Pas op de plaats voor ganzenaanpak

De Friese ganzenaanpak ging in 2014 van start en is een combinatie van verjaging met ondersteunend afschot, winterrust en foerageergebieden. Ook zijn er maatregelen om het aantal overzomerende ganzen terug te brengen. Het doel is om een balans te vinden tussen bestrijding en bescherming, waarbij de schade aan landbouwgewassen jaarlijks met 5 tot 10 procent moet afnemen.

Voor de hele provincie geldt nu een rustperiode van twee maanden. Volgens het uitvoeringsplan zou met ingang van het seizoen 2016/2017 een rustperiode van vier maanden ingaan. Maar Gedeputeerde Staten stellen nu voor om deze verlenging van de rustperiode nog een jaar uit te stellen.

'Er is nog geen drastische verlaging van de schade opgetreden', zegt gedeputeerde Johannes Kramer. 'Daarom vinden we het niet verantwoord om de rustperiode nu uit te breiden naar vier maanden.'

Achterhaald

Bij de evaluatie werd gebruikgemaakt van gegevens uit verschillende bronnen, zoals Sovon, de Faunabeheereenheid (FBE) en het Faunafonds. De tellingen zijn gedaan in verschillende periodes en zijn daarom moeilijk met elkaar te vergelijken. Ook zijn de gegevens vaak achterhaald.

De laatste bekende gegevens van Sovon bijvoorbeeld gaan over het jaar 2013/2014. De organisatie telde toen circa 480.000 brandganzen, 52.000 grauwe ganzen. 330.000 kolganzen, 18.000 kleine rietganzen en 75.000 rotganzen. De jagers telden 10.000 grauwe ganzen meer.

Uit de tellingen valt op te maken dat het aantal van de meest voorkomende en schade veroorzakende ganzensoorten, de brandgans en de grauwe gans, toeneemt in Friesland. Het aantal kolganzen neemt in Nederland wel toe, maar stabiliseert in Friesland. De populatie kleine rietgans neemt af in Friesland.

Afname

Het doel van de ganzenaanpak is onder meer afname van de ganzenschade met 5 tot 10 procent per jaar. Of dat ook het geval is kan niet worden vastgesteld. Dat heeft te maken met verschillende regelingen van de afgelopen jaren.

Daarnaast is niet duidelijk wat het effect van de muizenplaag is geweest. Een deel van het foerageergebied was ongeschikt voor de ganzen, omdat er geen gras meer stond. Het jaar 2015 is daarom geen goed referentiejaar, concludeert de provincie in het evaluatierapport.

Dat is 2014 ook niet, omdat er toen voor het eerst een bijdrage werd gevraagd voor het indienen van ganzenschade buiten de foerageergebieden. Dat heeft waarschijnlijk tot minder schademeldingen geleid.

Onduidelijk

De opstellers van het evaluatierapport merkten ook dat er nog veel onduidelijk is over foerageergebieden. Ganzen krijgen te weinig de gelegenheid om te leren dat ze in de foerageergebieden met rust worden gelaten, omdat het beleid te versnipperd is.

'Het moet voor een gans niet te volgen zijn waar 'ie wel of niet mag en kan zijn. In de timing dan wel ligging van de foerageergebieden kan meer eenduidigheid worden aangebracht', staat in de evaluatie.

Dat kan door ook echt rust te bieden in foerageergebieden en rond slaapplaatsen en actief te verjagen in andere gebieden. Als er efficiënter met de foerageergebieden wordt omgegaan, is hier nog wel wat te winnen, verwachten de opstellers.

Geoefende jager

Ook de jagers moeten goed weten wat ze wel en niet mogen doen. 'Het is wel eens lastig met al die verschillende soorten. Sommige ganzen mag je wel schieten, andere weer niet. Maar een geoefende jager kan daar goed mee omgaan', zegt Titus Sijmonsma van de Jagersvereniging Fryslân.

Voorzitter Geart Kooistra van LTO Noord Fryslân is blij met het voorstel en de steun van alle betrokkenen hierin. 'Als landbouw zijn we destijds akkoord gegaan met de maatregelen van de Friese ganzenaanpak, op voorwaarde dat er een goede evaluatie komt.'

Provinciale Staten buigen zich in september over het voorstel.