wilden het verhaal van ons bedrijf kwijt. Bovendien is het voor ons makkelijker dan voor de scholen om alle ontwikkelingen bij te houden.'

Van der Woude zocht contact met Groenhorst Emmeloord, en van het één kwam het ander. Niet alleen zit Van der Woude in de stuurgroep van CIV Akkerbouw, Agrico heeft ook diverse lessen verzorgd over aardappelteelt en. Het bedrijf merkt inmiddels ook de effecten van zijn betrokkenheid. 'We hebben nog nooit zoveel stageaanvragen gehad als de afgelopen twee jaar. Het CIV-kanaal heeft ons al heel wat goede nieuwe mensen opgeleverd.'