De Hoon kiest voor zuinige en dimbare ledverlichting in de stal

De Hoon heeft samen met zijn vrouw Josan een melkveebedrijf op enkele kilometers afstand van de grens met België. Een medewerker melkt wekelijks enkele avonden en vangt de pieken mee op. Ook de vader van de veehouder helpt nog dagelijks mee op het bedrijf. Josan heeft daarnaast een baan buiten het bedrijf.

De veehouder heeft 100 hectare zandgrond in gebruik, waar hij gras en mais teelt. ‘Alles ten behoeve van de melkveehouderij’, zegt hij. ‘Ik wil het een beetje simpel houden. Arbeid is de beperkende factor.’

De Hoon heeft 180 melkkoeien plus jongvee. Hij houdt de melkkoeien in een stal die uit een oud en een nieuw deel bestaat. Het nieuwe deel kwam in 2022 gereed. Aan de buitenkant lijken het twee stallen, maar binnen is het één ruimte. In het nieuwe deel melkt hij 115 koeien met een melkrobot. De rest van de koeien melkt hij in het oudere deel, in een 2x11 melkstal. Het oudere deel van de stal is nog lang niet verouderd. Dat deel is in drie fasen gebouwd. Het eerste deel is zo’n veertig jaar oud. Daarna volgden uitbreidingen in 2004 en in 2012. Bij die uitbreidingen is de hele stal ook up-to-date gemaakt. De 2x11 melkstal dateert uit 2004 en voldoet nog prima.

Om meerdere redenen koos De Hoon voor nieuwbouw, namelijk in verband met een kleine uitbreiding, om efficiënter te kunnen werken en om meer welzijn te bieden voor de koeien. Bovendien kon hij met de nieuwbouw gelijk voldoen aan de wetgeving voor emissiearme stallen.

De veehouder verving zijn oude melkstal nog niet. ‘Ik heb geen hekel aan melken en die melkstal is nog niet helemaal afgeschreven. Bovendien wilde ik eerst kijken hoe het melken met een melkrobot mij bevalt. Je moet niet het oude weggooien voordat je weet of het nieuwe goed werkt. Dat was in het begin wel spannend, maar het gaat nu heel goed.’ Dat blijkt onder andere uit een stijging van de melkproductie. De Hoon: ‘Ik ben nu wel overtuigd van het voordeel van een melkrobot.’ De Rijsbergenaar verwacht in de toekomst ook te investeren in vernieuwing van het oudere staldeel en daar ook een melkrobot in te plaatsen, maar het overheidsbeleid is nu nog te onzeker om die investering te doen, geeft hij aan.

Ledlicht biedt voordelen

In het oude deel van de stal hangen gasontladingslampen van Agrilight. De veehouder had al goede ervaringen met Agrilight. Toen hij zich oriënteerde op de inrichting van de nieuwe stal, zag hij in de bijlage van LTO Ledenvoordeel bij Nieuwe Oogst een advertentie met een actie voor ledverlichting van Agrilight. Leden van de LTO-organisaties krijgen via LTO Ledenvoordeel voordeel op ledarmaturen en op digitale aansturing van Agrilight. Bovendien maakt Agrilight gratis een lichtplan voor de stal.

De Hoon nam contact op met Agrilight en besprak de mogelijkheden. Die zijn er heel veel, merkte hij. Samen met Agrilight vond hij de beste keus voor zijn stal. Het bedrijf ontwikkelt en produceert stalverlichting voor meerdere diersoorten in een eigen fabriek in Nederland.

De veehouder wilde in de nieuwe stal ledverlichting om twee redenen. Ten eerste wilde hij energie besparen. Ledlampen zijn veel energiezuiniger dan gasontladingslampen en dus op termijn goedkoper. Daarnaast biedt ledlicht het voordeel dat de sterkte heel goed is te variëren, van heel sterk naar heel zwak licht. Als weinig extra licht nodig is, hoeven de lampen niet gelijk vol aan.

Agrilight levert lichtinstallaties met een automatische digitale aansturing, die de lichtsterkte traploos regelt met behulp van een lichtsensor buiten de stal. De Brabantse veehouder besloot om met Agrilight in zee te gaan. Hij leverde de bouwtekening en informatie over de nieuwe stal en liet Agrilight op basis daarvan voor het nieuwe stalgedeelte een lichtplan maken. Dat is gratis voor LTO-leden. De Hoon hecht veel waarde aan een goed lichtplan: ‘Het is belangrijk dat dit goed gebeurt. Je doet zo’n investering in belichting zeker niet dagelijks. Een goede adviseur is daarom heel belangrijk.’

Lichtsterkte variëren

De Hoon is tevreden over het lichtplan en over proces tot en met het aanbrengen van de ledarmaturen in het nieuwe stalgedeelte. Een regionaal bedrijf, Leenaerts Agro Techniek, leverde en installeerde de ledarmaturen.

De lichtsterkte in de stal varieert nu op basis van een sensor die buiten de stal aan de noordzijde is geplaatst. Als het overdag buiten langzaam donkerder wordt, gaat de ledverlichting in de stal automatisch aan, op een lichtsterkte die past bij de hoeveelheid buitenlicht. Eerst een klein beetje, maar als het donkerder wordt, gaan de lampen krachtiger schijnen. Op donkere dagen branden de ledlampen daardoor regelmatig, vooral in de wintermaanden als de dagen korter zijn.

Overdag is de lichtsterkte in de stal daardoor altijd minimaal 150 Lux. ‘Dat werkt heel mooi’, is de ervaring van De Hoon. ‘Je merkt in de stal eigenlijk niet dat in het najaar de dagen korter worden.’ In de stal is het nu jaarrond per etmaal zestien uur licht en acht uur donker.
Voldoende licht stimuleert de gezondheid en de productiviteit van de koeien, blijkt uit onderzoek, en het heeft een positieve invloed op de tochtigheid, vertelde een adviseur van De Hoon. Dat komt doordat de lichtsterkte en de lengte van de perioden dat het licht en donker is, invloed heeft op de hormoonhuishouding van de dieren.

De Hoon heeft de lichtcomputer vorig jaar ingesteld voordat de koeien in augustus in de nieuwe stal kwamen. Daarna heeft hij de instellingen nog niet hoeven te veranderen. ‘Als je die gelijk goed instelt, staan die altijd goed’, is zijn ervaring.

Goede keus gemaakt

De Brabantse veehouder is tevreden over de ledverlichting in het nieuwe deel van de stal, ook al heeft hij nog geen harde gegevens die kunnen aantonen dat hij een goede keus heeft gemaakt. Want de invloed op de gezondheid en de tochtigheid van de koeien is moeilijk te meten, net als de energiebesparing van de ledlampen.

‘Ik ga daar wel vanuit, maar er is te veel veranderd in de stal, zoals de komst van de melkrobot, waardoor het niet mogelijk is om daar concrete gegevens over te hebben.’ Over zijn keus voor Agrilight zegt De Hoon: ‘Alles is netjes geregeld. Ik kan ze wel aanbevelen, zowel voor de werkwijze als over de kwaliteit van de lampen. Ik ben er dik tevreden over.’