RIVM: geitenhouderij levert risico op voor longgezondheid omwonenden

In het RIVM-rapport staat dat op geitenbedrijven dertig verschillende bacteriën voorkomen die bij mensen longontstekingen kunnen veroorzaken. Die bacteriën zijn afkomstig van de stalmest en het strooisel waar de geiten in de stal op lopen.

Het is moeilijk te bewijzen dat de bacteriën uit de geitenstallen de directe oorzaak zijn van de longontstekingen bij mensen rondom geitenhouderijen. Wel zijn de 23 gevonden bacteriën een mogelijke verklaring voor het vaker voorkomen van longontstekingen. Dat komt omdat ze zijn gevonden in de stallucht, de omgeving rond de stallen en/of bij de onderzochte mensen.

Er is een verhoogde kans op longontsteking voor omwonenden binnen een straal van 2 kilometer van geitenbedrijven gevonden ten opzichte van mensen die verder van een geitenbedrijf wonen. Hoe dichter de mensen bij de geitenhouderij wonen, hoe duidelijker het effect.

Ziekenhuisopnamen en sterfgevallen

De onderzoekers hebben op verzoek berekend dat dit betekent dat onder de circa 1,5 miljoen mensen die wonen binnen een straal van 2 kilometer van geitenhouderijen, naar schatting 1.200 tot 6.600 extra longontstekingen per jaar voorkomen. Volgens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, resulteert dit mogelijk tussen de honderd tot zeshonderd extra ziekenhuisopnamen en twintig tot honderd extra sterfgevallen per jaar. Dit is een inschatting, maar dit aantal wordt niet genoemd in het rapport van het RIVM.

Deze gevonden verhogingen van de kans op longontsteking verschilden niet alleen per afstand, maar ook tussen studies en binnen de studies tussen jaren en gebruikte methoden. Het blijkt niet mogelijk om hieruit te komen tot één gemiddeld percentage verhoging. Binnen een straal van 2 kilometer is de verhoging ongeveer 20 tot 30 procent en binnen 500 meter wordt soms meer dan een verdubbeling van de kans op longontsteking gevonden.

Advies Gezondheidsraad

Naar aanleiding van het RIVM-rapport vraagt minister Fleur Agema van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om een advies van de Gezondheidsraad over de eventueel te nemen maatregelen. De vraag is onder andere of het rapport met voldoende zekerheid vaststelt dat het risico op longontsteking hoger is en hoe groot dit effect dan is en welke afstand tot een geitenbedrijf een verhoogde kans oplevert. Ook wil Agema weten of er mogelijk nog andere oorzaken zijn dan de geitenhouderij voor de verhoogde kans op longontsteking.

Verder vraagt de minister of het aantal geiten per locatie een hoger gezondheidsrisico oplevert en zo ja op grond van welke argumenten. Ook wil ze weten boven welk aantal geiten het risico groter wordt en of er nog overige bedrijfsfactoren zijn aan te wijzen die het risico op longontsteking vergroten.

Ten slotte vraagt Agema aan de Gezondheidsraad hoe het gezondheidsrisico voor omwonenden van geitenhouderijen zich verhoudt tot het gezondheidsrisico dat wordt veroorzaakt door andere bronnen van luchtverontreiniging in Nederland.