'Beweidingssysteem bepaalt gedrag koeien'

Door de maatschappelijke roep om meer koeien in de wei en de duurzame doelen die de sector zichzelf stelt, staat weidegang volop in de belangstelling. Na de eerste fase met projecten als Dynamisch Weiden en FarmWalk komt uit het veld de roep om meer vernieuwende kennis en kunde.

Op de proefboerderij in Zegveld en de Dairy Campus in Leeuwarden wordt daarom vervolgonderzoek verricht naar nieuwe weidegangtechnieken. 'Melkveehouders realiseren zich dat weidegang steeds meer een voorwaarde is geworden', zegt Bert Philipsen, projectleider van het weidegangonderzoek Amazing Grazing bij Wageningen UR Livestock Research.

Wat is het belangrijkste verschil met weidegang tussen vroeger en nu?

'De laatste jaren krijgen we steeds meer kennisvragen. Hoe pas ik weidegang toe op een moderne en eigentijdse manier? Je ziet dat de intensiviteit op de huiskavels groter is. In het verleden werd vaak gewerkt met drie tot vijf koeien per hectare huiskavel. Wij doen onze proeven nu met zeven à acht koeien per hectare huiskavel om zo ook intensieve bedrijven te kunnen adviseren.'

In welke fase zit het praktijkonderzoek naar weidegang nu?

'We onderzoeken nu systemen zoals standweiden en roterend standweiden, die werden vroeger niet zoveel gebruikt. Koeien staan daarbij langere tijd op hetzelfde stuk weide en eten daar van de dagelijkse groei van het gras. We onderzoeken de fundamenten van dat type beweiding ten opzichte van omweiden. Daarbij focussen we ons op de vijf belangrijkste bouwstenen van dat systeem.'

Welke bouwstenen zijn dat?

'Belangrijk is grasgroeivoorspelling in combinatie met de bodem. Ook onderzoeken we het graasgedrag van koeien met behulp van sensoren. Dat is een zeer vernieuwend onderzoek. Jerseys reageren assertiever dan Holsteiners. Dat kan een voordeel zijn bij een melkrobot, omdat die makkelijker zelf heen en weer lopen.

'Daarnaast onderzoeken we bijvoeding in combinatie met weidegang en de grasopname in de weide.

'Belangrijk onderdeel is ook het voorraadbeheer. Daarmee willen we vuistregels en software ontwikkelen die helpen bij het bepalen van de weideplanning en grasbenutting.'

Welke vormen van weidegang testen jullie?

'In Leeuwarden doen we onderzoeken met stripgrazen en roterend standweiden. Deze twee beweidingsystemen liggen het verst van elkaar af. In Zegveld doen we stripgrazen en 'Kurzrasen' (kortgrazen). Dat laatste is een nieuw systeem met een hoge nettograsbenutting. Het gras blijft daarbij zeer kort, waardoor de koe langer moet grazen. Zo kijken we bij vier beweidingsystemen hoe de koeien daarop reageren.'

Het vroegweiden viel dit jaar in veel regio's letterlijk in het water.

'Bij het voorspellen van grasgroei speelt het weer uiteraard mee. De start van dit jaar was bijzonder. Staatssecretaris Martijn van Dam (EZ) gaf een premie voor vroegweiders, maar je ziet dat je dat niet op de kalender kunt aanstrepen. Op zich is de denkwijze erachter goed. Het is je eerste winst in het voorjaar. Het is goed voor het grasland en de koeien.

'Als je er te laat mee start, dan is het gras soms al te lang of aan het doorschieten en minder smakelijk voor de koe. In het voorjaar is de graskwaliteit subliem en kun je er direct melk van maken.'