Gelderse ondernemers verruilen melkvee voor paarden

Onder de rook van Duiven – tussen de snelweg A12, het dorp Lathum en de IJssel – is enkele jaren terug Hippisch Centrum Lathum verrezen. Het complex bestaat uit twee grote, lichte rijhallen met daaraan grenzend twee stalgangen met bijna zestig stallen. Aan de lange zijde van de grote binnenrijbaan is een grote, gezellige foyer die uitkijkt op de buitenpiste.

Alles ziet er tiptop uit en dat is ook precies de bedoeling, stellen Roel en Marjan Dolman tijdens een kop koffie aan de bar. 'Als je iets doet, moet je het goed doen. Anders is het gedoemd te mislukken', licht Marjan Dolman toe. Dat Hippisch Centrum Lathum nieuw is gebouwd scheelt veel, weet ze. 'Ik heb veel wedstrijden gereden, en dat geldt ook voor onze dochter. We zijn zodoende op veel accommodaties geweest. Daardoor wisten we goed wat we wel en niet wilden.'

Maar eerst: waarom zou je als melkveehouder met naar eigen zeggen 'een mooi bedrijf' stoppen met de koeien en overstappen op paarden? 'Daar waren een aantal redenen voor. We molken 75 koeien met 45 stuks jongvee op 55 hectare grond. Met een fijne melkveestapel en voldoende grond om voer van te winnen en mest op uit te rijden was dit goed rond te zetten. Marjan had er een kinderopvang bij. Eigenlijk was alles op orde', begint Roel Dolman.

Zijn vrouw vult aan: 'Maar de ligboxenstal was aan vervanging toe. We wilden wel een nieuwe stal zetten, maar de bank wilde alleen meedoen als we explosief zouden groeien. Dat zagen we niet zitten.'

Bedrijfsovername

Wat ook een rol heeft gespeeld in de omslag naar paarden is dat hun drie kinderen het melkveebedrijf niet wilden overnemen. 'Dat is voor ons prima, de jongens hebben een goede baan en onze dochter studeert nog. Maar je gaat wel denken: moeten we het dan alleen voor onszelf doen?', aldus Marjan Dolman.

Daarnaast waren een aantal omgevingsfactoren bepalend voor de keuze van de ondernemers. Zo rukt het industriegebied van Duiven op in de richting van hun bedrijf en hebben ze te maken met Rivierklimaatpark IJsselpoort en Natura2000-regelgeving. Roel Dolman: 'Best ingewikkeld als je verder wilt boeren en nieuw wilt bouwen. Daarom hebben we ervoor gekozen van onze hobby, de paarden, ons werk te maken.'

Er is ook nog even gedacht aan het opstarten van een opfokbedrijf. Maar door opgedane ervaring met een koppel eigen jonge paarden, zag het stel daarvan af. 'Dat viel ons wat tegen. We hoorden dat enkele pensionstallen in de omgeving ermee stopten. Toen zijn we daarnaar gaan kijken', vertelt Marjan Dolman.

Roel Dolman vult aan: 'Marjan wilde niet alleen pensionklanten, maar ook wedstrijden organiseren. Dat is een stukje risicospreiding voor ons, anders ben je zo afhankelijk van één tak. Het geeft ook meteen een leuke afwisseling in het werk.'

Vergelijkbare taken

Als Marjan en Roel Dolman over het werk praten, dan vinden ze de taken enerzijds best vergelijkbaar met voorheen en anderzijds juist helemaal niet. 'Ik heb dertig jaar lang koeien gemolken, Marjan heeft mij toen altijd gesteund. Het is leuk om nu wat anders te doen, iets dat mijn vrouw mooi vindt. Paarden zijn net als koeien dieren die je graag goed wilt verzorgen. Ook een aantal werkzaamheden zijn grotendeels hetzelfde: de stallen schoonhouden, onderhoud, voederwinning op het land, enzovoort', vertelt Roel Dolman.

Volgens Marjan Dolman is het werk goed te vergelijken met een boerenbedrijf, maar fysiek minder zwaar en minder gebonden aan vaste tijden. De stallen worden 's ochtends met vijf mensen handmatig uitgemest en machinaal opgestrooid. Daarnaast is het veel lopen, alle paarden komen iedere dag in koppeltjes van twee buiten. Zomers in de weides rondom het centrum, 's winters in de paddocks of de stapmolen. 'De teller staat hier vaak op meer dan 30.000 stappen', vertelt ze lachend.

Het grootste verschil tussen het houden van melkvee en het verzorgen van paarden is dat er nu veel mensen over de vloer komen. 'Eigenlijk is het houden van koeien best eenzaam. Je bent altijd op het bedrijf aan het werk en ziet maar weinig mensen. Nu is dat heel anders. Je kunt rustig zeggen dat we tegenwoordig aan people management doen', geeft Marjan Dolman aan.

Strakke regels

Dat vraagt overigens ook wel wat van je, vervolgt Roel Dolman. Belangrijk is volgens hem dat er strakke regels zijn. Het bedrijf is daarom zo ingericht dat de paarden optimaal worden verzorgd en gemanaged. Pensionklanten moeten daarin mee. De werkwijze wordt niet aan individuele paarden of klanten aangepast. 'Als je daar eenmaal mee begint, dan is het einde snel zoek. Voor iedereen gelden bij ons dezelfde regels.'

Ter illustratie geeft hij het volgende voorbeeld: 'Ons bedrijf is doordeweeks geopend van 07.00 tot 22.00 uur en in het weekend van 08.00 tot 20.00 uur. In het begin kwamen klanten nog weleens net voor 22.00 uur binnen om te gaan rijden. Toen hebben we een slagboom gemaakt die na de openingstijden niet meer open gaat. Dat hielp.'

Natuurlijk zijn er wel uitzonderingen, vult Marjan Dolman haar man aan. 'Wanneer wij het hele weekend wedstrijd organiseren en 's avonds aan het opruimen zijn, dan mogen de klanten best hun paard nog even doen.'

Een ander voorbeeld is het leveren van extra diensten. Er zijn heel wat paardeneigenaren die willen dat hun paard een extra voersupplement krijgt, met beenbescherming om naar buiten wordt gedaan of dat de dekens worden gewisseld. Dat kan allemaal, maar kost wel wat. De tarieven staan duidelijk op de website vermeld, legt Roel Dolman uit: 'Vaak denken mensen dat je zoiets er wel even bij kan doen, maar als we dat bij vijftig paarden moeten doen, zijn we de hele dag bezig.'

'Minder leuke gesprekken'

Met zoveel mensen op stal gebeurt er ook weleens wat, maar daar proberen de ondernemers en hun kinderen (die regelmatig meehelpen op het bedrijf) professioneel mee om te gaan. 'Wij zitten niet in de groepsapp van de pensionklanten. Als er wat is, gebruiken wij een aparte app waarin we alleen zenden. We proberen de relatie zakelijk te houden', vertelt Marjan Dolman, die ook wel eens 'minder leuke' gesprekken voert met klanten. 'Soms moet dat. Dit kan er op uitdraaien dat iemand vertrekt. Dat is dan zo.'

Geruststellend is volgens het stel echter dat veel mensen hun paard op Hippisch Centrum Lathum willen stallen: er is zelfs een wachtlijst. Heel gek is dat niet, want de faciliteiten zijn dik in orde. Op sportief gebied, maar ook op het gebied van paardenwelzijn.

Het bedrijf voldoet aan de eisen van de Duurzame Maatlat Paardenhouderij op het gebied van bedrijf & omgeving, klimaat, fijnstof, brandveiligheid, dierenwelzijn en gezondheid. 'De enige eis waar we niet aan voldoen, is een overdekte mestopslag. Dat is hier niet praktisch, want onze stromest wordt iedere week opgehaald met een grote kraanwagen en gaat naar champignontelers in de regio', legt Roel Dolman uit.

Stro wordt aangekocht. Het eigen land wordt benut voor de ruwvoervoorziening. Roel Dolman: 'We werken samen met een boer uit de buurt. Hij neemt onze eerste snede en het herfstgras af, wij houden onze tweede snede en krijgen 6 hectare tweede snede van hem. Dit wordt allemaal gehooid.'

Ook wordt hooi bijgekocht, want op jaarbasis zijn vierhonderd grote wikkelbalen nodig. 'De balen in plastic voeren we 's winters, zomers voeren we gewone balen. Hooi in plastic gaat zomers, met hogere temperaturen, toch eerder broeien. Zelf mag ik graag schudden en harken, het maaien en balen besteden we uit', aldus Roel Dolman.

Populaire locatie

Waar hij vooral op de achtergrond werkt, is zijn vrouw het aanspreekpunt voor klanten en doet ze de wedstrijdorganisatie. Het hippisch centrum is populair in de paardenwereld: sinds de opening eind 2022 zijn er heel wat dressuur- en springwedstrijden gehouden, waaronder de Gelderse Kampioenschappen.

Marjan Dolman: 'Laatst hadden we een springweekend met zevenhonderd starts. Dat is behoorlijk druk, maar ook erg leuk. Onze kinderen helpen dan ook graag mee.'

Qua inkomsten leveren de pensiontak en de evenemententak ongeveer evenveel op. Met de gewenste risicospreiding zit het dus wel goed, net zoals met de toekomstbestendigheid van Hippisch Centrum Lathum. Roel Dolman: 'We hebben zo gebouwd dat we voldoen aan de nieuwste eisen.'

Marjan Dolman vult aan: 'Er staat nu een goedlopend bedrijf waar wij mee verder kunnen en onze kinderen ook, mochten ze dat willen. En anders is het prima verkoopbaar. Het is fijn werken, we hebben er nog geen moment spijt van gehad.'