Bodem- en plantweerbaarheid begint bij calcium

Windhorst geeft adviezen aan boom- en vasteplantenkwekers op het gebied van teelt, bodem, plantgezondheid, gewasbescherming en bemesting. Vorige week vrijdag schonk ze in Biezenmortel, tijdens een bijeenkomst voor telers van zomerbloemen en heesters van LTO Glaskracht Nederland, aandacht aan de weerbare bodem.

Een goede bemesting is de basis voor gezond telen, stelt de adviseur. 'Vergelijk het met de gezondheid van mensen. Als we alleen junkfood eten, krijgen we snel te maken met mankementen. Voor planten geldt hetzelfde: met veel stikstof zijn planten snel vatbaar voor ziekten.'

Stikstof, fosfaat en kali

Het probleem is volgens Windhorst dat de bemestingstheorie en -praktijk van telers vooral is gebaseerd op stikstof, fosfaat en kali. 'Maar bij de hoofdelementen zijn calcium en magnesium belangrijker.'

Calcium is het belangrijkste element voor meer weerstand in het teeltsysteem, legt de adviseur uit. 'Calcium heeft veel invloed op de opname van andere (sporen)elementen, vooral borium. Calcium en borium zijn erg belangrijk voor de vertakking van wortels. Calcium speelt een rol bij de celdeling, belangrijk voor een stevige structuur van plant.'

Verhouding

Ook magnesium is een belangrijk element bij weerbaarder telen. Volgens Windhorst ligt de ideale verhouding van calcium en magnesium bij veen- en kleigrond op 5,7:1 en bij zandgrond op 4:1. 'Als de verhouding goed is, is het bodemleven makkelijker op gang te krijgen.'

Als een kleigrond helemaal vol zit met calcium, is er geen ruimte voor waterstof en krijgt bodemleven het moeilijk. Waterstof moet in de bodem zo'n 10 procent zijn. 'Ik heb liever een bodem met een tekort aan calcium dan met een overmaat. Je kunt calcium wel aanvullen, maar er niet uit halen.'

Albrecht-methode

Bij het analyseren van de bodem maakt de adviseur bij voorkeur gebruik van de Albrecht-methode. 'Bij deze methode zijn calcium en magnesium belangrijker dan bij andere analyses. Daarnaast schenkt Albrecht meer aandacht aan de verhouding tussen de elementen en de sporenelementen.'

Na vier à vijf jaar werken met de Albrecht-methode zien telers vaak verbeteringen in de teelt. Volgens Windhorst heeft dat onder andere te maken met het feit dat de Albrecht-methode streeft naar een hogere pH. 'Met de oude adviezen kwamen we kalk tekort.'

Te lage pH

Met de Albrecht-methode is in bijna alle gronden sprake van een te lage pH, constateert Windhorst bij haar advisering. 'In die gronden zit veel waterstof, waardoor er snel sprake is van tekorten aan calcium, magnesium en kalium.'

Omdat er verschil zit tussen wat er in de bodem zit en waar de plant bij kan, hebben nagenoeg alle gronden te maken met een tekort aan mangaan, borium en molybdeen. En dat terwijl sporenelementen een grote rol spelen bij de weerstand tegen plantenziekten.

Plantversterkers

De adviseur vindt dat telers anders moeten gaan bemesten: meer calcium en magnesium, en fors minder stikstof. 'We moeten zorgen dat planten weerbaarder zijn. Bij weerbaar telen gaat het om het hele systeem en niet alleen om het gebruik van plantversterkers. Als je niet naar het geheel kijkt, kun je plantversterkers toevoegen tot je een ons weegt.'

Van plantversterkers verwachten telers soms alle heil, constateert Windhorst. 'Maar het gaat niet werken als de rest niet op orde is. Plantversterkers werken alleen goed in een robuust systeem. Het kan niet in de plaats van chemie komen, als het systeem niet op orde is.'

Teeltfactoren

Bij het gehele systeem gaat het om de teeltfactoren klimaat, bodem, plantmateriaal, bemesting, gewasbescherming en plantversterkers. 'Als klimaat, bodem en plantmateriaal goed zijn, heb je bij de overige teeltfactoren minder input nodig. Trips, spint en schimmels zijn dan met minder chemie makkelijker onder controle te houden.'