Bomen herstellen nitraatlekkage

1Bomen trekken ongedierte aan. Dat heeft een negatief effect op de vrucht en de melkgift.

'Dat klopt, maar dat is niet het enige effect. Bomen, vooral bloeiende bomen, trekken bijen en natuurlijke vijanden van onder andere luizen aan, en die heb je juist weer nodig voor de gewasproductie.
'Veel hangt af van welke soorten bomen en struiken je gebruikt. Bomen om je graslanden heen geven een stabiele omgeving, waardoor weersextremen minder invloed hebben op de productie van gewas en dier.
'Maar er is nog een belangrijker argument. De melkveehouderij veroorzaakt ook verontreiniging van grondwater door nitraat en uitstoot van broeikasgassen. Het LEI en Blonk Advies schatten die externe kosten op 16 cent per liter.
'Bomen wortelen dieper dan elk ander gewas en kunnen de gelekte nitraten weer in de bouwvoor brengen via de bladeren. Bomen leggen in blad, wortels en hout veel koolstof vast en dat bestrijdt de opwarming van de aarde.
'En als laatste: in gebieden waar roofvogels en roofdiertjes een niche vinden, in bomenrijen en hagen, is geen muizenplaag geweest.'

2Boeren vinden dat bomen ten koste gaan van de grasopbrengst vanwege de beperktere lichtopbrengst.

'Ook dat klopt deels. Het is niet het enige effect. Iets verder van de rij bomen af heeft het gras er juist profijt van, doordat de wind daar minder is en er minder vocht wordt onttrokken uit gewas en bodem. Het is daar ook iets warmer, waardoor gewassen beter groeien. Deze positieve effecten zien we vaak niet.
'Daarnaast hebben koeien bij 22 graden al last van hittestress. Bomen geven schaduw en koelte.'

3Het herstel van de bodemcultuur door grondbewerking levert meer effect op dan een haag of rij bomen.

'Als er één gewas is dat bijdraagt aan het herstel van de bodemcultuur, zijn dat juist bomen en struiken. De haarwortels van bomen, die elke winter afsterven en de bladeren die verteren, dragen flink bij aan het verhogen van de organische stof en aan het stimuleren van het bodemleven, onder andere mycorrhiza's die belangrijk zijn voor de beschikbaarheid van fosfaat en andere mineralen.
'Nog interessanter zijn agroforestrysystemen, waarin je rijen bomen en struiken zoals walnoten, hazelnoten, maar ook fruit en bessen afwisselt met stroken eenjarige gewassen. Dat is een win-winsituatie.'