Verzilting vraagt meer bewustzijn sector

Die conclusie werd getrokken na de presentatie van het rapport 'Te zout wordt het niet gegeten' op woensdag 29 juni.

Vijf studenten van Wageningen UR rekenden verschillende economische en klimatologische scenario's door. Een belangrijk element is toenemende schaarste van zoet water. Bij hogere zoutwaarden in het grondwater kan de schade oplopen tot 8.000 euro per hectare in lelies en 6.600 euro in ijsbergsla.

Weinig notie

Desondanks bespeuren de onderzoekers nog weinig notie tot urgentie onder telers. 'De bollensector is zich nog het meest bewust van mogelijke schade door verzilting. Dat heeft ook te maken met de gevoeligheid van de meeste gewassen voor zout', legt onderzoeker Niek Koelen uit.

Opmerkelijk is dat tuinders afwachten tot de bollensector actie onderneemt, stelt zijn collega Coen Frederiks. 'Ze vermoeden dat de problematiek daar groter is en dat hun collega's eerst wel alarm slaan.'

Pootgoed

In pootgoed becijferden de onderzoekers een schade van zo'n 800 euro per hectare, bij onvoldoende zoet water in droge perioden. 'Teeltschade kan het gevolg zijn van zout kwelwater, maar ook van andere factoren, zoals verdichting van de bodem of matige teeltomstandigheden', vertelt Koelen.

De kennis over de waterkwaliteit en de effecten op verschillende teelten is voor verbetering vatbaar. 'Een teler kan de afhankelijkheid van oppervlaktewater danig verminderen', zegt Frederiks. Wat zich precies in de bodem afspeelt, is minder bekend. 'Dat is eigenlijk opmerkelijk in vergelijking met de gedetailleerde teelttechnische kennis die we wel waarnemen', vult Koelen aan.

Vervolgonderzoek

Overigens constateren de studenten ook dat ze bij de voorbereiding op het onderzoek amper konden putten uit recent onderzoek. 'Veel wetenschappelijk materiaal dateert al van decennia geleden of is in de VS uitgevoerd. Een belangrijke aanbeveling is om meer onderzoek te doen naar de gevolgen van verzilting in de landbouw. Hoe houden de gewassen zich in de Nederlandse omstandigheden en kunnen ze worden veredeld op zout- en droogteresistentie?', stelt Frederiks zich enkele vervolgvragen.

Het gebrek aan parate resultaten verklaart voor een deel waarom ondernemers er nog niet echt mee bezig zijn, stelt Koelen. 'Het onderwerp blijft te vaag, waardoor telers zich concentreren op zaken waar ze meer greep op hebben.'

Zoetwaterbel

De onderzoekers voorspellen een toenemende vraag naar zoet water door de groeiende economische bedrijvigheid in West-Nederland. 'Water wordt schaarser. Met een zoetwaterbel onder een perceel kan het langer worden vastgehouden in het gebied.'

Positief punt vinden de onderzoekers dat in het onderzoeksgebied op steeds meer plekken het oppervlaktewater wordt gemonitord op verzilting. Ze raden aan de focus te leggen op metingen in het grondwater vanwege de grotere invloed op de teelt. 'Ook dat kan de bewustwording vergroten', vermoedt Koelen.