Archivaris Peter de Vreede digitaliseert fotocollectie LLTB

De LLTB heeft in aanloop naar zijn 125-jarig bestaan in 2021 een aanvraag gedaan bij het SHCL om een fototentoonstelling samen te stellen over de agrarische sector in Limburg in de 125 jaar dat de belangenbehartiger bestaat. Deze was te zien tijdens het LLTB-jubileumweekend. Dit feestweekend werd in verband met coronamaatregelen niet in het jubileumjaar, maar een jaar later, in 2022, georganiseerd.

Voor De Vreede was dit een mooie ervaring, die een vervolg kreeg. 'Na afloop van het project hebben Andrea Peeters, senior-archivaris bij het SHCL, en Irene Schrier, hoofd collecties bij het SHCL, me gevraagd of ik interesse had om de volledige fotocollectie van de LLTB te digitaliseren en te beschrijven', zegt De Vreede. Daar is hij nu een jaar mee bezig.

Geen onbekend terrein

Foto's digitaal archiveren is voor de archivaris geen onbekend terrein. Voordat hij met pensioen ging en als vrijwilliger aan de slag mocht bij het SHCL, deed hij vergelijkbaar werk bij dagblad De Limburger.

Toch zijn er ook verschillen. 'In de beginperiode van de digitale aanlevering van foto's zat er nog geen informatie bij. Dat moest handmatig worden toegevoegd. Tegenwoordig wordt er van fotografen verwacht dat ze alle relevante informatie meesturen. Maar dan is het nog steeds zaak dat iemand de foto's bekijkt en ze met trefwoorden op onderwerp kan rangschikken. Het is vaak een hele zoektocht om al die informatie bij elkaar te vinden.'

De foto's zijn doorgaans nauwelijks van informatie voorzien. 'Soms staat er een jaartal op of verwijzing naar een bepaald feit. Wat er wel vaak op is te vinden, zijn letters 'B+T' en 'L+V'. Dat verwijst naar de tijdschriften Boer en Tuinder en Land en Vee. Een aanknopingspunt. Dan begint het monnikenwerk', zegt De Vreede.

'Voordeel is dat Land en Vee en een deel van Boer en Tuinder tot 1960 digitaal zijn ontsloten via Delpher. Van foto's na die tijd moet je elk tijdschrift tot midden jaren negentig handmatig doorploegen. Maar op het einde word je echt beloond als je de foto's kunt terugvinden.'

Complex memoryspel

De archivaris omschrijft zijn werkwijze als een complex memoryspel waarbij hij rekening houdt met de foto's in zijn geheugen en illustraties die hij in tijdschriften vindt. Ook voor de LLTB-collectie geldt dit.

'Het hele project om de fotocollectie van de LLTB te digitaliseren begon met alle foto's handmatig inscannen. Daardoor heb je alle foto's een keer gezien. Na verloop van tijd zie je dat bepaalde thema's vaak terugkeren en op die manier kun je de foto's rangschikken', licht De Vreede toe.

Mappen maken

'Sommige daarvan zijn evident zoals jubileumvieringen of de jaarvergaderingen waarvoor de LLTB een fotograaf inhuurde. De foto's die daaruit voortkomen, kun je in een map samenvoegen en aan de kant houden', legt de archivaris uit.

'Zo kun je ook thematische mapjes aanleggen van wat er overblijft op basis van brede thema's zoals landbouw, tuinbouw en veeteelt. Binnen die thema's kun je nog verdere onderverdelingen maken. De inhoud van die mappen helpt vervolgens om systematisch de tijdschriften te raadplegen', zegt De Vreede.

Opvallende foto's

Enkele foto's springen er voor de archivaris uit. Bijvoorbeeld eentje uit 1957. 'Ik vind het een nostalgisch beeld van een boer die net aardappelen heeft geoogst en het warm heeft of moe is. Een jongedame schenkt hem een kop koffie in. Mogelijk is het zijn dochter. Het tafereel straalt een gevoel van geluk uit. Ondanks dat het geen spontane foto is, blijft het een mooi beeld', vindt de archivaris. 'Het is echt een foto van een tijd die voorgoed voorbij is. Dit soort taferelen zie je nu niet meer. Machines hebben veel van dit werk overgenomen.'

Een andere foto die De Vreede absoluut in de collectie vindt passen, dateert uit 1929. 'Dit is de oudste foto van het bestuur die ik in de collectie heb gevonden. Je ziet dat het bestuur in die periode uit allemaal heren bestond. Dat is tegenwoordig natuurlijk anders', glimlacht hij.

'Je ziet voorzitter Verheggen en andere leden, onder wie priester Bemelmans, die als vertegenwoordiger vanuit de geestelijkheid aan het bestuur was verbonden. Op de achtergrond zie je ook het borstbeeld van Jan Truijen, de eerste voorzitter van de LLTB. Hij werd ook wel de 'boerenkoning' genoemd', weet de archivaris.

Informatie van LLTB-leden

Zo zijn er nog diverse foto's die De Vreede kan uitlichten. Volgens hem is het bemoedigend om te zien dat een organisatie als de LLTB nog actief aan de slag gaat met eigen erfgoed. 'Maar een dergelijk project kan ik uiteraard niet alleen. Ik ben blij dat mensen en zeker ook LLTB-leden vrij snel met informatie komen als je een foto van een boerderij of kerk plaatst', benadrukt hij.

'Het is nodig om dit soort digitaliseringsprojecten te doen, want je merkt dat kennis van het verleden stilaan verloren gaat', vindt de archivaris. 'Deze opdracht daagt mij intellectueel uit. Daarnaast liggen er nog zoveel documenten die moeten worden beschreven. Ik vind het fijn dat ik een bijdrage kan leveren.'