Trekker besturen vanuit manbak: één persoon kan de hoogwerkklus klaren

Elk landbouwbedrijf kan op zijn tijd een hoogwerker gebruiken. Van bomen snoeien en de verlichting in een hoge stal vervangen tot het schoonmaken van de dakgoot; een trap schiet vaak tekort. Toch kennen ook een hoogwerker of manbak aan een verreiker of shovel nadelen.

Hoogwerkers zijn prijzig en kunnen vaak minder goed uit de voeten op ruw terrein. En met een rupsonderstel moeten ze weer op een aanhanger voor transport naar klussen die verder weg liggen. De klus klaren met een verreiker of shovel vraagt om twee mensen: de chauffeur en degene in de manbak.

Mechanisatiebedrijf Van Dal in het Noord-Brabantse Diessen bedacht een oplossing: een manbak met afstandsbediening om met één persoon een trekker met voorlader te bedienen. Daarmee blijft de trekker volledig inzetbaar voor andere klussen. In hoogwerkmodus is geen aparte chauffeur nodig. De bedieningsfuncties en het stuurwiel in de cabine werken dan niet.

In de verreikerwereld zijn hier ook voorbeelden van. Zo kan fabrikant Merlo zijn compacte, elektrisch aangedreven E-worker verplaatsen vanuit de manbak.

Sturen met joystick

Staand en gezekerd in de manbak is ook de Case IH met traploze transmissie via joysticks te besturen en voor- en achteruit te rijden. Ook kan de voorlader op die manier worden worden geheven en omlaaggebracht. Dit kan alleen zolang de machinist een voet op een veiligheidspedaal in de bak houdt. Het rijden en heffen gaat met voldoende finesse om exact op de juiste plek en hoogte uit te komen.

Van Dal Mechanisatie ontwikkelde zelf de software om via een 24-aderige kabel de boordcomputer van de trekker te kunnen aansturen. Zo zijn concreet de traploze CVX-transmissie met actieve rem, stuurcilinders en midmountventielen voor de voorlader te bedienen. Bij nood kan de motor ook vanuit de manbak worden uitgezet. Starten kan niet, dus tijdens het werk zijn er altijd geluid en minimale trillingen. De voorasvering is te allen tijde actief en hindert de veiligheid niet.

De Quicke-voorlader, waarbij JF Stoll een optie is, vormt één geheel met de manbak. De manbak is vast geborgd en dus niet af te koppelen van de voorlader. Wie bijvoorbeeld een balenklem of kuilhapper wil koppelen, moet een tweede voorlader hebben. Dat is gedaan uit oogpunt van veiligheid.

Zo zijn de bakcilinders vervangen voor vaste parallelgeleiders en zijn er een overdrukventiel, handpompbediening en slangbreukbeveiliging. Extra sensoren geven zekerheid over of de voorlader goed is vergrendeld aan het frame.

De trekker heeft een elektronische waterpas die registreert of de machine meer dan 5 graden scheef staat. In dat geval kan de combinatie alleen nog zakken. Onder de 3 meter bakhoogte is de trekker weer te verrijden. Voor balans is deze achter verzwaard met 600 kilo aan wielgewichten en zijn de achterbanden gevuld met water. In totaal weegt de viercilinder bijna 9 ton.

Door de CE-goedkeuring mogen partijen met personeel met de machine werken. Gemeente Hilvarenbeek Is de eerste gebruiker. Groot voordeel is dat de trekker snel ter plaatse is bij calamiteiten en goed werkt in bermen. De voorlader is wel minder wendbaar dan een roterende hoogwerker. Omdat de voorlader slechts tot 6 meter werkhoogte heft, wordt alleen voor de hoogste klussen nog een hoogwerker ingehuurd. In de winter draait de Case IH in de zoutstrooidienst mee.

Van Dal werkt al sinds 2008 aan het systeem en rustte er eerst een Maxxum 5120 mee uit, maar die was niet CE-gekeurd. Na de Maxxum 110 CVX zijn nog twee New Holland-trekkers omgebouwd met de hoogwerkfunctie. De trekker is behalve de kleur vrij identiek aan de Case IH Maxxum. De voorlader is ook op een Steyr te zetten.

De ombouw met voorlader kost ongeveer 30.000 euro. Een versie voor andere trekker- en voorladermerken of zonder CE-keuring, waarbij de voorlader ook met andere uitrustingsstukken is in te zetten, heeft Van Dal nog niet gebouwd.