Hogere bietenprijs biedt teler perspectief

Cosun draait een goede campagne en de bietenprijs voor 2022 lijkt op een mooi bedrag uit te komen. 'Tussen 52 en 60 euro per ton', voorspelt manager agronomie Rik Gengler. Hij praatte deze week in Dronten telers uit Oostelijk Flevoland bij over de stand van zaken bij Cosun en de lopende bietencampagne. De opkomst was goed met ruim honderd bezette stoelen door akkerbouwers.

Een hogere bietenprijs is hard nodig om concurrerend te blijven tegenover andere gewassen. De positieve voorspelling over de bietenprijs heeft alles te maken met het perspectief voor de suikermarkt in Europa.

'Het Europees bietenareaal daalt, dus kopers worden zenuwachtig', zegt Gengler. 'Hiervan profiteert Cosun optimaal.' De wereldmarktprijs voor witte suiker op de grondstoffenbeurs in Londen noteert nu 530 euro per ton. De Europese prijzen liggen nog hoger.

Ton meer dan gemiddeld

Cosun mikte bij de start van de bietencampagne 13 september op een suikeropbrengst van 14,9 ton per hectare. Dat is een ton meer dan het vijfjarig gemiddelde en fors hoger dan de suikeropbrengsten in België, Frankrijk, Duitsland en Engeland. 'Het droge en hete weer had een behoorlijke impact op het gewas, maar de bieten bleken er goed tegen bestand. In Nederland zijn we dit jaar goed weggekomen.'

De suikerbieten die de fabriek in het Groningse Vierverlaten verwerkte, waren beter dan de verwerkte bieten in het Brabantse Dinteloord. 'In het zuidwesten regende het in augustus en september meer dan in de rest van Nederland. Daarom zitten de bieten rondom Dinteloord wat lager in het suikerpercentage', licht Gengler toe.

Geoogste bieten boven de lijn Amsterdam-Arnhem worden verwerkt in Vierverlaten, de rest gaat naar Dinteloord. Half december waren met ruim 7,5 miljoen ton meer bieten verwerkt dan gepland. De bietencampagne eindigt naar verwachting op 26 januari.

Vorstperiode

Door de afgelopen vorstperiode zijn er verspreid over het land afgedekte bietenhopen te zien. Er moet nog bijna 2.000 hectare worden gerooid. Lokaal is er flinke vorstschade ontstaan aan bieten die nog in het veld staan. Ook zijn er partijen die niet, onvoldoende of niet tijdig zijn afgedekt.

Vanwege het collectieve belang konden telers tussen 15 en 22 december vorstbieten aanmelden om deze onder bijzondere voorwaarden-vorstschade te leveren. Deze worden met voorrang verladen als de teler daarvoor 12 euro per ton netto suikerbieten voor inlevert.

De vorstperiode is inmiddels voorbij, maar Cosun wijst telers die de bieten in de hoop hebben liggen erop niet te snel het plastic eraf te halen. 'De temperatuur in de partij is laag', waarschuwt teamleider agro Kees Geschiere. 'Laat de bieten rustig op temperatuur komen. Als de hoop te snel opwarmt, dan rekken de ijskristallen de cellen te veel op en loopt het sap eruit. Steek een thermometer in de hoop om te bepalen of het plastic eraf kan.'

Inhaalslag

De verwachting is dat komende week een inhaalslag wordt gemaakt bij het rooien. Het totale bietenareaal bedroeg dit teeltjaar 83.700 hectare. Dat is 1,5 procent meer dan in 2021. Gengler: 'Doel was een plus van 3 procent, maar we zijn niet ontevreden over het ingezaaide areaal.'

Gemiddeld over Europa daalde het bietenareaal de laatste jaren met 2 tot 4 procent per jaar. Cosun adviseert telers komend jaar in te zaaien op basis van het vijfjarig gemiddelde. Vanwege het opgeschroefde toewijzingspercentage van 105 naar 108 procent verwacht de verwerker in 2023 iets meer bieten nodig te hebben.

Ook verhoogt Cosun de minimumprijs van 32,50 naar 35 euro per ton. De bovenkant van de bandbreedte van de surplusbieten groeit van 30 naar 35 euro. Het concern geeft toe zich zorgen te maken over de toenemende grondhonger in Nederland. 'In Nederland gaat veel grond uit productie, daar is niets aan te doen', constateert Gengler.

Bieten uit België en Duitsland

Cosun start daarom een pilot om suikerbieten in Duitsland en België te contracteren. De looptijd is één jaar. 'We zijn niet echt op zoek naar meer bieten, maar mochten we wat tekortkomen, dan hebben we dit als optie achter de hand om onze grondstofvoorziening veilig te stellen.'

In Nederland moet elke teler ledenleveringsbewijzen (LLB's) kopen om bieten te mogen leveren aan Cosun. Er geldt een leveringsplicht van 85 procent van de te leveren suikerbieten op basis van de LLB's. In de pilot leveren Duitsland en België de bieten voor een andere prijs maar met dezelfde voorwaarden als die voor LLB's gelden.

'Let wel: in Duitsland en België ligt de prijs lager', verduidelijkt Gengler. 'Nederlandse telers moeten er niet onder lijden.' Is er op termijn dan geen kans voor hen om LLB's te kopen, vraagt een teler in de zaal. 'We mogen formeel geen leden weigeren, maar we ontmoedigen hen door zonering. Als je wat verder Duitsland of België in gaat, is het niet interessant om LLB's te kopen. Zo borgen we de Nederlandse teler om het maximale uit de coöperatie te halen.'