‘Windenergie is vaak met heel veel emotie omgeven’

Warners noemt zichzelf ‘een oliemannetje in moeilijke processen’. Waarmee hij aangeeft dat het opzetten van windparken, die sinds een jaar of tien de solitaire windmolens vervangen of aanvullen, bepaald geen sinecure is. Cruciaal is volgens hem het vinden van voldoende draagvlak. ‘Windenergie is vaak met heel veel emotie omgeven.’
De Nederlandse Wind Energie Associatie (NWEA) bundelt als belangenbehartiger sinds 2006 een breed gezelschap van initiatiefnemers; van energieproducenten tot adviesbureaus, molenleveranciers en milieuorganisaties.

De ambities van Nederland rond windenergie zijn fors: in de komende vijf jaar moet twee keer zoveel gebeuren als in de afgelopen vijftien jaar.

‘Je kunt alleen maar constateren dat we in ons land tot voor kort niet systematisch omgingen met dit onderwerp. Zo werden gemeentes, toen sinds de jaren negentig de eerste molens werden neergezet, nauwelijks betrokken bij het proces. Ook hier geldt: als je het in het begin niet goed opzet, loopt het verder ook stroef.
‘Toch werd de doelstelling uit 2000, 1.500 megawatt vermogen, in 2007 gehaald, ook omdat het vermogen per turbine flink toenam, zonder dat er grootschalige windparken voor nodig waren.’

Waarom bent u zo optimistisch, terwijl de grootste stap nog niet is gezet?

‘Met name doordat de overheid een andere koers is gaan varen. Tot het huidige kabinet was het rond opwekken van windenergie een kwestie van vallen en opstaan. Beleid en doelstellingen veranderden telkens. Nu ligt er vanuit Brussel een verplichtende opgave. De overheid moet ervoor zorgen dat er in 2020 6.000 megawatt staat. Dat zet er meer druk op.’

Dat is op rijksniveau, maar hoe werkt dat door in de regio?

‘Ook de provincies hebben zich gebonden aan het nationaal energieakkoord en moeten leveren. In Flevoland zegt de provincie bijvoorbeeld: alle initiatieven voor windenergie zijn welkom, als het maar in samenspraak en in samenhang gebeurt.
‘Dat proces moet niet te ingewikkeld worden. Dan haken mensen af. Dat zag je daar ook gebeuren en dat is niet positief.’

Zonder steun en sturing van de overheid gebeurt er weinig. Maakt dat deze vorm van energieopwekking niet kwetsbaar?

‘De overheid is voorwaardenscheppend bezig, ook doordat de kostprijs van stroom uit wind nog 2 tot 3 cent boven die van grijze stroom ligt. De SDE+ dicht dat gat, waarbij wel meeweegt welke vorm van duurzame energieopwekking de goedkoopste is. Windenergie is daarin concurrerend met bijvoorbeeld biomassa.
‘Om innovatie en investeringen te waarborgen moeten volgende kabinetten die regeling wel voortzetten.’

Als het over grootschalige windparken gaat, kom je al snel op de maatschappelijke weerstand uit de directe omgeving. Hoe gaat de NWEA daarmee om?

‘We hadden al een tijd het gevoel dat er meer spelregels nodig waren om dergelijke projecten in goede banen te leiden. Er heerste een beeld van ‘cowboys die tekeer gaan’ zodra duidelijk wordt dat ergens molens mogen komen, zonder te letten op wat de omgeving er van vindt.
‘We hebben nu een gedragscode opgesteld die het te volgen proces beschrijft. Daarmee willen we het vertrouwen opbouwen dat initiatiefnemers rekening houden met de belangen van de omwonenden; hen bijvoorbeeld ook laten profiteren en participeren.’

Die gedragscode is vrijwillig en daarmee vrijblijvend, of is dat wat te kort door de bocht?

‘Projecten staan of vallen met draagvlak. Initiatiefnemers zien dat zelf ook. Hoewel ieder windpark maatwerk is, zal ook het bevoegd gezag volgens ons geneigd zijn om de code als uitgangspunt te nemen. Niemand wil zijn eigen oppositie organiseren. Maar het moet zich nog wel in de praktijk bewijzen.’

Zitten grondeigenaren in een zoekgebied voor windparken nu op rozen?

‘Die verkeren inderdaad in een cruciale positie. Maar de grenzen zijn aan het vervagen. Er zijn ook windcollectieven met deelnemers die niet zelf een locatie inbrengen, alleen hun vergunning. En burgers starten windcoöperaties. Maar ook dan moet je nog steeds grond hebben.’