In twee minuten taakkaart maken

Op het ouderlijk akkerbouwbedrijf in Termunterzijl stond de apparatuur voor precisielandbouw al klaar; een maaidorser die opbrengstkaarten maakt en een spuitmachine die plaatsspecifiek de afgifte kan variëren. 'Maar we konden er nog weinig mee', zegt Tom Bosscher.

De Groninger studeert agrarische bedrijfskunde aan Van Hall Larenstein in Leeuwarden en is beoogd bedrijfsopvolger. Pogingen om met de data achter de opbrengstkaarten aan de slag te gaan, liepen vast in onwillige software. Hij liet het er niet bij zitten en besloot zijn stage te doen bij een partij die thuis is in de materie. Dat werd DLV Plant, nu Delphy. Daar leerde hij hoe hij data kon inlezen, verwerken en aan elkaar koppelen. Met die kennis ging hij aan de slag.

Het bedrijf van de familie Bosscher ligt aan de rand van het Oldambt, waar de grond bestaat uit middelzware tot zware klei. Ze verbouwen er wintertarwe, koolzaad en suikerbieten. De samenstelling van de bodem varieert, deels door het wisselende kleigehalte, maar ook doordat in het verleden vele kleine percelen zijn samengevoegd. De oude paden van vroeger en gedempte sloten zijn vaak nog terug te vinden in de opbrengstkaarten van de maaidorser.

Opa

'Mijn opa is 96 en kan heel wat variatie verklaren. Hij vindt het prachtig om te zien', zegt Bosscher. 'Ondanks zijn hoge leeftijd kun je hem nog altijd met een bak kunstmest om zijn schouder in de tarwe tegenkomen. Hier en daar strooit hij wat bij. Het beste bewijs dat precisielandbouw van alle tijden is. Maar je kunt niet alles met het blote oog zien. Soms ziet een sensor meer.'

Afgelopen jaar lieten de akkerbouwers met behulp van een drone spectraalbeelden maken van percelen wintertarwe om ook verschillen in biomassa in kaart te brengen. Ze vonden een duidelijke relatie met de opbrengstkaarten. Op plekken die steevast een goede opbrengst geven, groeit meer biomassa. Maar niet alle variatie laat zich direct verklaren. 'Verschillen kunnen allerlei oorzaken hebben. We gebruiken bijvoorbeeld dierlijke mest in de tarwe, maar ook hoogteverschillen en andere bodemkenmerken spelen een rol.'

Ondersteuning

De kunst is om uit te zoeken welke factoren de verschillen verklaren. Want moet je op plekken waar minder biomassa staat meer of minder stikstof strooien? En welke absolute hoeveelheden stikstof hang je dan aan de gemeten waarden? Ook de koplopers in precisielandbouw worstelen daar nog steeds mee.

'Pasklare antwoorden zijn er niet. Je moet je ermee aan de slag', zegt Bosscher. 'Gewoon proberen, data combineren en vooral logisch nadenken, want de beste sensor is nog altijd boerenverstand. Veel akkerbouwers die ik ken willen graag een stap verder, maar ze weten niet hoe of lopen tegen technische problemen aan.'

Inmiddels kunnen ondernemers de hulp van Bosscher inroepen. Toen hij voor zijn studie een bedrijfsplan moest schrijven, besloot hij namelijk een dienst op te zetten om boeren ondersteuning te bieden: Bosscher Precision Farming. Dat idee kwam in een stroomversnelling toen hij Mijno van Dijk van het gelijknamige landbouwmechanisatiebedrijf tegen het lijf liep.

Die bracht hem in contact met een Schots bedrijf, dat precies datgene ontwikkelt waar Bosscher naar op zoek was: een online webportal waar je perceelsdata op een simpele manier kunt beheren en aan elkaar koppelen. Hij biedt dit nu in Nederland aan.

Experimenteren

Een van de eerste applicaties die Bosscher aanbiedt, is het maken van een strooikaart. Op zijn laptop is een van hun percelen wintertarwe te zien, waarop ze vorig jaar hebben geëxperimenteerd met een variabele stikstofgift. Dat gebeurde op basis van de biomassakaart.

Na het doen van aanvullende bladmetingen met een Yara N-tester koppelden ze daar drie verschillende stikstofgiften aan: 90, 105 en 120 kilo per hectare. Die gegevens zijn via de app omgezet in een taakkaart voor de spuit. Op het oog maakte die 30 kilo een duidelijk verschil. 'Het perceel stond egaler dan het stuk ernaast. Ook de opbrengst was wat hoger, maar de verschillen in opbrengst waren klein.'

Bosscher is de eerste om toe te geven dat de landbouwkundige onderbouwing van de strooikaart nog zwak is. 'Eigenlijk begint precisielandbouw nu pas. Samen met teeltdeskundigen moeten we dieper in de data duiken. Dat doen we onder andere binnen de Graanacademie. We moeten er gewoon mee aan de slag: dan komen we verder.'