Zonder gezonde bodem geen vitale knol

Aandacht voor bodemkwaliteit is Verhage al van jongs af aan bijgebracht. 'We zitten hier op bonte grond en het kleipakket is pleksgewijs maar 30 centimeter dik. We moeten dus altijd voorzichtig zijn', zegt hij.

Tien jaar terug waren er al ideeën om het bouwplan te extensiveren. Toen Verhage's vader Krijn zich in 2007 aansloot bij Veldleeuwerik, werd dat denkproces versneld. Peen, witlof en suikerbieten verdwenen uit het bouwplan; alleen pootaardappelen, zaaiuien en graan bleven.

Samenwerking

De laatste jaren is een samenwerking opgezet met een naburige veehouder. 'Zijn gras neemt nu de plek in van het graan. We streven samen naar het beste bouwplan voor ons beiden. Optimaliseren van de bodemvruchtbaarheid staat daarbij voorop.'

Het pootgoedareaal van maatschap Verhage beslaat zo'n 60 hectare in een bouwplan dat, afhankelijk van de locatie, varieert van 1 op 3 tot 1 op 6. De focus op kwaliteit manifesteert zich bij Verhage op meerdere fronten.

Vermeerderen

'Ik hou de lijntjes letterlijk en figuurlijk kort. We vermeerderen niet vaker dan een keer of vier vanuit miniknollen en bij de eerste- en tweedejaarsstammetjes hanteren we een aangepaste mechanisatie bij de oogst en het sorteren. Bacterieziek speelt daardoor amper.'

Naast gezondheid zijn vitaliteit en knolzetting aandachtspunten. 'Ik vind het een sport om niet alleen een knolletje meer aan een stengel te krijgen, maar vooral om dit vast te houden', lacht de ondernemer.

Ethyleenbewaring

De knolzetting van het uitgangsmateriaal wordt onder andere gestimuleerd in zijn ethyleenbewaring. Vanwege de warmere bewaring heeft Verhage ook CO2-meting geïnstalleerd. 'Er wordt gemiddeld twee keer per dag lucht ververst.'

Na het poten komt het aan op een ongestoorde groei van de plant en de knollen. De belangrijkste troeven die de akkerbouwer daarbij hanteert, zijn bodemkwaliteit en bemesting. 'Vanwege de dunne bouwvoor zijn we gaan nadenken over een aangepaste grondbewerking. Ik ben op zoek naar een methode om zoveel mogelijk organische stof bovenin te houden met minimale beroering van de grond.'

Krukasspitter

Verhage heeft inmiddels de ploeg op een deel van het areaal vervangen door een krukasspitter. 'Ik ga niet zeggen dat dat het ei van Columbus is, maar je heft er wel een paar nadelen van ploegen mee op.'

Ook het moment van de hoofdgrondbewerking staat voor de akkerbouwer niet meer vast. 'Ik bewerk de grond meestal nog vrij diep na de oogst om de slagingskans van de groenbemesters te vergroten. Als zo'n perceel er aan het eind van winter dan mooi bij ligt, moet je je afvragen of je wel in de grond moet gaan wroeten.'

Groenbemestersmengsel

Zo heeft Verhage al eens een Terralife groenbemestersmengsel met alleen een lichte triltandbewerking voldoende verkleind en gemengd gekregen. 'Maar met een graszode lukt dat natuurlijk niet', relativeert hij. 'Die moet je echt kapotmaken.'

Verhage zaait groenbemesters na vrijwel al zijn gewassen. Ook wordt al decennialang al het stro gehakseld. Verder gebruikt de akkerbouwer rundveedrijfmest of digestaat. Hij wil ernaartoe dat de percelen zo lang mogelijk groen blijven, zo mogelijk tot in februari.

Agrocote

Het laatste sturingsinstrument voor ongestoorde groei is de bemesting. Op meer dan 80 procent van zijn areaal zet Verhage Agrocote in voor de basisbemesting; dat is een langzaam vrijkomende stikstof meststof die wordt toegediend bij het aanfrezen.

'Op die manier waarborg ik dat de plant onder alle omstandigheden stikstof tot zijn beschikking heeft', legt de ondernemer uit. Bij het bepalen van de bijbemesting later in het seizoen heeft hij steun aan de informatie die twee TTW-percelen hem opleveren.

'Ik streef ernaar dat de plant zoveel mogelijk voeding uit de bodem haalt; je weet alleen nooit precies wanneer de bodem wat loslaat. Dat is elk jaar anders. Maar met Agrocote is er altijd stikstof beschikbaar en haal ik de grootste schokken uit de groei.'

Zichtbaar resultaat

Verhage is ervan overtuigd dat zijn aanpak van de teelt tot een betere kwaliteit pootgoed leidt. 'Ongestoorde groei leidt tot een vitale knol die goed is afgerijpt zonder dat het gewas is opgejaagd en afgeslacht. Je produceert gewoon knollen met meer opbrengstpotentie. Ik zie het resultaat in mijn eigen nateelt. Ook bij de kleine maat van mijn stammen haal ik mooie opbrengsten.'

Verder zag de akkerbouwer dit jaar dat zijn gewassen na de regen eind juni weliswaar te veel in het loof schoten, maar toch een redelijke knolzetting gaven. Ook had hij amper last van groeischeuren. Dankzij zijn inspanningen voor organischestofbeheer is ook de bewerkbaarheid van grond verbeterd en ziet de ondernemer het organischestofgehalte langzaam stijgen.