Wildgroei MRL-norm geeft kopzorgen

We leggen als consument vooral de focus op chemische voedselveiligheid, in het bijzonder die van gewasbeschermingsmiddelen. 'Landbouwgif' in de volksmond.

Uit de feiten, gebundeld in het handboek 'Ons eten gemeten' van het RIVM, komt een belangrijke conclusie naar voren: ons voedsel is veiliger dan ooit, maar Nederlanders eten te veel en verkeerd. Er kleeft geen enkel gezondheidsrisico aan de Europees gestelde handelsnorm MRL (maximale residulimiet). Maar de beeldvorming over gewasbescherming is anders.

Voedselagenda

De Voedselagenda van onze overheid verwoordt een mooie ambitie: Nederland moet over vijf tot tien jaar de onbetwiste koploper zijn in gezonde en duurzame voeding, dankzij de samenwerking van land- en tuinbouw, voedingsmiddelenindustrie en kennisinstellingen.

Voedsel moet geproduceerd worden met een zo laag mogelijke uitstoot van broeikasgassen en met zo min mogelijk gewasbeschermingsmiddelen en antibiotica.

Hetze

Aan deze doelstellingen ontbreekt enige vorm van realisme en kennis van de daadwerkelijke productie van hoogwaardig en betaalbaar eten. Hier komt de hetze van milieuorganisaties, die 'chemie' uit onze voedselketen willen bannen, bovenop.

Voordat een gewasbeschermingsmiddel mag worden verkocht en gebruikt, is een toelating van het Ctgb nodig. Deze overheidsinstantie beoordeelt vooraf of een middel en het gebruik ervan veilig is voor mens, dier en milieu.

Hele EU

Op basis van toxicologische normen, risicobeoordeling, metabolisme- en residustudies en een veiligheidsfactor wordt een MRL gedefinieerd voor de hele EU om voedselveiligheid te borgen. Deze norm wordt vastgesteld op basis van de toepassing die landbouwkundig gezien noodzakelijk is voor een effectieve bestrijding van een ziekte of plaag in een gewas.

Een prima systeem zo op het eerste oog. Maar er worden in toenemende mate bovenwettelijke eisen gesteld rond MRL's die wetenschappelijk overbodig zijn. Door landen en ook nog eens door supermarktketens. Het gaat hier niet om de feiten, maar om het gevoel en draagvlak bij de consument.

Sentiment

Retailorganisaties reageren op beeldvorming en schermen met onredelijk hoge kwaliteitsnormen. Gevoed door milieufirma's als Greenpeace die alle gewasbeschermingsmiddelen over één kam scheren en het sentiment aanwakkeren door te stellen dat de honingbij eronder lijdt en het onze gezondheid schaadt.

Boeren begrijpen heel goed de noodzaak van een transitie naar een duurzame land- en tuinbouw, maar worstelen met de wildgroei en versnippering van afnemerseisen.

Bovenwettelijke normen

Bovenwettelijke normen die verschillen van land tot land en van supermarkt tot supermarkt streven hun doel voorbij. Ze bieden de primaire producent onvoldoende ruimte om te komen tot een groen gewasbeschermingsprogramma met behoud van opbrengst, kwaliteit en rendement.

En de langetermijneffecten pakken misschien nog schadelijker uit voor het milieu bij reductie van het aantal middelen en het stimuleren van het gebruik van één breedwerkend middel dat nog agressiever is. Mondjesmaat komen er prima werkende alternatieven op de markt die duurzamer zijn, maar een stuk duurder in aanschaf. Met geen mogelijkheid is deze kostprijsverhoging terug te halen via de retail op de consument.

Zwart zaad

Het moet allemaal groener, alleen de boer zit straks op zwart zaad. Feitelijk kun je stellen dat wanneer de primaire voedselproductie in Nederland ophoudt te bestaan door bovenwettelijke eisen en gebrek aan level playing field, er ook geen 'chemie' meer wordt gebruikt in Nederland.

Deze opinie is ook als blog geplaatst op Linkedin.

Pascal PhilipsenAgrarisch adviseur