Noorderzijlvest gaat zoet-zoutovergang Lauwersmeer meten

Via het meetnet kan waterschap Noorderzijlvest bepalen hoe ver de zouttong het meer op reikt, als meer zeewater wordt binnengelaten. Een betere overgang van zoet naar zout water in het Lauwersmeer kan de ecologische waterkwaliteit versterken zonder dat dit tegelijkertijd een toekomst voor de landbouw in het gebied in de weg zit, stelt het waterschap.

Het meetnet wordt de komende twee jaar opgezet met een bijdrage van 3,12 miljoen euro rijkssubsidie. Met de beschikbare middelen komen er ongeveer vijftig meetpunten in het meer en in natuur- en landbouwgebied.

Ook begint een verkenning naar hoe de zoet-zoutovergang in het waterbekken verantwoord kan worden gerealiseerd. Bij weinig neerslag zal er minder zoet water vanuit het achterland naar het Lauwersmeer stromen, waardoor ook de inlaat van zeewater moet worden beperkt. Waar de balans ligt, moet nog blijken. Bij veel neerslag kunnen de deuren van de R.J. Cleveringsluizen in Lauwersoog langer opengaan. Zo kunnen meer trekvissen het Lauwersmeer bereiken en zal de oevervegetatie aan de noordkant zich aanpassen aan het zilte water, is de verwachting.

Constructief overleg

Hoewel het project jarenlang omstreden was, vooral door de onzekere gevolgen voor de landbouw, is volgens het waterschap sinds 2021 drie jaar lang constructief overleg gevoerd. Waterschapsbestuurder Annette van Velde: 'We zijn het erover eens dat het noordelijk deel van het meer zouter moet worden, terwijl het zuidelijk deel zoet blijft voor de landbouw. We willen het zoutgehalte nauwkeurig kunnen monitoren. Daarom beginnen we met het meetnet. Zo leren we samen met de gebiedspartners meer over zoet en zout water in het gebied.'

Een brede zoet-zoutovergang helpt volgens Van Velde bij het aanpassen aan een veranderend klimaat. Daarnaast vindt de waterschapsbestuurder dat de betrokken agrariërs recht hebben op een nauwkeurig meetsysteem. 'Als niet iedereen in het gebied erachter staat, mislukt een project. Nu doen we recht aan boer en natuur en krijgen we iets voor elkaar.'

Naast de meetproef wil het waterschap onderzoek doen naar de mogelijkheid van de aanleg van een nieuw gemaal. Dat wordt ingezet als bij hoogwater toch veel water uit het achterland moet worden afgevoerd.