Samen werken aan vitaal platteland

Na de periodes waarin de beschikbaarheid en de kwaliteit van voedsel centraal stonden en boeren wereldwijd waardering kregen, staan we nu aan het begin van een periode waarin het gesprek over de productiewijze en productieruimte de agenda domineert.

Dat is te begrijpen, de ecologische houdbaarheid en de lokale acceptatie van onze voedselproductie is punt van zorg. We zien degradatie van de bodem en buren die zich zorgen maken over hun gezondheid.

Gezondheidseffecten

We hebben deze zomer de effecten van klimaatverandering zelf ervaren met de overvloedige neerslag en de ijsstorm in Zuidoost-Brabant. Gelukkig blijkt uit het onderzoek 'Veehouderij en Gezondheid Omwonenden' dat de gezondheidseffecten klein zijn. Maar dat ontslaat ons niet van de plicht om antwoorden te vinden voor de grote vraagstukken van morgen.

Wij verbinden ons aan het thema voedselzekerheid en voedselintegriteit, want dat is voor boeren en tuinders corebusiness. We hebben als ZLTO programma's en projecten opgestart waar we met leden nu al werken aan vruchtbare bodems, verbeteren van de biodiversiteit, verstandig omgaan met grond- en hulpstoffen, minder chemische gewasbescherming en terugdringen van broeikasgassen.

Kritische geluiden

Nu ontmoeten we vaak kritische geluiden en cynisme. Volgens sommigen is er in Brabant geen plaats voor de intensieve land- en tuinbouw. 'Minder dieren' is het symbool voor de zorg én de oplossing die critici voor ogen hebben.

Ontkennen en bagatelliseren is de kop in het zand steken en ZLTO onwaardig. Dat wordt werkelijkheid als we niet zelf een stap zetten in een andere richting, die kan rekenen op waardering in de samenleving en die bijdraagt aan de maatschappelijk relevantie van onze sector. We doen dat in ons meerjarenplan aan de hand van de hoofdthema's voedsel, klimaat en vitaal platteland.

Continuïteit

Wij staan voor continuïteit van de land- en tuinbouw, de toekomst van onze leden en daarmee voor welzijn, welvaart en een gezonde samenleving.

Daarvoor moeten we ook stappen zetten naar andere economische systemen. Naar een meer circulaire economie die binnen de ecologische randvoorwaarden efficiënt en maatschappelijk verantwoord omgaat met producten, materialen en hulpbronnen, zodat ook toekomstige generaties toegang tot welvaart en welzijn behouden. Dan bedoel ik niet slim recyclen of minder verspillen, maar fundamenteel anders produceren.

Vitaal platteland

Het platteland was van oudsher het domein van boeren en tuinders en de bevolking van de dorpen en buurtschappen die economisch sterk verbonden waren met de agrarische sector. Dat is de afgelopen decennia veranderd. We hebben voor een vitaal platteland een gemeenschappelijk belang met veel meer partijen en daar is de verbinding met de stedeling er een van.

De stedeling kan niet zonder het platteland om zijn eigen ambities op het terrein van gezonde voeding, energie, klimaat, natuur, biodiversiteit, drinkwater en beleving die bijdragen aan zijn welzijn. Stad en platteland hebben een gemeenschappelijke uitdaging.

Ongewenste ontwikkelingen aanpakken

Een vitaal platteland betekent aanpakken van ongewenste ontwikkelingen. Nieuwe functies creëren of gewoon slopen, meer ruimte voor multifunctionele ondernemers, opvoeren van agrarisch natuurbeheer en boeren betalen voor maatschappelijke diensten als waterberging. Ook hiervoor geldt dat op het boerenerf de oplossingen voor een meer circulaire economie en een gezonde samenleving zich aandienen. Dus ja, boeren hebben oplossingen, maar er staan nog genoeg verbeterpunten op de agenda.

Deze opinie is eerder gepubliceerd in enkele dagbladen in het werkgebied van ZLTO.