Crisis in Rusland dwingt kweker tot andere teelt

De crisis in Rusland, eind 2014, is bij Kwekerij Waalzicht in Poederoijen aanleiding voor een versnelde uitbreiding van de lisianthusteelt. 'De roebel devalueerde en voor pluischrysanten waren de opbrengsten door het wegvallen van de export naar Rusland niet goed', vertelt eigenaar Jan van Wijk. Op dat moment teelde hij 6,5 hectare pluischrysanten 2 hectare lisianthus.

De teler was al langer op zoek naar een ander gewas naast pluischrysanten. Eerst kwam hij uit bij potchrysanten, maar uiteindelijk wilde hij die toch niet telen. 'Het assortiment was te smal en je teelt op tafels. Ik wilde een teelt met mogelijkheden om in de toekomst verder uit te kunnen breiden. Daarom zocht ik naar een gewas waarvoor ik dezelfde installaties, zoals hijsverwarming, belichting en een bosmachine kon gebruiken. Dan kun je altijd eenvoudig verder of terugschakelen. Zo kwam ik uit bij lisianthus.'

Troschrysanten

Van Wijk begon in 1998 met ondernemen. Op het bedrijf van zijn vader in Gameren startte hij met 1 hectare troschrysanten. Na drie jaar vond hij het bedrijf te klein en niet meer modern. Hij kocht een bestaand bedrijf van 2 hectare in Nieuwaal. In 2006 bouwde hij in Gameren op grond van zijn vader er een nieuw bedrijf van 4 hectare bij. Daar begon het telen van pluischrysanten, een moeilijkere teelt dan troschrysanten. Inmiddels had Van Wijk met zijn broer Lies in vijf jaar tijd al 27 hectare land in Poederoijen gekocht.

In 2011 deed de ondernemer met de herstructurering in de Bommelerwaard mee. Twee jaar geleden is het vervangende en moderne bedrijf van 8,5 hectare in Poederoijen gebouwd. Na het realiseren van de nieuwbouw heeft de teler de 2 hectare in Nieuwaal afgebroken. De 4 hectare in Gameren is verkocht.

Moeilijke teelt

In het nieuwe bedrijf begon de teler met 2 hectare lisianthus. De eerste oogst na acht weken telen, was in de zomer. 'Dat ging prima, maar in de eerste winter gooiden we door fusariumaantasting 50 tot 60 procent van de stelen weg. Dat heeft ons veel geld gekost. Bij chrysant kun je door halverwege de teelt bij te sturen met bijvoorbeeld extra belichting er altijd nog wat van maken, al wordt het dan geen A-kwaliteit meer. Maar bij lisianthus lukt dat niet.'

Om de teelt onder de knie te krijgen, heeft de ondernemer de grond verbeterd (bemesten), is hij met beter water gaan gieten en ging hij de grond na elke teeltronde stomen. 'De grondstructuur moet luchtig en goed doorlatend zijn. Er is een goede klei-humusverhouding nodig en de bemestingcijfers moeten kloppen.'

Uitvalpercentage

Afgelopen winter was het uitvalpercentage 25. Weliswaar gehalveerd, maar toch nog te hoog. Deze zomer gaat het beter met een acceptabele uitval. Van Wijk denkt de teelt nu onder controle te hebben.

Ondanks dat de lisianthusteelt niet vanzelf ging, is de teler vorig jaar gewoon doorgegaan met de overschakelingen in fases naar een areaal van 4,6 hectare. De afzet van het product was het probleem niet. 'Vanwege het assortiment en de kwaliteit in pluischrysanten hebben we al een goede naam opgebouwd. In een half jaar tijd was dat met lisianthus ook het geval. Je moet dan wel het goede A-assortiment van de juiste rassen hebben staan', vertelt hij.

Vooral dubbelbloemig

'Dubbelbloemig is de markt. Daar hebben we 90 procent van staan en nog 10 procent enkelbloemige lisianthus. We telen rassen van de Rosita-serie van Sakata en de Arena-serie van Takii, die wel iets moeilijker is te telen. Bij Florensis en Van Egmond worden de rassen gezaaid en opgekweekt tot jonge planten, die wij hier planten.'

Als de teelt komende winter goed verloopt, schakelt het bedrijf volgend voor- en najaar in twee fases van elk 1,9 hectare helemaal over naar lisianthus. 'Het is niet van belang om de grootste lisianthusteler te zijn, maar wel de beste. Het gaat om de kwaliteit. Met onze merknaam Premium Collection willen we boven aan de kaart van de handel staan. Iedere bos die in een Premium Collection-hoes gaat, moet van topkwaliteit zijn.'

Machinaal verwerken

Van Wijk wil net als met de chrysanten de lisianthus machinaal sorteren, opbossen en inhoezen. Het ontbladeren gaat nog niet goed en het valpercentage bij lisianthus is nog te hoog. Als dat voldoet, komt er een machinegedeelte bij. Na de complete omschakeling wordt het chrysantengedeelte van de sorteer- en bosmachine omgebouwd voor lisianthus.

De afzet loopt via verschillende bloemenveilingen. 'Ik ben een echte klokveiler. Als er geen klok meer draait, is de veiling voor mij niet meer interessant. De klok is mijns inziens voor elke snijbloem belangrijk, omdat de prijzen daar worden gemaakt.'