'Scheef pachtbeleid Noord-Holland leidt tot willekeur'

Volgens Bos is de agrarische sector nu de dupe van de duurzame ambities in het provinciale coalitieakkoord. 'Die politiek goede voornemens blijken lastig uitvoerbaar, omdat de provincie op dat vlak weinig tot geen bevoegdheden heeft. Ze zet nu haar grondposities in om het beheer ervan te beïnvloeden, een oneigenlijk gebruik van een instrument. Daardoor ontstaat een ongelijk speelveld voor de ondernemers.'

Niet alleen tussen ondernemers onderling, vervolgt de LTO Noord-bestuurder. 'Maar bijvoorbeeld ook met collega's in andere provincies of zelfs met andere landen waar geen extra eisen worden gesteld aan het toewijzen van pachtgronden.'

Overleg

LTO Noord probeerde dit voorjaar tevergeefs het tij te keren. 'De provincie schermt met het overleg dat ze met ons heeft gevoerd, maar toen was het beleid grotendeels al vormgegeven. Hoewel dat gesprek constructief verliep, is slechts met een deel van onze opmerkingen iets gedaan.'

Eind mei werd de nota Grondbeleid aangenomen, met daarin het Pachtbesluit. Het is geënt op een inventarisatie van CLM van mogelijke duurzame criteria om bij de toewijzing van pachtpercelen te kunnen hanteren.

Duurzaamheidscertificaat

'In de oorspronkelijke opzet konden ondernemers punten verdienen, waarbij zelfs de gebruikte luchtdruk in de banden van landbouwvoertuigen was opgenomen', blikt Bos terug. 'Praktisch omslachtig en lastig controleerbaar, zo hebben wij dat ook in de inspraak ingebracht. De puntensystematiek is vervangen door één onderdeel: het duurzaamheidscertificaat.'

Dat is veel te kort door de bocht volgens LTO Noord, die vooraf al waarschuwde dat de lijst met erkende certificaten ontoereikend was en dat duurzame ondernemers kunnen worden gepasseerd die niet over zo'n verklaring beschikken.

Buiten de boot

'Inmiddels is die vrees uitgekomen', stelt Bos, die uit diverse regio's al berichten ontving van ondernemers die buiten de boot zijn gevallen, onder wie melkveehouders die aan DeltaMilk of Leerdammer leveren, allebei zuivelbedrijven met duurzame programma's.

Ook gaat de provincie haar boekje te buiten met aanvullende eisen aan het grondgebruik, vindt de LTO Noord-bestuurder. Zo mag een bollenteler niet langer tulpen planten op aangevraagde pachtpercelen in een bollenconcentratiegebied, die hij al jaren in gebruik heeft. Ruimte is voor elke agrariër belangrijk, stelt Bos. Zeker in het Westen waar de grondhonger nog groter is.

Evenveel kans

'Iedereen moet evenveel kans maken, als de overheid percelen beschikbaar stelt. Nu hebben sommige ondernemers een achterstand ten opzichte van collega's zonder dat ze daarop hebben kunnen voorsorteren. Als een ondernemer dat certificaat alsnog wil halen, is de pachtuitgifte al lang verstreken.'

Bos betreurt het dat niet is volstaan met het advies van LTO Noord om voor langjarige pachtcontracten te gaan voor een redelijke prijs. 'Dat werkt een duurzamer beheer in de hand. Ondernemers zijn er zuiniger op. Eenjarige contracten werken juist roofbouw in de hand.'

Vraagtekens

De LTO Noord-bestuurder plaatst ook vraagtekens bij de verwachte duurzame resultaten van het nieuwe beleid. 'De sector doet al veel aan verduurzaming, al dan niet met erkende certificaten. Wat voegt dit nog toe?', merkt hij op.

'Ook de stimulering van de biologische landbouw, die de provincie bepleit, is niet gebaat bij dit beleid. Percelen moeten eerst twee jaar biologisch worden beteeld, voordat de producten de erkende status krijgen. Als er geen zekerheid is over langjarig gebruik van de percelen, begint geen ondernemer daaraan.'

Evaluatie

LTO Noord inventariseert de gevolgen van de nieuwe pachtnormen. 'Onze vrees voor een onwenselijk systeem is nu al bewaarheid. We zullen bij de beloofde evaluatie onze argumenten tegen dit ondeugdelijke beleid opnieuw voorleggen aan de provincie, inclusief praktijkvoorbeelden die dat aantonen.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst